ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΣΟΥ*
Είναι με ιδιαίτερη λύπη που αναγκάζομαι να απαντήσω στη ανακοίνωση της Προοδευτικής Κ.Φ, με θέμα την εισήγηση μου για τη δυνατότητα ολοκλήρωσης του τετραετούς πτυχίου σε τρία έτη πανεπιστημιακής φοίτησης. Οι «εύηχες λαϊκίστικες προτάσεις» όπως έχουν παρατεθεί διακατέχονται από επιστημονική τεκμηρίωση, εμπεριστατωμένη μελέτη και έρευνα που συνοδεύουν το ενημερωτικό μου σημείωμα στα παραρτήματα την οποία πολύ σύντομα θα δημοσιεύσω.
Η «αντιδραστική διαδικασία της Μπολόνια»… και οι Κύκλοι Σπουδών
Με την πλήρη ένταξη της στην ΕΕ η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προσυπογράψει την «αντιδραστική διαδικασία της Μπολόνια» και έχει εναρμονιστεί πλήρως με αυτή. Η Κύπρος έχει επίσης δεσμευτεί στον εκσυγχρονισμό της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης μέρος της οποίας είναι και η υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πιστωτικών Μονάδων, το γνωστό ECTS. Η εισήγηση μου θα δίνει τη δυνατότητα στους φοιτητές να αποπερατώσουν τις βασικές τους σπουδές σε τρία χρόνια και δεν είναι υποχρεωτική. Θα επαφίεται στον κάθε φοιτητή να διαλέξει αν επιθυμεί να ακολουθήσει αυτήν επιλογή, ώστε να επιταχύνει την ολοκλήρωση των σπουδών του χωρίς να επηρεάζεται το εύρος των γνώσεων και δεξιοτήτων που θα κληθεί να αφομοιώσει.
Όσο για τον κύκλο σπουδών με το σύστημα 3-2-3 να αναφέρω ότι υπάρχουν μεταπτυχιακά προγράμματα διάρκειας ενός μόνο έτους όπως και διδακτορικά προγράμματα με τέσσερα (4) ακόμη και με πέντε (5) έτη. Άρα ο ισχυρισμός για δημιουργία υποχρεωτικού κύκλου σπουδών με το πιο πάνω σύστημα καταρρίπτεται, δεν ισχύει και ούτε περιλαμβάνεται στην πρόταση. Να επαναλάβω επίσης ότι η σύγκλιση των διαφορετικών συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης προς ένα σύστημα με μεγαλύτερη διαφάνεια που θα βασίζεται σε τρεις κύκλους Πτυχίο / Μεταπτυχιακό / Διδακτορικό περιλαμβάνεται στην Διακήρυξη της Μπολόνιας, της 19ης Ιουνίου 1999. Στη Διακήρυξη αυτή ο πρώτος κύκλος σπουδών που εστιάζεται στην αγορά εργασίας έχει διάρκεια τουλάχιστον 3 έτη. Εξάλλου το σύστημα τριών κύκλων σπουδών Πτυχίο / Μεταπτυχιακό / Διδακτορικό έχει τις ρίζες του στην βαθιά παράδοση των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων εδώ και αρκετούς αιώνες που η Μπολόνια ήλθε απλώς να επιβεβαιώσει και όχι να εδραιώσει, με κυρίαρχο στόχο την διασυνοριακή κινητικότητα και αναγνώριση των ακαδημαϊκών προσόντων.
Μαθησιακά αποτελέσματα και Φόρτος Εργασίας
Όσο για τον φόρτο εργασίας και το «πόσο πιεστικό, επίπονο, είναι το πρόγραμμα σπουδών των φοιτητών στα 4 χρόνια». Το πρόγραμμα σπουδών βασίζεται σε μοντέλα εκπαίδευσης τα οποία τα Πανεπιστήμια οφείλουν να ακολουθούν. To ECTS βασίζεται στα μαθησιακά αποτελέσματα (learning outcomes) σε σχέση με τους σκοπούς του προγράμματος (aims of the programme) με συγκεκριμένο φόρτο εργασίας (student workload).
Θα συμβούλευα την Προοδευτική Κ.Φ, μαζί με τις άλλες παρατάξεις του Πανεπιστήμιου να έρθουν σε επαφή με την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Κύπρου, να καταγγείλουν και να διερευνήσουν «πόσοι φοιτητές πάσχουν από άγχος και παρουσιάζουν κρίσεις πανικού». Θα χαρώ ιδιαίτερα να έχω στην διάθεση μου περισσότερα στοιχεία για το πιο πάνω και σας διαβεβαιώνω ότι θα θέσω υπόψιν της Επιτροπής Παιδείας για να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη στήριξη των πιο πάνω φοιτητών.
Πέραν όμως από αυτό, η εισήγηση μου δεν στοχεύει να επιβαρύνει περεταίρω και σίγουρα δεν απειλεί, τους φοιτητές που αντιμετωπίζουν τέτοιες δυσκολίες. Αντίθετα αποσκοπεί να αποσαφηνίσει τους υφιστάμενους κανόνες και κανονισμούς του Πανεπιστημίου Κύπρου και να ανοίξει το δρόμο και για τα υπόλοιπα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια ώστε οι φοιτητές να έχουν την επιλογή εάν και εφόσον το επιθυμούν να τους δίνεται η δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στα τρία χρόνια, παρά το γεγονός ότι η κανονική διάρκεια σπουδών θα παραμείνει στα τέσσερα χρόνια ενώ δεν προβλέπονται στην εισήγηση αλλαγές στο επίπεδο των πιστωτικών μονάδων και την διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών.
Διασφάλιση Ποιότητας
Η Ακαδημαϊκή ποιότητα ορίζεται ως κατά πόσο σωστά οι συντελεστές παροχής εκπαίδευσης υποστηρίζουν τη μάθηση. Την διδασκαλία, την μαθησιακή υποστήριξη, την αξιολόγηση και την υφισταμένη υποδομή. Η Διασφάλιση Ποιότητας είναι η διαδικασία ελέγχου ότι τα πρότυπα ικανοποιούν τις συμφωνημένες προσδοκίες.
Θεμελιώδης προϋπόθεση της διασφάλισης των προτύπων και της ποιότητας είναι ότι τα προσόντα θα πρέπει να χορηγούνται βάσει της επίτευξης των μαθησιακών αποτελεσμάτων και όχι απαραίτητα από τα χρόνια μελέτης. Οι περιγραφές των προσόντων είναι σημαντικές. Εξηγούν τα αποτελέσματα και τα χαρακτηριστικά που αναμένονται να αποκτηθούν από την διαδικασία μάθησης. Αυτά τα αποτελέσματα αντιπροσωπεύουν την ενσωμάτωση των διαφόρων μορφών μάθησης που προκύπτουν από τα ειδικά και συνεκτικά προγραμμάτων σπουδών. Με την απόκτηση των προσόντων αυτών οι απόφοιτοι αποκτούν υψηλού επιπέδου αναλυτικές ικανότητες και δεξιότητες. Αυτά διασφαλίζονται τόσο σε Ιδρυματικό επίπεδο όσο και σε εθνικό επίπεδο. Να αναφέρω ότι σύντομα θα κατατεθεί στη Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση ο Νόμος για την Διασφάλιση της Ποιότητας στην Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση.
Η Εκπαίδευση και η Μόρφωση είναι από τη φύση της κοινωνικό αγαθό και λειτουργεί ως μέσον κοινωνικής ανέλιξης. Η εκπαίδευση συνιστά, πρωτίστως, μια κοινωνικά οργανωμένη και συστηματική διαδικασία μόρφωσης του ανθρώπου. Η μόρφωση αφορά στην αφομοίωση των επιτευγμάτων του πολιτισμού που ευτυχώς για εμάς ο ελληνικός πολιτισμός είναι πλουσιότατος.
Εν κατακλείδι, ειλικρινά διερωτώμαι γιατί αυτοί οι ολίγοι που αντιτίθενται στην πρόταση μου τη δαιμονοποιούν και γιατί να ενοχλούνται από μια τέτοια θετική εξέλιξη, μήπως είναι αυτοί που θα καθίσουν να διαβάσουν;
Φαίνεται ότι κάποιοι βολεύονται με την παρούσα κατάσταση για να μη θέλουν την πρόοδο των επιμελών φοιτητών. Ενώ την ίδια ώρα σκόπιμα δεν αντιλαμβάνονται τα οφέλη που θα έχει ο τόπος αλλά και οι οικογένειες των φοιτητών μας μέσα σε αυτή την δύσκολη οικονομική κατάσταση που περνά η πατρίδα μας.
Είμαι πεπεισμένος ότι όσοι έχουν πλούσια τα ελέη δεν μπορούν να αντιληφθούν αλλά ούτε και να αφουγκραστούν τον πόνο και τη δυστυχία των ανέργων και χρεοκοπημένων οικογενειών που δεν έχουν λεφτά και αναγκάζονται να διακόψουν τις σπουδές των παιδιών τους.
Μήπως θέλουν η μάθηση να γίνει προνόμιο μόνο των πλουσίων;
Ας μας εξηγήσουν γιατί την διαστρεβλώνουν και την παρουσιάζουν ως πρόταση κατάρας πριν καν την μελετήσουν σε βάθος και δουν τα πλεονεκτήματα της.
*Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής
