ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ*
Τα θέματα στρατηγικής είναι η ουσία που θα κρίνει την πορεία των εξελίξεων για τους επόμενους αιώνες στην Αν. Μεσόγειο. Στο υπό εξέλιξη παίγνιο, καθοριστική παράμετρος είναι η αντιπαλότητα Τουρκίας- Κύπρου. Η κατοχή κυπριακού εδάφους αποτελεί για την Τουρκία το πρώτο βήμα στο στρατηγικό της στόχο για επικυριαρχία στο χώρο της Κύπρου. Η εξεύρεση ενεργειακών πόρων στην Κυπριακή ΑΟΖ, καθιστά πλέον τον τουρκικό στόχο σε … επιτακτικό. Ενώπιον της πραγματικότητας, η Κυπριακή ηγεσία έπρεπε να επικεντρώνει την στρατηγική διαχείριση των πραγμάτων στην αντιμετώπιση της Τουρκικής επιδίωξης για επικυριαρχία. Αντί τούτου, εμφανίζεται να ενεργεί ως εάν να μην υπάρχει! Και η όποια επικοινωνιακή τακτική (η τακτική οφείλει να υπηρετεί τη στρατηγική), πρέπει να στρέφεται προς τα έξω στην εξυπηρέτηση των στρατηγικών μας στόχων, αντί να επικεντρώνεται στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης εντός της Κύπρου.
Γύρω στις 10 Μαΐου 2013, η Κύπρος κατακλυζόταν από την είδηση ότι οι ΗΠΑ «δεν θα πιέσουν για πακέτο ΄λύσης΄» και «δεν θεωρούν την οικονομική δυσπραγία, ευκαιρία για πιέσεις στο Κυπριακό». Τέτοιες «θετικές» ειδήσεις θα είχαν έρεισμα αν υπήρχε κάποια θέση ή δήλωση προς την κατεύθυνση όσων μεταδόθηκαν που να το αιτιολογεί. Η ευφορία που ανακυκλώθηκε στα πλείστα ΜΜΕ, βασίστηκε αποκλειστικά σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση του Κύπριου ΥΠ. Εξ. με τον αμερικανό Υπ. Εξ. Τζον Κέρρυ. Ο τελευταίος δεν έκανε την παραμικρή αναφορά προς την κατεύθυνση της είδησης όπως μεταδόθηκε, αλλά μάλλον προς το αντίθετο. Συγκεκριμένα, δήλωσε, «ελπίζω η οικονομική κρίση αντί να μας αποτρέψει να βρούμε λύση [στο Κυπριακό], να μας ανοίξει νέες ευκαιρίες και προοπτικές». Και συνέχισε, «υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες στα ανοιχτά των ακτών της Κύπρου και μέσα στην οικονομική ζώνη και αυτό μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης». Αν αυτά εξυπακούουν ότι οι ΗΠΑ «δεν θα πιέσουν για πακέτο ΄λύσης΄» ή ότι «δεν θεωρούν την οικονομική δυσπραγία ως ευκαιρία για το Κυπριακό», καθένας ας το κρίνει. Ξεκαθαρίζουμε ότι οι «θετικές» διαπιστώσεις έγιναν με βάση τις πιο πάνω δηλώσεις χωρίς αναφορά σε εμπιστευτικές πληροφορίες πίσω από κλειστές πόρτες, που θα ήταν δύσκολο να διερευνηθεί η εγκυρότητά τους. Θα γίνει ίσως μια άλλη φορά;
Σε σχέση με την αντιπαλότητα στην Αν. Μεσόγειο, τις τελευταίες μέρες επικράτησε πάλι ευφορία με βάση τον «Χάρτη Μπαρόζο» και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Ε.Σ.). Είναι όντως σημαντικό θετικό βήμα ότι καταγράφονται οι μελλοντικές πηγές ενέργειας της Ε.Ε. περιλαμβάνοντας και την Κύπρο. Άλλωστε, είναι τεράστιο το «αίμα» που θα πληρώνει για πολύ η Κύπρος με σκοπό την παρουσία εντός της Ε.Ε. και της ευρωζώνης επειδή εξυπηρετεί τους στρατηγικούς μας στόχους. Αλλά συμπεράσματα του τύπου, «η Ε.Ε. ενέταξε στους δικούς της σχεδιασμούς και το φυσικό αέριο της Κύπρου» και ότι «η Ε.Ε. προσφέρει ασπίδα ασφαλείας» είναι πρόωρα. Αυτά θα αποκτήσουν στρατηγικό νόημα εφόσον συνδεθούν με το στόχο για τερματικό στην Κύπρο (σταθμό επεξεργασίας φυσικού αέριου), το οποίο όμως δεν προδικάζεται στα συμπεράσματα του Ε.Σ.
Η αμερικανική εταιρεία NOBLE που δραστηριοποιείται στην ΑΟΖ Κύπρου-Ισραήλ κρίνει σωστό την κατασκευή τερματικού σταθμού στην Κύπρο. Σημειώνουμε, με ό,τι αυτό συνεπάγεται οικονομικά (χιλιάδες μόνιμες θέσεις εργασίας και έσοδα), στρατηγικά (δυνατότητα διασποράς πωλήσεων και αποφυγή της εξάρτησης) και πρωτίστως στο Κυπριακό λόγω της κατοχής και αντιπαλότητας με την Τουρκία. Η διασύνδεση στο τερματικό με το Ισραήλ και με εξαγωγές εντός και εκτός Ευρώπης είναι σενάριο που επικρατεί έναντι της επιλογής μέσω εξάρτησης από αγωγό, που στην πορεία θα κριθεί το πιθανότερο ανέφικτο. Άλλωστε, οι ειδικοί της Noble κρίνουν ότι ο σταθμός/τερματικό είναι από τεχνικής άποψης εφικτό να προχωρήσει γρήγορα και αποτελεσματικά. Και το εγγύς μέλλον θα φανερώσει πόσο κοντά ή μακριά τελικά βρίσκεται η ουσία από τα επικοινωνιακά τεχνάσματα.
Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής mavrides@ucy.ac.cy
