Δημοτικό Σχολείο Αγίου Μάρωνα: Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Το δικό μας μονοπάτι»

 Το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Μάρωνα αποφάσισε, μέσα στα πλαίσια της αειφόρου περιβαλλοντικής πολιτικής του, να αναδείξει το δασύλλιο, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του σχολικού χώρου, σε μονοπάτι μελέτης της φύσης.  Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, οργάνωσε εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Το δικό μας μονοπάτι».

Όραμα του σχολείου ήταν, αφενός, να  μετατραπεί το μονοπάτι σε πηγή γνώσης και εμπειρίας, αναδεικνύοντας τη βιοποικιλότητα της περιοχής στον κάθε επισκέπτη, υπογραμμίζοντας την αλληλεπίδραση ανθρώπου και περιβάλλοντος, επισημαίνοντας  τις συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης και, αφετέρου, να προωθήσει την υιοθέτηση ενός πιο αειφόρου μοντέλου ζωής. 

Μέσα στα πλαίσια του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος, οργανώθηκαν στο δασύλλιο σταθμοί δραστηριοτήτων, οι οποίοι εφοδιάστηκαν από σχετικό εκπαιδευτικό υλικό που ετοιμάστηκε από εκπαιδευτικούς του σχολείο υπό την καθοδήγηση συμβούλου του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για θέματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Απώτερος στόχος η φιλοξενία, στο μονοπάτι μελέτης της φύσης, παιδιών από άλλα σχολεία. Για την εκπόνηση της όλης προσπάθειας σημαντική ήταν η συμβολή του Τμήματος Δασών, του Δήμου Λακατάμειας και του Τμήματος Γεωργίας, με τους οποίους το σχολείο συνεργάστηκε στενά.

Επιστέγασμα του εκπαιδευτικού προγράμματος «Το δικό μας μονοπάτι» αποτέλεσε η παρουσίαση του έργου στην επίσημη εκδήλωση για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Μέρας Δασών, που πραγματοποιήθηκε στο σχολείο, υπό την αιγίδα του Τμήματος Δασών και του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Σταθμοί Δραστηριοτήτων:

Σταθμός 1^ος

Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Άγιος Μάρωνας μας βοηθούν να προσανατολιστούμε …

Αφετηρία/ προσανατολισμός :

• Χρήση πυξίδας για εντοπισμό των σημείων του ορίζοντα
• Αναφορά σε άλλους τρόπους προσανατολισμού, έστω και αν δεν ισχύουν στην περιοχή - Υπόδειξη κατεχόμενων περιοχών.

Σταθμός 2ος

Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Άγιος Μάρωνας μας μαθαίνουν να νιώθουμε…

Παρατήρηση/Παρατηρώ με τις αισθήσεις:

• Χρησιμοποιώ τα μάτια:  Για να εντοπίζω τα χρώματα που χαρακτηρίζουν την περιοχή.
• Χρησιμοποιώ τα αυτιά: Για να χαρώ τη μουσική των πουλιών, του ανέμου, της θάλασσας της Κερύνειας που κρύβεται πίσω από τον Πενταδάκτυλο, αλλά είναι η δική μας θάλασσα και μας την πήρανε…
• Χρησιμοποιώ τη μύτη: Για να μυρίσω τα αρώματα . Ακουμπώ τα φυτά και μυρίζομαι.
• Χρησιμοποιώ τα χέρια: Ψηλαφώ την τραχιά υφή της φλούδας των δέντρων/φυτών ή τις πέτρες.
• Χρησιμοποιώ την περιέργειά μου, για να ρωτώ και να ανακαλύπτω.
• Χρησιμοποιώ την καρδιά μου για να αγαπώ όλα τα ζωντανά πλάσματα.
• Μπαίνω στο μονοπάτι και ανακαλύπτω φυτά, μυρωδιές και αρώματα.

Σταθμός 3^ος

Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Άγιος Μάρωνας  μας μιλούν  για τη xλωρίδα του μονοπατιού…

• Παρατηρούμε τη βλάστηση του μονοπατιού και αναγνωρίζουμε τα είδη των φυτών.
• Συλλέγουμε δείγματα βλάστησης για το δικό μας φυτολόγιο.
• Υιοθετούμε και μελετούμε ένα δέντρο του μονοπατιού.

Σταθμός 4^ος

Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Άγιος Μάρωνας  μας   μιλούν  για την πανίδα του μονοπατιού…

• Εντοπίζουμε και μελετούμε ζωντανούς οργανισμούς που βρίσκονται στο μονοπάτι της φύσης.

Σταθμός 5^ος  

Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Άγιος Μάρωνας  μας βοηθούν  να εντοπίσουμε και να καταδικάσουμε  την  ανθρώπινη παρέμβαση…

• Περιγραφή της ανθρώπινης παρέμβασης και των συνεπειών της:

ü Πυρκαγιές,

ü Εντατικές καλλιέργειες/φυτοφάρμακα/εντομοκτόνα,

ü Κυνήγι,

ü Σκουπίδια.

Τερματισμός… Ώρα για παιχνίδι

Περιγραφή των 2 παιχνιδιών. Αράχνες και μύγες και Αλυσίδα τροφής (που να ταιριάζει στο οικοσύστημα του μονοπατιού).

Παιχνίδι Α΄: Αλυσίδα τροφής

Τα παιδιά:

• στέκονται σε κύκλο,
• παίρνουν ρόλους από ένα πλέγμα τροφής (μελισσάκι, τουλίπα, φρύγανα,  χορτάρι (πόες), αλεπού, σκαντζόχοιρος, ανθρωποπούλι,  νυχτοπάππαρος, σαύρες, ποντικός, λαγός ),
• ενώνονται και τεντώνουν τον σπάγκο,
• ξεκινά το σενάριο.

  « Ο Γεωργός ήρθε στο χωράφι του και χρησιμοποίησε φυτοφάρμακα… «πάει» το μελισσάκι και η τουλίπα… επηρεάζονται και οι νυχτερίδες… επηρεάζεται ο ποντικός και το ανθρωποπούλι που τρέφεται με ποντικούς.  Κάποιος ασυνείδητος άναψε φωτιά…. «πάνε» και τα φρύγανα και μαζί με τα φρύγανα φεύγουν τα ποντίκια και τα ερπετά… επηρεάζεται το ανθρωποπούλι…

Το κυνήγι στην περιοχή… εξολοθρεύει τον λαγό… οι αλεπούδες  χάνονται, αφού δεν βρίσκουν τροφή.  Μπαίνουν στις σπηλιές οι κυνηγοί και ανάβουν φωτιές για να σκοτώσουν τις νυχτερίδες που τις φοβούνται… φεύγουν οι νυχτερίδες. 

Κτίζεται καινούριος δρόμος… η φασαρία, τα αυτοκίνητα … η έντονη παρουσία ανθρώπων… μπορεί να διώξει τις αλεπούδες και τους σκαντζόχοιρους, σίγουρα θα διώξει τις νυχτερίδες…»

Παιχνίδι Β΄: Αράχνες και μύγες

Τα παιδιά γίνονται αράχνες και μύγες:

• 6 αράχνες ενώνονται με τον σπάγκο και τεντώνουν το σκοινί,
• 6 μύγες  προσπαθούν να περάσουν από όλα τα ανοίγματα χωρίς να τα ακουμπήσουν. Αν τα ακουμπήσουν, πιάνονται στον ιστό της αράχνης και φεύγουν από το παιχνίδι.

Σκοπός των παιχνιδιών : Να δείξει σχηματικά και βιωματικά πόσο ευαίσθητη είναι η ισορροπία σε ένα πλέγμα τροφής και ταυτόχρονα να αξιοποιήσει και να επεκτείνει τις πληροφορίες/γνώσεις που έχουν, ήδη, δοθεί στα παιδιά μέσα από τις πινακίδες για τη χλωρίδα, την πανίδα και την ανθρώπινη παρέμβαση κατά τη διαδρομή.