ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΟΥΜΑ*
Στα πλαίσια της συνεχούς ποιοτικής βελτίωσης της παρεχόμενης εκπαίδευσης, δεν πρέπει να παραβλέπεται η ποιότητα των διαφόρων σχολικών εορτασμών, ενδοσχολικών και εξωσχολικών, που οργανώνει το σχολείο, κατά μόνας ή συνεργαζόνενο με άλλους φορείς.
Το ΥΠΠ με εγκυκλίους του καθορίζει ποιες εορτές θα εορτάζονται και πόσες διδακτικές περίοδοι θα αφιερώνονται για τους εορτασμούς. Παράλληλα, οι σχολικές μονάδες έχουν το δικαίωμα, στα πλαίσια της αυτονομίας τους, να αποφασίζουν επιπρόσθετες εορτές ή άλλες εκδηλώσεις εντός ή εκτός σχολικού χρόνου (π.χ. συνέδρια, ημερίδες, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, λογοτεχνικές εσπερίδες) και τον τρόπο που θα τις υλοποιούν.
Ο σχεδιασμός, η οργάνωση, η υλοποίηση και η αξιολόγηση αυτών των εκδηλώσεων θα πρέπει να λαμβάνουν υπ΄όψιν τούς ακόλουθους δείκτες, για να έχουν επιτυχία και προστιθέμενη αξία:
Περιεχόμενο: Είναι ενσωματωμένο στο ΑΠ ενός συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου /αποτελεί διαθεματική προσέγγιση του θέματος, γι΄ αυτό συμπλέκονται διάφορα γνωστικά αντικείμενα; Συνάδει με το αντιληπτικό επίπεδο της πλειοψηφίας των μαθητών; Τα όσα καλύπτει είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα; Σέβεται τις ευαισθησίες των ανθρώπων και γενικά τα ανθρώπινα δικαιώματα; Διευρύνει τις γνώσεις και γενικά τους ορίζοντες των μαθητών; Συμβάλλει στον προβληματισμό, στην ανάπτυξη κριτικής ικανότητας και στην ευαισθητοποίηση των μαθητών; Στέλλει, με καθαρότητα, διαχρονικά μηνύματα, τα οποία διαπαιδαγωγούν τον σύγχρονο άνθρωπο; Εδράζεται σε αξίες και ιδανικά που στηρίζουν και εξυψώνουν τον άνθρωπο (βιώνουμε δύσκολους, θολούς καιρούς); Προσφέρει υγιή πρότυπα προς μίμηση; Δίνει λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα; Ενδυναμώνει την ταυτότητα του σύγχρονου νέου; Ψυχαγωγεί τους μαθητές; Δίνει διέξοδο στις αγωνίες, στα όνειρά τους, στα ταλέντα τους; Αξιοποιούνται δημιουργικά εργασίες μαθητών και παρουσιάζονται επιτυχώς ενσωματωμένες (π.χ. μικρές εργασίες –έρευνες, κείμενα, μελοποιήσεις στίχων, κατασκευές, δρώμενα); Αξιοποιούνται και προβάλλονται ιστορικοί χώροι, μνημεία της περιοχής του σχολείου, ήθη και έθιμα που επιχωριάζουν, άνθρωποι που ανέπτυξαν αξιόλογη δράση σε τομείς που εμπίπτουν στα πλαίσια της εκδήλωσης; Υπάρχει επικαιροποίηση;
Δομή: Υπάρχει αρχή, μέσο, τέλος; Υπάρχει συνεχής ομαλή ροή του προγράμματος, συνοχή και συνεκτικότητα μεταξύ των διαφόρων μερών; Συναποτελούν τα μέρη ένα ενιαίο όλον;
Πρόσωπα: Πρωταγωνιστές είναι οι μαθητές, συνήθως ταλαντούχοι σε διάφορους τομείς. Προσφέρεται το μικρόφωνο και σε παιδιά από άλλους πολιτισμούς ή με κάποιες άλλες ιδιαιτερότητες και ανάγκες; Δίνεται ο λόγος, παράλληλα, και σε ανθρώπους που είναι εν ζωή και αποτελούν τη ζώσα και ομιλούσα ιστορία μας; Σε ανθρώπους απλούς, καθημερινούς, που πολέμησαν για την Ελευθερία και Αξιοπρέπεια του ανθρώπου, και το βόλι και η αγχόνη δεν έτυχε να τους αφαιρέσει τη ζωή; Καλούνται άνθρωποι που βίωσαν την προσφυγιά, έκλαψαν σκοτωμένους ή αγνοούμενους ανθρώπους τους, υπέφεραν, πόνεσαν και άντεξαν, για να μιλήσουν και να συνομιλήσουν με τους μαθητές; Προσκαλούνται άνθρωποι που γράφουν τη δική τους ιστορία και την ιστορία του τόπου μας στις τέχνες και τα γράμματα, για να καταθέσουν τη δική τους μαρτυρία στον καθημερινό αγώνα για πνευματική δημιουργία;
Μέσα και υλικά: Συμπλέκονται ομαλά λόγος – μουσική – εικόνα –κίνηση; Είναι αλληλένδετα αυτά τα στοιχεία; Τα ηχητικά εφέ συμβάλλουν στη δημιουργία του αποτελέσματος που επιθυμούν οι εμπνευστές του; Τα τραγούδια που ακούονται πράγματι σχετίζονται με το περιεχόμενο και το νόημα της εκδήλωσης; Μεταφέρουν το κλίμα της εποχής στην οποία είναι εντεταγμένη η εκδήλωση και δεν αποτελούν εμβόλιμα μέρη; Αποσπάσματα από ταινίες, ντοκιμαντέρ, οι εικόνες ή ο, τιδήποτε άλλο προβάλλεται είναι οργανικά εντεταγμένο στο όλο πνεύμα της εκδήλωσης; Είναι ορατά και «ευανάγνωστα» από όλους; Οι δραματοποιήσεις είναι σύντομες και εύστοχες; Εξηγείται στους μαθητές, εν συντομία, γιατί οι εθνικές επέτειοι τελειώνουν με χορούς (π.χ. Τι συμβολίζουν οι συγκεκριμένοι χοροί που επιλέγονται; Τι εκφράζουν; Γιατί οι χορευτές φορούν παραδοσιακές φορεσιές;) ή χορευτικά δρώμενα (π.χ. Ποια συναισθήματα εκφράζουν; Γιατί;);
Γλώσσα: Είναι απλή, κατανοητή, ρέουσα, ακριβής, χωρίς μορφοσυντακτικά ολισθήματα και στόμφο; Δίνεται έμφαση στην αισθητική του λόγου (προφορικού και γραπτού); Ενσωματώνει λειτουργικά εξειδικευμένο λεξιλόγιο; Καλλιεργεί περαιτέρω τις δεξιότητες των μαθητών για ορθή έκφραση και επικοινωνία;
Χρονική διάρκεια: Έχει προ-υπολογιστεί η χρονική διάρκεια της εκδήλωσης; Εμπίπτει μέσα στα όρια αντοχής των μαθητών; Επιλέγεται, βάσει κριτηρίων, ποιος διδακτικός χρόνος θα δοθεί για την εκδήλωση, ώστε να μην επηρεάζονται τα ίδια μαθήματα κάθε φορά; Η Διεύθυνση της σχολικής μονάδας δίνει με φειδώ η έγκριση για κάποιες πρόσθετες εκδηλώσεις, προς αποφυγή απώλειας του πολύτιμου διδακτικού χρόνου, που συρρικνούται ανησυχητικά; Γίνεται «συνένωση» κάποιων εκδηλώσεων, για να λυθεί το προαναφερθέν πρόβλημα;
Χώρος: Υπάρχει ασφάλεια και άνεση στον χώρο της εκδήλωσης (π.χ. ορατότητα, καλή ακουστική, κλιματισμός, έξοδοι κινδύνου); Είναι όλοι καθήμενοι; Η αισθητικού του χώρου είναι η αρμόζουσα για εκπαιδευτήριο και συνάδει/προεκτείνει τα μηνύματα που θέλει να στείλει η εκδήλωση;
Οικονομικό κόστος: Γίνεται έγκαιρα η κοστολόγηση της εκδήλωσης και εγκρίνεται από τον Διευθυντή; Αξιοποιούνται «έξυπνες» στρατηγικές για μείωση του κόστους στο ελάχιστο; Αναπτύσσεται η επιχειρηματικότητα και η αειφορία και σε αυτή την πτυχή του θέματος;
Συντελεστές: Οι εκπαιδευτικοί συμβάλλουν ουσιαστικά στη δημιουργία κλίματος συνεργασίας και δημιουργικότητας εντός της ομάδας που αναλαμβάνει την οργάνωση και παρουσίαση μιας εκδήλωσης; Εμπλέκονται εκπαιδευτικοί από διάφορους κλάδους και γνωστικά αντικείμενα; Καινοτομούν; Λύουν επιτυχώς τα ποικίλα προβλήματα που είναι πιθανόν να αναφύονται κατά την πορεία ετοιμασίας μιας εκδήλωσης; Ενθαρρύνουν και διευκολύνουν τους μαθητές; Μοιράζονται με τους μαθητές τους τη χαρά της δημιουργίας, την ηθική ικανοποίηση από το καλό αποτέλεσμα;
Αξιολόγηση: Ο Διευθυντής επαινεί δημοσίως όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης; Μετά το πέρας της εκδήλωσης, η ομάδα εργασίας για την οργάνωση και παρουσίασή της συγκαλείται από τον υπεύθυνο Β. Διευθυντή Α΄ , για σχολιασμό και άσκηση αυτοκριτικής; Τονίζονται τα δυνατά σημεία και απομονώνονται τυχόν αδύνατα σημεία; Ακούονται εισηγήσεις για θεραπεία των αδύνατων σημείων και προωθούνται προς τη διευθυντική ομάδα, με στόχο να ληφθούν σοβαρά υπ όψιν κατά την οργάνωση της επόμενης εκδήλωσης;
Εν κατακλείδι, σημειώνουμε, με μεγάλη ευαρέσκεια, ότι αρκετές σχολικές εκδηλώσεις καλύπτουν σε μεγάλο ποσοστό τους προαναφερθέντες δείκτες και αποδίδουμε τα εύσημα. Η προστιθέμενη αξία αυτών των εκδηλώσεων είναι τεράστια τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς, όταν αυτές είναι στοχευμένες και καλά οργανωμένες. Διανθίζουν το ωρολόγιο και το αναλυτικό πρόγραμμα των μαθητών, αποτελώντας μια πρόσθετη πηγή μάθησης, ανάπτυξης ορθών στάσεων και καλλιέργειας δεξιοτήτων, απαραίτητων για τον σύγχρονο άνθρωπο, μερικές εκ των οποίων μένουν έντονα χαραγμένες στη μνήμη των μαθητών και των εκπαιδευτικών.
*Επιθεωρήτρια Φιλολογικών Μαθημάτων
