ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΡΑΖΗ*
Με αφορμή το θέμα που προέκυψε με το Δοκίμιο Φυσικής στις πρόσφατες Παγκύπριες Εξετάσεις, θα πρέπει να τονίσει κανείς ότι μια οποιαδήποτε γραπτή Εξέταση αποτελεί μια σημαντική και αυτοδύναμη αξιολογική διαδικασία στην οποία παρακάθονται οι προς αξιολόγηση υποψήφιοι για να κριθεί το επίπεδο επάρκειάς τους σε ένα συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο ή πεδίο. Και η οποιαδήποτε Εξέταση θα πρέπει να είναι όντως αυτοδύναμη, δηλαδή αυτάρκης όσον αφορά την επεξήγηση και σαφήνεια των θεμάτων που εμπεριέχει, και στο ζήτημα αυτό της αυτάρκειας ανεξάρτητη από την προϊστορία των υποψηφίων που την λαμβάνουν.
Κάτω από το πρίσμα αυτό ένα από τα θέματα που δόθηκαν στο Εξεταστικό Δοκίμιο Φυσικής των πρόσφατων Παγκύπριων Εξετάσεων για το 2018, εμπεριείχε ένα μικρό μεν αλλά ουσιαστικό ανθρώπινο λάθος στη διατύπωση της άσκησης 11 του Δοκιμίου. Όφειλε να μην υπάρχει, να είχε εντοπιστεί και διορθωθεί από τους θεματοθέτες, αλλά όπου υπάρχουν άνθρωποι που εργάζονται πάντα θα υπάρχουν και λάθη, αυτό είναι στη φύση του ανθρώπου, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.
Το εν λόγω λάθος ενδεχομένως προκάλεσε σύγχυση στους υποψηφίους που παρακάθισαν στην εξέταση Φυσικής, και λέω ενδεχομένως γιατί ειπώθηκε ότι οι πλείστοι, αν όχι όλοι οι υποψήφιοι, είχαν διδαχτεί ή όφειλαν να έχουν διδαχτεί την εν λόγω άσκηση, αφού ήταν μέσα στη διδακτέα ύλη. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελεί καθοριστικό κριτήριο εξιλασμού, αφού με βάση το λάθος διατύπωσης μια άσκηση μπορεί να παραπέμπει σε κάποιο άλλο φυσικό σύστημα ή πρόβλημα, οπότε κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι κάποιοι ή όλοι οι υποψήφιοι έλυσαν μηχανιστικά ή παπαγαλίζοντας μια διαφορετική άσκηση από αυτή που τους ζητήθηκε (με το λάθος). Εν πάση περιπτώσει, ακόμη και ένας έμπειρος υποψήφιος που θα έβλεπε την άσκηση για πρώτη φορά θα αναρωτιόταν πώς μπορεί τα σταθμά (βάρος) στην άσκηση 11 να περιστρέφονται ώστε να του ζητηθεί να υπολογίσει τη γωνιακή τους επιτάχυνση;! και γιατί μέρος του σχήματος στην άσκηση είναι λίγο συγχυστικό; Εδώ όμως μιλάμε για μαθητές, κάτω από το άγχος των εξετάσεων να επιλύσουν όλα τα προβλήματα του εν λόγω Δοκιμίου σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα!
Αυτό που μετρά τελικά είναι να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα ώστε στην περίπτωση που, δυστυχώς, γίνεται ένα λάθος, όπως το λάθος της άσκησης 11 του Δοκιμίου Φυσικής, να αποδίδεται στο μέτρο του δυνατού δικαιοσύνη σε όλες τις κατηγορίες των υποψηφίων που παρακάθισαν στην εξέταση του Δοκιμίου (είτε είχαν εκτεθεί είτε όχι στην εν λόγω άσκηση, είτε έλυσαν κάποια ερωτήματά της που μπορούσαν να λυθούν ανεξάρτητα από την ύπαρξη λάθους, είτε την άφησαν λόγω σύγχυσης, είτε δεν καταπιάστηκαν επειδή δεν μπορούσαν).
Και είναι εις έπαινο του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού και των αρμόδιων στελεχών του Υπουργείου του που συγκάλεσαν σύσκεψη με όλους τους εμπλεκομένους (μέλη της Επιτροπής Θεματοθετών Φυσικής, υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου, ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους της Ένωσης Κυπρίων Φυσικών και του Συνδέσμου Καθηγητών Φυσικής), όπου δημοκρατικά και ομόφωνα επιλύθηκε το όλο πρόβλημα που προέκυψε, αποδίδοντας με δικαιοσύνη τις μονάδες της προβληματικής άσκησης σε όλους τους υποψηφίους, επιβραβεύοντας επιπρόσθετα αυτούς που επέλυσαν μέρη της άσκησης που μπορούσαν να επιλυθούν ανεξάρτητα από την ύπαρξη λάθους και κάνοντας την απαραίτητη σχετική αναγωγή.
*Καθηγητής Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου
