Σε απάντηση δημοσιεύματος του κ. Τάσου Περδίου στην εφημερίδα Χαραυγή την Κυριακή, 21 Σεπτεμβρίου 2014 με τίτλο «Μελέτη-εξπρές στα μέτρα του Δήμου Αραδίππου» και νέου δημοσιεύματος ημερομηνίας 23 Σεπτεμβρίου 2014, με τίτλο «Πρόχειρη η μελέτη του Δήμου Αραδίππου για αποθήκες εκρηκτικών», ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου, Πάνος Παπαναστασίου επιθυμεί να διευκρινίσει τα ακόλουθα:
«Τα ερωτήματα που αναφέρονται στο δημοσίευμα τέθηκαν ήδη από το Βουλευτή του ΑΚΕΛ Λάρνακας κ. Γιώργο Γεωργίου κατά τη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής στις 10 Σεπτεμβρίου και απαντήθηκαν. ‘Aρα δεν υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα όπως αναφέρει το δημοσίευμα. Συγκεκριμένα, σε ερώτηση του βουλευτή για το πώς είναι δυνατό το Πανεπιστήμιο Κύπρου να μπορέσει να ετοιμάσει τη μελέτη σε 3 εβδομάδες ενώ το ΤΕΠΑΚ να έχει ζητήσει 3 μήνες για να κάνει την ίδια εργασία, απάντησα ότι για κάποιο που γνωρίζει το θέμα δεν χρειάζεται περισσότερο χρόνο από 3 εβδομάδες. Ανέφερα ότι ασχολούμαι με τα θέματα αυτά εδώ και 25 χρόνια εργαζόμενος πρώτα στη βιομηχανία πετρελαίων και στη συνέχεια ως Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. ‘Ως ενδείξεις των ισχυρισμών μου, ανέφερα ότι κατέχω, μεταξύ άλλων, 2 ευρεσιτεχνίες (πατέντες) στο θέμα των εκρηκτικών στις γεωτρήσεις πετρελαίων και ότι στην αίθουσα της Βουλής τυχαίνει να είναι παρούσες δύο λειτουργοί του Υπουργείου Ενέργειας που παρακολούθησαν το Πρόγραμμα της Μηχανικής Πετρελαίων, στο οποίο δίδαξα τα θέματα σχετικά με τη μελέτη. Ανέφερα, επίσης, ότι εξ όσων γνωρίζω δεν υπάρχει ακαδημαϊκός στο ΤΕΠΑΚ που να γνωρίζει τα θέματα των γεωτρήσεων. Άρα πολύ πιθανόν αναλαμβάνοντας ένα θέμα άγνωστο γι αυτούς να ζήτησαν περισσότερο χρόνο για να το μελετήσουν και μετά να ετοιμάσουν την έκθεση τους.
Παρόλο που ανάφερα στη μελέτη ότι ο κίνδυνος ατυχημάτων στις εξέδρες υπό αντίξοες συνθήκες δεν έχει σχέση με τους κινδύνους ατυχημάτων στις εγκαταστάσεις, οι οποίες λειτουργούν υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες, το δημοσίευμα λανθασμένα συνδέει το θέμα με το πολύ σοβαρό ατύχημα στον Κόλπο του Μεξικού το 2010, στο οποίο η εταιρεία Halliburton είχε κάνει τη θωράκιση της γεώτρησης με τσιμέντο. Παρόλο που το θέμα είναι άσχετο με τις εγκαταστάσεις, διευκρινίζω για χάρη της συζήτησης ότι το ατύχημα συνέβηκε γιατί δεν δόθηκε από την BP αρκετός χρόνος για να πήξει το τσιμέντο πριν συνεχιστούν οι εργασίες (πολύ πιθανόν λόγου του ακριβού ενοικίου του γεωτρύπανου ανά ημέρα) και αφού στη συνέχεια αγνοηθήκαν οι προειδοποιητικές πληροφορίες και η παραβίαση 8 μηχανισμών (barriers) στη σειρά που ο καθένας μόνος του θα μπορούσε να εμπόδιζε το ατύχημα. Η πρόσφατη απόφαση του Ομοσπονδιακού δικαστηρίου της Νέας Ορλεάνης, στις 4 Σεπτεμβρίου, καταλόγισε την ευθύνη κυρίως στην BP για σοβαρή αμέλεια. Χωρίς να έχω λόγο να υποστηρίξω οποιαδήποτε εταιρεία, η απόφαση για την Halliburton ήταν σχεδόν αθωωτική με καταλογισμό 3% της ευθύνης. Η εταιρεία συμβιβάστηκε με την καταβολή 1.1 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αποφυγή μελλοντικών τιμωρητικών αποζημιώσεων και εκκρεμοτήτων με πελάτες της όπως τη BP. Για την BP το κόστος των αποζημιώσεων εκτιμάται τελικά ότι θα ανέλθει στα 48 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με το σκεπτικό του δημοσιεύματος, λόγω του ατυχήματος στο Κόλπο του Μεξικού θα πρέπει η Κύπρος να αποκλείσει τη Halliburton από την ΑΟΖ της ενώ καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν το έχει κάνει. Διευκρινίζω ότι ο αποκλεισμός, για οποιοδήποτε λόγο, εταιρειών που κερδίζουν τα συμβόλαια ανταγωνιστικά, ανεβάζει το κόστος της εκμετάλλευσης σε βάρος του κράτους.
Για το κουτί στο οποίο φυλάσσεται η ραδιενεργός πηγή αναφέρω στη μελέτη ότι έχει βάρος 2-3 τόνους που καθιστά απαγορευτική την κλοπή του, φυσικά, από τους ειδικούς χώρους υπό αυστηρές συνθήκες φύλαξης, εννοώντας ότι δεν είναι κάτι που μπορεί να το αρπάξει κάποιος εύκολα και να εξαφανιστεί. Η λέξη «απαγορευτική» δεν σημαίνει στην κυριολεξία «αδύνατη» όπως παραφράστηκε στο δημοσίευμα με θαυμαστικό στο τέλος.
Παρόλο που η εταιρεία Schlumberger εξασφάλισε από την Υπηρεσία Μεταλλείων άδεια αποθήκευσης μέχρι 1.500 κιλά, οι υπολογισμοί μου εκτιμούν ότι ποσότητα 200 κιλών εκρηκτικών είναι αρκετή για την εξυπηρέτηση 10 γεωτρήσεων ταυτόχρονα, που είναι σενάριο απίθανο για τόση μεγάλη δραστηριότητα. Οι γομώσεις θα αποστέλλονται από το εξωτερικό για αποθήκευση λίγο πριν τη χρήση τους. Για σύγκριση, ανέφερα στην έκθεση ότι η έκρηξη στο Μαρί εκτιμήθηκε ότι ισοδυναμούσε με 2 εκατομμύρια κιλά εκρηκτικών υψηλής ισχύος.
Τέσσερεις κυβερνήσεις στη σειρά πήραν αποφάσεις και υπεστήριξαν την έρευνα για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Αν κάποιοι διαφωνούν θα πρέπει να το πουν ξεκάθαρα παρά να παίζουν παιχνίδια με τις λέξεις. Γεωτρήσεις στα βαθειά νερά της ΑΟΖ χωρίς την εμπλοκή των δύο μεγαλύτερων υποστηρικτικών εταιρειών πετρελαίων Schlumberger και Halliburton δεν μπορούν να γίνουν. Αν υπήρχε κίνδυνος από τις εγκαταστάσεις των εταιρειών στη στεριά θα το θέταμε ξεκάθαρα στη μελέτη για εξεύρεση εναλλακτικής λύσης. Η μελέτη είναι πλήρως τεκμηριωμένη και ανοικτή προς συζήτηση.
Τέλος, αναφέρω. ότι ως καθηγητής πανεπιστημίου δεν θα διακινδύνευα για κανένα λόγο την υπόληψη μου ως ακαδημαϊκού για μια μελέτη «δήθεν κατά παραγγελία», η οποία είναι στη δημοσιότητα για οποιοδήποτε να την ελέγξει και να την κρίνει».
