ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Η φετινή έκδοση της έκθεσης παρακολούθησης της Επιτροπής για την εκπαίδευση και την κατάρτιση δείχνει ότι έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος ως προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ· επισημαίνει, όμως, ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν την μεγαλύτερη καταλληλότητα και τη χωρίς αποκλεισμούς λειτουργία των εκπαιδευτικών τους συστημάτων, ιδίως όσον αφορά την ένταξη των νεοαφιχθέντων προσφύγων και μεταναστών.
Η Ευρώπη επαφίεται στα αποτελεσματικά εκπαιδευτικά συστήματα για τον εφοδιασμό των νέων με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να διαμορφώσουν τη ζωή τους ως πολίτες και να αναπτύξουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα ιδρύματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελούν τα θεμέλια της ανάπτυξης, της απασχόλησης, της καινοτομίας και της κοινωνικής συνοχής. Στην έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για το 2016 που δημοσιεύτηκε σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλύει την εικόνα που παρουσιάζουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα εθνικά συστήματα, και δείχνει ότι τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν τη διττή υποχρέωση να εξασφαλίζουν επαρκείς οικονομικές επενδύσεις και να παρέχουν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση στους νέους από όλα τα κοινωνικά στρώματα, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων και των μεταναστών.
Ο κ. Tibor Navracsics , επίτροπος της ΕΕ αρμόδιος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό, δήλωσε τα εξής: « Τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο υποστηρίζοντας τις προσπάθειές μας να διαχειριστούμε σοβαρά προβλήματα, όπως η επίμονη ανεργία των νέων και οι αργοί ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης, καθώς και νέες προκλήσεις όπως η προσφυγική κρίση. Όμως, για να μπορέσει η εκπαίδευση να εκπληρώσει τον ρόλο της, θα πρέπει να επιτύχει καλά αποτελέσματα. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η εκπαίδευση επιτρέπει στους νέους να γίνουν ενεργοί, ανεξάρτητοι πολίτες και να βρουν μια ικανοποιητική απασχόληση. Δεν είναι απλώς θέμα βιώσιμης ανάπτυξης και καινοτομίας. Είναι θέμα δικαιοσύνης».
Η Επιτροπή στηρίζει τα κράτη μέλη στη μεταρρύθμιση και τη βελτίωση των εκπαιδευτικών τους συστημάτων μέσω προγραμμάτων συνεργασίας σε θέματα πολιτικής, προγραμμάτων συγκριτικής αξιολόγησης και προγραμμάτων χρηματοδότησης όπως το Erasmus +.Η έκθεση παρακολούθησης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των εργασιών αυτών: παρουσιάζοντας ένα πλήθος μέτρων πολιτικής που έχουν δοκιμαστεί επιτόπου και προάγοντας τον διάλογο, βοηθά τα κράτη μέλη να επιφέρουν βελτιώσεις στα εκπαιδευτικά τους συστήματα.
Οι δημόσιες δαπάνες για την παιδεία στην ΕΕ
Όσον αφορά τις επενδύσεις στην παιδεία, τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της έκθεσης παρακολούθησης (2014) δείχνουν ότι οι δημόσιες δαπάνες για την παιδεία στην ΕΕ έχουν αρχίσει να αυξάνονται και πάλι, μετά από τρία διαδοχικά έτη συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας. Σε ολόκληρη την ΕΕ οι δημόσιες επενδύσεις για την εκπαίδευση αυξήθηκαν κατά 1,1% ετησίως. Στα δύο τρίτα περίπου των κρατών μελών καταγράφεται αύξηση. Σε έξι χώρες, η αύξηση αυτή ήταν μεγαλύτερη από το 5% (Βουλγαρία, Ουγγαρία, Λετονία, Μάλτα, Ρουμανία και Σλοβακία), Αντιθέτως, δέκα κράτη μέλη μείωσαν τις δαπάνες τους για την παιδεία το 2014 σε σύγκριση με το 2013 (Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία και Σλοβενία).
Ταυτόχρονα, απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η χωρίς αποκλεισμούς λειτουργία των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Η Εκπαίδευση στην ένταξη των νέων από οικογένειες μεταναστών
Η εκπαίδευση αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ένταξη των νέων που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών. Ωστόσο, οι νέοι αυτοί εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες από αυτούς που έχουν γεννηθεί στη χώρα. Το 2015 οι νέοι από οικογένειες μεταναστών παρουσίαζαν υψηλότερα ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (19 %) και χαμηλότερα ποσοστά αποφοίτησης από την τριτοβάθμια εκπαίδευση (36,4 %) σε σύγκριση με τον γηγενή πληθυσμό (10,1% και 39,4% αντίστοιχα).
Αυτό δείχνει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους, ιδίως με δεδομένη την αύξηση του αριθμού των προσφύγων και των μεταναστών που εισέρχονται στην ΕΕ (1,25 εκατομμύρια το 2015, έναντι 400 000 το 2013). Περίπου το 30% των νεοαφιχθέντων είναι κάτω των 18 ετών, και οι περισσότεροι από αυτούς είναι κάτω των 34 ετών. Δεδομένης της μικρής τους ηλικίας, η εκπαίδευση είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την προώθηση της ένταξής τους στην κοινωνία.
Η προσπάθεια των κρατών
Όπως προκύπτει από την έκθεση παρακολούθησης, αρκετά κράτη μέλη καταβάλλουν προσπάθειες για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα. Η έκθεση επισημαίνει μια σειρά μέτρων, από την ουσιαστική δημοσιονομική στήριξη έως τις συγκεκριμένες και καινοτόμες δράσεις για την αντιμετώπιση των κενών όσον αφορά τις δεξιότητες. Για παράδειγμα, η Αυστρία διοργανώνει μαθήματα για τη διευκόλυνση της μετάβασης σε σχολές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) και στη γενική εκπαίδευση. Η Γερμανία συζητά την πρόσληψη περισσότερων από 40 000 εκπαιδευτικών και χιλιάδων κοινωνικών λειτουργών για να υποστηρίξει τη δημιουργία περίπου 300 000 νέων θέσεων εργασίας στο εκπαιδευτικό της σύστημα, από το προσχολικό στάδιο ως την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Η Σουηδία έχει προβεί σε μεταρρύθμιση των κανόνων που διέπουν την υποδοχή και τη φοίτηση των νεοαφιχθέντων μαθητών, με τη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης αξιολόγησης των δεξιοτήτων (εντός δύο μηνών από την άφιξη στα σχολεία). Η Φινλανδία έχει ενισχύσει την οικονομική στήριξη προς τους δήμους για να διοργανώνουν προπαρασκευαστικά μαθήματα. Η Γαλλία σκοπεύει να εφαρμόσει, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, ένα πρόγραμμα «ανοίγματος των σχολείων στους γονείς για να εξασφαλίσει την επιτυχία της ένταξης»· και το Βέλγιο έχει αυξήσει τις υποδομές των τάξεων υποδοχής και τον αριθμό των καθηγητών γλωσσών.
Ιστορικό
Η έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για το 2016 είναι η τέταρτη έκδοση της συγκεκριμένης ετήσιας έκθεσης, η οποία αποτυπώνει την εξέλιξη των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης συνθέτοντας μεγάλο εύρος αποδεικτικών στοιχείων. Εκτιμά την πρόοδο της Ευρώπης όσον αφορά τους πρωταρχικούς στόχους για την εκπαίδευση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» , στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας.
Η έκθεση παρακολούθησης αναλύει τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα και παρουσιάζει τα μέτρα πολιτικής που μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας. Περιλαμβάνει διακρατικές συγκρίσεις, είκοσι οκτώ διεξοδικές ανά χώρα εκθέσεις, καθώς και ειδική ιστοσελίδα με πρόσθετα στοιχεία και πληροφορίες. Το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη , το πρόγραμμα Erasmus+ , τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά καιεπενδυτικά ταμεία, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων, καθώς και το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», συμβάλλουν στην τόνωση των επενδύσεων και υποστηρίζουν τις προτεραιότητες πολιτικής στον τομέα της εκπαίδευσης.
Περισσότερες πληροφορίες
