Τα παιδιά, οι κίνδυνοι του διαδικτύου και ο ρόλος των γονιών και των εκπαιδευτικών

TΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΠΙΕΡΙΔΟΥ*

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και αυτοί που έχουν την ευθύνη να επιβλέπουν τα παιδιά, να γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα αλλά και τα μειονεκτήματα και τους κινδύνους που έχει το διαδίκτυο και οι διάφοροι τρόποι επικοινωνίας που μπορούν να γίνουν μέσω του.

Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα και το διαδίκτυο έχουν καθιερωθεί στο πνεύμα όλων μας ως αξιόπιστες και σωστές πηγές πληροφόρησης. Όμως, εκτός απ' όλα τα καλά που φέρνει το διαδίκτυο, κρύβει και πραγματικούς κινδύνους για ένα ανυποψίαστο παιδί.

Τα παιδιά μπορούν να βρούν στο διαδίκτυο μια πληθώρα πλροφοριών από διάφορες πηγές μάθησης όπως εγκυκλοπαίδειες, βιβλιοθήκες, ειδησεογραφικά πρακτορεία και πολλούς άλλους οργανισμούς. Επίσης μπορούν να παίζουν ηλεκτρονικά παιγνίδια και να επικοινωνούν με φίλους τους.

Η φύση του διαδικτύου είναι τέτοια που ελκύει τα παιδιά. Το γεγονός ότι με το πάτημα ενός κουμπιού μπορούν να επισκεφθούν τόσα ελκυστικά πράγματα και να επικοινωνούν με φίλους τους, ικανοποιεί το φυσιολογικό για την ηλικία τους αυθορμητισμό, την περιέργεια και την ανάγκη τους για άμεση ανταπόκριση και ικανοποίηση.

Εμείς ως γονείς διδάσκουμε τα παιδιά μας να μη μιλούν με άγνωστους, να μην ανοίγουν την πόρτα σε άγνωστους εάν είναι μόνα στο σπίτι και να μην δίνουν πληροφορίες σε άγνωστα άτομα όταν τηλεφωνούν στο σπίτι μας. Αρκετοί γονείς μάλιστα παρακολουθούν που πάνε τα παιδιά τους, με ποιόν παίζουν, τι βλέπουν στην τηλεόραση, τι βιβλία και τι περιοδικά διαβάζουν.

Δυστυχώς όμως είναι γεγονός ότι πολλοί γονείς δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι χρειάζεται η ίδια προσοχή, επίβλεψη και καθοδήγηση για τα παιδιά τους σε θέματα που αφορούν το διαδίκτυο.

Οι γονείς δεν πρέπει να επαναπαύονται ότι τα παιδιά τους μπορούν να προστατευτούν απ' αυτούς που προσφέρουν κάθε μορφής υπηρεσίες στο διαδίκτυο. Πολλές ομάδες συζητήσεων παιδιών στο διαδίκτυο ("chatrooms", "newsgroups") δεν επιβλέπονται από κανένα.

Υπάρχει πλήρης ανωνυμότητα και τα ονόματα που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση και επικοινωνία μεταξύ των παιδιών πολύ συχνά είναι ψευδώνυμα. Είναι αδύνατο να γνωρίζει σε τέτοιες περιπτώσεις το παιδί εάν αυτός με τον οποίο επικοινωνεί είναι πράγματι παιδί ή για παράδειγμα κάποιος ενήλικας που να θέλει να του κάνει κακό.

Όταν το παιδί τους λαμβάνει κανονικό ταχυδρομείο ή όταν δέχεται επισκέψεις στο σπίτι μπορούν να ελέγχουν την κατάσταση. Στο διαδίκτυο όμως είναι αδύνατο να γνωρίζουν τι μπορεί να συμβαίνει ή να λέγεται στους διάφορους τρόπους επικοινωνίας που διεξάγονται.

Δυστυχώς μπορεί να υπάρξουν πολύ σοβαρές συνέπειες εάν το παιδί πεισθεί από κάποιον επιτήδειο και δώσει προσωπικές πληροφορίες όπως όνομα, κωδικούς, αριθμό τηλεφώνου, αριθμό πιστωτικής κάρτας και διεύθυνση. 
Ακόμη χειρότερα σε περίπτωση που πεισθεί να συναντήσει κάποιον άγνωστο με τον οποίο επικοινωνούσε μέσω διαδικτύου.

Υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι εκτός από τους πιο πάνω όπως οι εξής:

1. Τα παιδιά μπορεί να επισκέπτονται ιστοσελίδες που είναι ακατάλληλες γι' αυτά
2. Μπορεί να βρεθούν σε ιστοσελίδες ομάδων που προωθούν το μίσος, τη βία και την πορνογραφία.
3. Τα παιδιά μπορεί να παραπλανηθούν και να πέσουν θύματα μια έντονης καλοστημένης διαφημιστικής εκστρατείας
4. Υπάρχουν ιστοσελίδες που για να προσελκύσουν τα παιδιά να τους παραχωρήσουν ευαίσθητες πληροφορίες, τους υπόσχονται δώρα. 
5. Όταν τα παιδιά ξοδεύουν πάρα πολλές ώρες στο διαδίκτυο υπάρχει ο κίνδυνος να χάνουν πολύτιμο χρόνο που θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να αναπτύξουν κοινωνικές ικανότητες.

Τι μπορούμε λοιπόν εμείς ως γονείς να κάνουμε για να είναι το διαδίκτυο περισσότερο ασφαλές και περισσότερο εκπαιδευτικό για τα παιδιά μας; 

1. Πρέπει να βάλουμε κάποιο όριο στο χρόνο που ξοδεύει το παιδί μας στο διαδίκτυο
2. Είναι καλά να διδάξουμε στα παιδιά μας ότι όταν συνομιλούν με κάποιον σε μια ομάδα συζήτησης στο διαδίκτυο, δεν μπορούν να ξέρουν ποιο είναι το άτομο αυτό και ότι τα ονόματα που χρησιμοποιούνται είναι συχνά ψευδώνυμα.
3. Πρέπει να διδάξουμε τα παιδιά μας ουδέποτε να δίνουν προσωπικές πληροφορίες σε άλλα άτομα ή σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο.
4. Πρέπει να διδάξουμε τα παιδιά μας ουδέποτε να δέχονται να συναντήσουν κάποιον που γνώρισαν μέσω του διαδικτύου
5. Να είμαστε προσεκτικοί για να μη δώσουμε σε καμία περίπτωση αριθμούς πιστωτικής κάρτας ή άλλους κωδικούς στα παιδιά μας για ν' αγοράσουν αγαθά ή υπηρεσίες ή για να μπορούν να βλέπουν κάποιες ιστοσελίδες, που πιθανόν να είναι ακατάλληλες γι' αυτά
6. Να εξηγήσουμε στα παιδιά για να καταλάβουν ότι πολλά απ' όσα βλέπουν ή διαβάζουν στο διαδίκτυο μπορεί να μη είναι αληθινά.
7. Είναι καλό ως γονείς να χρησιμοποιήσουμε υπηρεσίες ή λογισμικά προγράμματα που δίνουν γονικό έλεγχο στο τι μπορούν να επισκεφθούν τα παιδιά στο διαδίκτυο και να αποκόπτονται ακατάλληλες ιστοσελίδες.
8. να προμηθεύσουμε τα παιδιά με διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μόνο στις περιπτώσεις όπου τα παιδιά είναι αρκετά ώριμα για να το χειρίζονται και κατά καιρούς είναι καλά να παρακολουθούμε τη δραστηριότητά τους.
9. Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά να συμπεριφέρονται στο διαδίκτυο με την ίδια ευγένεια και καλούς τρόπους όπως και στην κανονική ζωή.
10. Να μάθουμε στα παιδιά μας ν' ακολουθούν την ίδια συμπεριφορά στο διαδίκτυο που τους διδάσκουμε, όταν χρησιμοποιούν οποιοδήποτε άλλο ηλεκτρονικό υπολογιστή εκτός από το σπίτι τους, δηλαδή στο σχολείο, σε βιβλιοθήκες ή ακόμη σε σπίτια φίλων τους.

Οι γονείς είναι καλά να θυμούνται ότι οι εμπειρίες των παιδιών στο διαδίκτυο δεν τα προετοιμάζουν για τις πραγματικές διαπροσωπικές σχέσεις. 

*Υπεύθυνη Μάρκετινγκ AMERICANCOLLEGE