Η ανατροπή της οικονομικής ισορροπίας


ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ*  

Σε μια οικονομία καθένας λαμβάνει αποφάσεις σταθμίζοντας τις δικές του ατομικές επιδιώξεις μαζί με το ευρύτερο περιβάλλον όπως το νομικό πλαίσιο (π.χ. φορολογία κ.ά.) που επηρεάζει καθοριστικά την απόφαση καθενός για μια συμφωνία.  Εξού, η ψήφιση νομοθεσιών με αναδρομικότητα ιδίως σε οικονομικά ζητήματα είναι προβληματική. Στην περίπτωση δανείου, η τράπεζα καταλήγει σε συμφωνία με κάποιον, συνεκτιμώντας καθένας το σύνολο του περιβάλλοντος προτού δεσμευτεί. Στην διαπραγμάτευση που προηγείται, κάθε πλευρά θέτει τις προϋποθέσεις της –κανονικά εντός της νομιμότητας- για να συμφωνήσει και αυτή ήταν για δεκαετίες η κατάσταση ισορροπίας. Τα τραπεζικά ιδρύματα συνεκτιμώντας τις διαδικασίες εκποίησης ακινήτων, δάνειζαν για δεκαετίες και στο πλαίσιο αυτό, απαιτούσαν πρόνοιες και εφάρμοζαν συγκεκριμένες πρακτικές στο πλαίσιο του δανείου. Για παράδειγμα, σε στεγαστικό δάνειο με υποθήκη το ακίνητο, ο δανειολήπτης ήταν απεριόριστα εκτεθειμένος μαζί και οι εγγυητές του. Αν η τράπεζα πωλούσε το ακίνητο, τυχόν έλλειμμα από το χρέος, παρέμεινε οφειλή του χρεώστη και η τράπεζα συνέχιζε να κυνηγά τον χρεώστη και εγγυητές. Ειδικά στην Κύπρο, επιμένουμε για χρόνια να τεκμηριώνουμε ότι οι τράπεζες προχωρούσαν στην επιβολή διαφόρων καταχρηστικών πρακτικών και χρεώσεων, εξ ορισμού παράνομων βάσει και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Αυτή η παρανομία όμως επικράτησε επειδή στην κορυφή του κυπριακού συγκροτήματος εξουσίας βρίσκεται το τραπεζικό σύστημα, μέχρι τις μέρες μας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τυχόν απόρριψη του νομοσχεδίου περί εκποιήσεων ελλοχεύει κινδύνους. Αλλά ισχύει και το ανάποδο. Η ψήφιση των νομοσχεδίων (όπως αρχικά προτάθηκαν) χωρίς επαρκές ελάχιστο δίκτυ προστασίας όπου πρέπει, θα επιφέρει μια φοβερή ανατροπή υπέρ των τραπεζών. Όσοι προβάλλουν άλλες χώρες με «ομαλό» τραπεζικό σύστημα με γρήγορες και απλές διαδικασίες εκποίησης και  εντοπίζουν «ανωμαλίες» εντός Κύπρου που ζητούν … την διόρθωση τους, είναι μονομερώς τοποθετημένοι υπέρ των τραπεζών. Δεν εντοπίζουν άλλες τεράστιες ανωμαλίες και ΠΑΡΑΝΟΜΙΕΣ που οι τράπεζες ασκούν για δεκαετίες στην Κύπρο. Οι «ανωμαλίες» στο θέμα των εκποιήσεων υποθηκευμένων περιουσιών είναι μεν μια διαδικασία που χρειάζεται διόρθωση αλλά δεν αρκούν μερικές κινήσεις εντυπωσιασμού για να διευκολύνουν την αποδοχή των νομοσχεδίων (π.χ. εξαγγελίες «κοινωνικών» ελαφρύνσεων σε ανέργους, υποσχέσεις ότι δεν θα προβούν σε μαζικές εκποιήσεις). Αυτά πείθουν τους γνωστούς στρατευμένους των τραπεζών. Και δεν πρόκειται για εργαλεία και άλλα τέτοια εύηχα πράγματα αλλά για τεράστια ανατροπή της ισορροπίας υπέρ των τραπεζών, που θα προκαλέσει σημαντική περαιτέρω μείωση στις τιμές των ακινήτων με πολλαπλές επιπτώσεις, χωρίς να υπάρχει σήμερα ενώπιον μας ένα ελάχιστο εχέγγυο προστασίας και αντισταθμιστικής πολιτικής. 

Μετά τα συμβάντα Μάρτιο 2013 και το μνημόνιο, τεκμηριώναμε (με ελάχιστους) την λάθος προσέγγιση δημόσια για ενάμισι χρόνο έκτοτε και ταυτοχρόνως, υποβάλαμε συγκεκριμένες προτάσεις στο Προεδρικό το οποίο τα μεταβίβαζε στους συμβούλους του. Ωστόσο,  ακολουθήθηκε διαφορετική πολιτική (και φιλοσοφία). Σήμερα, η πολιτική τους πλέον δοκιμάστηκε στην πράξη και απέτυχε να φέρει τα αποτελέσματα που στόχευσε. Αυτό δεν μπορεί να παραβλεφθεί από όποιον σκέφτεται σοβαρά για το που πάμε από εδώ. Ακόμη και όσοι θεωρούν την υποταγή στο τραπεζικό σύστημα ως την μοναδική μας επιλογή υπό τις περιστάσεις, πρέπει να σκεφτούν ότι τα πράγματα οδηγήθηκαν εδώ λόγω λάθος επιλογών. Δεν γίνεται να συνεχίζεται η ίδια αποτυχημένη γραμμή που σχεδιάστηκε και στηρίχτηκε ένθερμα από συμβούλους και πολιτικούς για τα καίρια και σημαντικά θέματα (επιτόκια, ρευστότητα, καταχρηστικές χρεώσεις κ.ά.).  Ενδεικτικά, δύο παραδείγματα δείχνουν ότι λίγα έχουν αλλάξει παρά τα πολλά λόγια. Εξετάζοντας το νομοσχέδιο που υποτίθεται επιδιώκει να περιορίσει την πρακτική των τραπεζών να αυξάνουν μονομερώς το επιτόκιο, το ίδιο νομοσχέδιο επιτρέπει στις τράπεζες να επιβάλλουν μονομερώς άλλες χρεώσεις που θα αυξάνουν το κόστος. Επιπλέον, στις συμβάσεις αναδιαρθρώσεων που οι τράπεζες προτείνουν σε πελάτες τους να υπογράψουν, περιέχεται καταχρηστική πρόνοια δέσμευσης τους ότι δεν θα προσφύγουν σε δικαστήριο για να αμφισβητήσουν τυχόν παρανομίες των τραπεζών. Αυτά γίνονται με την ανοχή ή συνέργεια των αρμοδίων.

*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) -  costas.mavrides@europarl.europa.eu




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










146