Τιμήθηκε σε εκδήλωση που οργάνωσαν η Πρεσβεία της Ελλάδα και το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού
Ομιλία του Δημήτρη Ταλιαδώρου σε εκδήλωση που οργάνωσαν η Πρεσβεία της Ελλάδα και το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού 29 Ιανουαρίου 2019, στο Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου, Αρχάγγελος, στην οποία τιμήθηκε ο εκπαιδευτικός Γαβριήλ Μηνάς
«Κύριε Πρέσβη της Μητρός Πατρίδος, θα ήθελα να ξεκινήσω κάπως αντισυμβατικά και αυθαίρετα αυτή την παρουσίασή μου για έναν ασυμβίβαστο μαχητή της ελληνικής παιδείας σε τούτη την εσχατιά του Ελληνικού Νότου, με την άδεια του κ. Μηνά. Πριν δέκα περίπου χρόνια σε μια συνομιλία μου με τον κ. Γαβριήλ Μηνά, στο πλαίσιο της οργάνωσης μιας επετειακής τότε εκδήλωσης, ο κ. Μηνάς μου είπε με απογοήτευση ένα πικρό παράπονό του: «Βρε Δημήτρη, τόσα χρόνια αγωνίζομαι για την ελληνική παιδεία, έκανα τόσες θυσίες για την υπεράσπιση της ελληνικής γλώσσας και ποτέ κανείς από την Ελληνική Πρεσβεία δεν σήκωσε το τηλέφωνο να μου εκφράσει έναν θετικό λόγο, να αναγνωρίσει όλους αυτούς τους αγώνες».
Απολύτως δικαιολογημένο παράπονο
Αγαπητέ κ. Μηνά, δέκα χρόνια από τη διατύπωση αυτού του απολύτως δικαιολογημένου παραπόνου, ίσως ο καλός και δίκαιος Θεός των Ελλήνων, φρόντισε να τιμηθείτε απόψε σε μια εκδήλωση που είναι αφιερωμένη στα Ελληνικά Γράμματα και οργανώνεται και από την Ελληνική Πρεσβεία. Πάντως εμείς οι νεότεροι, που πορευτήκαμε σε δρόμους που εσείς ανοίξατε και οριοθετήσατε, θα σας ευχαριστούμε εσαεί και θα σας είμαστε ευγνώμονες.
Κατ’ αρχήν θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους διοργανωτές της αποψινής εκδήλωση που μου δίνουν την ευκαιρία να μιλήσω για έναν άνθρωπο που με το πολυσχιδές έργο του πραγμάτωσε κατά τον καλύτερο τρόπο την αποστολή του Έλληνα εκπαιδευτικού σε μια γωνιά του Ελληνισμού που ζητούμενο είναι ακόμη η ελευθερία.
Από την κατεχόμενη σήμερα, Κυθρέα
Ο Γαβριήλ Μηνάς γεννήθηκε το 1934 στην κατεχόμενη σήμερα, κωμόπολη της Κυθρέας. Αποφοίτησε το 1952, από το κλασικό τμήμα του Παγκυπρίου Γυμνασίου, τον φάρο αυτό της ελληνικής παιδείας στην Κύπρο. Στη συνέχεια σπούδασε με υποτροφία του ΙΚΥ Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο των Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε αργότερα στα Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο Νόρμαν των ΗΠΑ και στην Εκπαιδευτική Διοίκηση στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού.
Φιλόλογος στο Γυμνάσιο Πεδουλά
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στην Αθήνα επανήλθε στην Κύπρο και διορίστηκε ως Φιλόλογος στο Γυμνάσιο Πεδουλά, με διευθυντή τον εθελοντή του αλβανικού έπους του 1940, Κωνσταντίνο Γιαλλουρίδη. Ήταν η περίοδος του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο Γαβριήλ Μηνάς έλαβε μέρος στον Αγώνα ως ομαδάρχης σε ομάδες στήριξης της Οργάνωσης στην περιοχή Πεδουλά.
Με το τέλος του Αγώνα, τον Δεκέμβριο του 1959, νυμφεύτηκε τη Φιλόλογο Ιουλιέττα Κωστοπούλου με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Πολύτιμη συνεργάτιδα, όπως σημειώνει ο κ. Μηνάς στον πρόλογο ενός από τα βιβλία του, «τις εισηγήσεις της οποίας πάντοτε λάμβανα σοβαρά υπόψη».
Μετά το Γυμνάσιο Πεδουλά εργάστηκε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο-Κεντρικό (1959-1961) και στο νεοσύστατο τότε Παγκύπριο Γυμνάσιο Κύκκου, ως απλός καθηγητής από την ίδρυσή του, το 1961, μέχρι το 1965, και ως Βοηθός Διευθυντής το 1970-1971. Ως Διευθυντής υπηρέτησε συνολικά είκοσι δύο χρόνια στα σχολεία Α΄ Γυμνάσιο Μόρφου (πριν την Τουρκική Εισβολή) και στο Λύκειο Στροβόλου και Λύκειο Ακροπόλεως, από το οποίο και αφυπηρέτησε το 1993. Δίδαξε, επίσης, στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου καθώς και τη Διδακτική της ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και υπήρξε μέλος πολλών ειδικών επιτροπών του Υπουργείου Παιδείας για τη μελέτη προβλημάτων της εκπαίδευσης.
Ως Φιλόλογος κατόρθωσε να κερδίσει τη βαθύτατη εκτίμηση τόσο των χιλιάδων μαθητών του όσο και των καθηγητών που είχαν την τύχη να υπηρετήσουν κάτω από την εμπνευσμένη καθοδήγησή του, ως διευθυντή.
Σταθερή και αέναη αγωνία για τα εκπαιδευτικά μας πράγματα
Σταθερή και αέναη η αγωνία του κ. Μηνά για τα εκπαιδευτικά μας πράγματα και για την πορεία της ελληνικής παιδείας σε αυτή την εσχατιά του Ελληνικού Νότου. Σε ένα από τα κείμενά του ο Γαβριήλ Μηνάς με ενάργεια και σαφήνεια καταγράφει τον ρόλο που έχει να διαδραματίσει η Κυπριακή Εκπαίδευση στην ημικατεχόμενη, μετά το 1974, πατρίδα μας: «Για τον Κυπριακό Ελληνισμό, αναφέρει ο κ. Μηνάς, η Εκπαίδευση δεν είναι μόνο μια δημόσια λειτουργία που θα βοηθήσει το άτομο να αναπτύξει τις ικανότητές του, για να μπορέσει να πραγματώσει τα όνειρά του, να ικανοποιήσει τα ενδιαφέροντα και τις φιλοδοξίες του. Πέραν και πάνω απ΄ όλα, αυτή η Εκπαίδευση για την Κύπρο είναι υπόθεση «κατ΄ εξοχήν» εθνική, είναι μια κοινωνική υπηρεσία που δεν μπορεί παρά ολόψυχα να είναι στρατευμένη στον άρρηκτο αγώνα για εθνική επιβίωση και καταξίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο. Η Εκπαίδευση είναι εκείνη που θα διαπλάσει και θα προσφέρει στην Κύπρο και το έθνος τους επίλεκτους εκείνους πολίτες που όχι μόνο θα θέλουν αλλά και θα μπορούν να κρατάνε στους ώμους τους υπερήφανοι την ανεκτίμητη προγονική κληρονομιά, που όχι μόνο θα θέλουν αλλά και θα μπορούν να προβάλλουν και να τιμούν με τα έργα και την προσφορά τους τον Ελληνισμό διεθνώς, που όχι μόνο θα θέλουν αλλά και θα μπορούν να είναι άγρυπνοι φρουροί της εθνικής τιμής και ακαταμάχητοι και ακούραστοι διεκδικητές των εθνικών δικαίων». Λόγια διαχρονικά και για τους νυν και για τους επόμενους λειτουργούς της εκπαίδευσης, για τους παρόντες και τους επόμενους μαθητές, σε αυτόν τον τόπο που η ιστορία και η γεωγραφία καθόρισαν και θα καθορίζουν τη μοίρα του.
Εξαιρετική παρουσία στον εκπαιδευτικό συνδικαλισμό
Ο Γαβριήλ Μηνάς είχε μια έντονη ανάμιξη και μια εξαιρετική παρουσία στον εκπαιδευτικό συνδικαλισμό, «όπου», σημειώνει η συνεργάτιδά του Κίκα Ολυμπίου, «εύτολμα και στηριγμένος πάντα σε αρχές αγωνίστηκε για την κατίσχυση των αρχών του δικαίου, της αξιοκρατίας, της εξύψωσης του κύρους και της αξιοπρέπειας των καθηγητών». Το πιστεύω του κ. Μηνά ήταν σε «ένα συνδικαλισμό πολύπλευρο και πολυδύναμο, μεγαλόπνοο και υψηλόφρονα».
Βασικό στέλεχος της ίδρυσης της «ΑΛΛΑΓΗΣ»
Το 1979 υπήρξε από τα βασικά στελέχη που προχώρησαν, σε χρόνους δίσεκτους, στην ίδρυση της Κίνησης Καθηγητών «ΑΛΛΑΓΗ». Η «ΑΛΛΑΓΗ» έκανε την εμφάνισή της, όπως έλεγε ο Γαβριήλ Μηνάς δέκα χρόνια αργότερα, το 1989, «σε μια περίοδο που η αυθαιρεσία, η ασυδοσία και η κυνική περιφρόνηση των αρχών της δικαιοσύνης, της ισότητας και της αξιοκρατίας, είχαν αποβεί καθεστώς στο Υπουργείο Παιδείας και σ’ όλους τους εκπαιδευτικούς χώρους. Ιδρύθηκε σε μια εποχή που ο κομματισμός, η αχαλίνωτη προπαγάνδα και ένας κενολόγος προοδευτικισμός είχαν υποκαταστήσει την πραγματική, την αυθεντική και την εθνική παιδεία και μετέτρεψαν τα σχολεία σε χώρους όπου όλες οι ελληνοχριστιανικές αξίες περιφρονούνταν και χλευάζονταν και ένα πνεύμα αυτάρεσκης εθνικής αυτοϋποτίμησης και αυτοαναίρεσης διέχεε τα πάντα».
Στον εθνικό τομέα ως στόχο της η «ΑΛΛΑΓΗ» έθετε την περιφρούρηση της ελληνικότητας της Εκπαίδευσής μας και τη διαφύλαξη αταλάντευτης της αποστολής της για διάπλαση νέων πολιτών, που να πιστεύουν στην ελληνική ιδέα και να θέλουν και να μπορούν να αγωνίζονται για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την ελληνικότητα της κυπριακής πατρίδας.
Στον συνδικαλιστικό τομέα το ιδεώδες της «ΑΛΛΑΓΗΣ» διατυπωνόταν με τον εξής απλό και παραστατικό τρόπο: «Ο ικανός και ευσυνείδητος καθηγητής έχει δικαίωμα αναφαίρετο να αισθάνεται επαγγελματικά ασφαλής και σίγουρος και να προσβλέπει σε μια νομικά κατοχυρωμένη υπηρεσιακή σταδιοδρομία και ανέλιξη χωρίς να εξαναγκάζεται να καταφεύγει σε μέσα και μεθόδους και να υποβάλλεται σε εξαρτήσεις που να υπονομεύουν την ηθική του ακεραιότητα και να εξευτελίζουν και να φαλκιδεύουν την προσωπική του αξιοπρέπεια και αυτονομία». Ο Γαβριήλ Μηνάς, επικεφαλής της «ΑΛΛΑΓΗΣ» πρωτοστάτησε σε συνδικαλιστικούς αγώνες που απέβλεπαν στη θεσμοθέτηση της αρχής των μετρήσιμων αντικειμενικών κριτηρίων για τους διορισμούς, τις προαγωγές και τις μεταθέσεις.
Ηγήθηκε της «ΑΛΛΑΓΗΣ» σε έξι εκλογικές αναμετρήσεις
Ο Γαβριήλ Μηνάς ηγήθηκε της «ΑΛΛΑΓΗΣ» στις έξι εκλογικές αναμετρήσεις της ΟΕΛΜΕΚ, που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία 1981-1991. Δυστυχώς, οι συσχετισμοί και οι προκαταλήψεις που ταλάνιζαν τότε την ΟΕΛΜΕΚ, δεν επέτρεψαν στην «ΑΛΛΑΓΗ», η οποία σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις αναδεικνυόταν πρώτη, να ηγηθεί της ΟΕΛΜΕΚ. Παρόλα αυτά ο Γαβριήλ Μηνάς, ακόμα και μετά την αφυπηρέτησή του, δεν αρνήθηκε να στηρίξει το 2008 και το 2009 την ΟΕΛΜΕΚ στην άρνησή της να αποδεχθεί την υιοθέτηση από το Υπουργείο Παιδείας βρετανικών εξετάσεων ως κριτηρίου εισδοχής στα Δημόσια Πανεπιστήμια της Κύπρου. Εδώ αξίζει να θυμίσω μια ορθή επισήμανση του Γαβριήλ Μηνά, η οποία δυστυχώς είναι και σήμερα επίκαιρη. Μας έλεγε, λοιπόν, ότι «στην Κύπρο συμβαίνει το εξής οξύμωρο σχήμα: Επί Αγγλοκρατίας οι φτωχοί πρόγονοί μας πλήρωναν δίδακτρα για να έχουν τα παιδιά τους ελληνική παιδεία, παρόλες τις ελκυστικές υποσχέσεις των Αποικιοκρατών, ενώ σήμερα που έχουμε δωρεάν ελληνική παιδεία, οι πλούσιοι απαξιώνουν οτιδήποτε ελληνικό, και πληρώνουν αδρά για να έχουν τα παιδιά τους αγγλόφωνη ιδιωτική εκπαίδευση!».
Επίτιμος Πρόεδρος της «ΑΛΛΑΓΗΣ»
Η Κίνηση Καθηγητών «ΑΛΛΑΓΗ» τιμώντας την όλη προσφορά και δράση του Γαβριήλ Μηνά στην Κίνηση και γενικότερα στην ελληνική παιδείας της Κύπρου, τον ανακήρυξε με την αφυπηρέτησή του, το 1993, σε Επίτιμο Πρόεδρό της.
Ο Γαβριήλ Μηνάς για τη συνολική προσφορά του στην πολιτιστική - πνευματική ανάπτυξη του τόπου μας τιμήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 2011 από τον Σύνδεσμο Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων της ΟΕΛΜΕΚ.
Ως κατακλείδα στην όλη παρουσίαση του έργου, της δράσης, της προσφοράς και της σκέψης του Γαβριήλ Μηνά επέλεξα κάτι το οποίο με εκφράζει και εμένα απόλυτα και βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια σε την αποψινή εκδήλωση, της οποίας συνδιοργανωτής είναι και η Πρεσβεία της Μητρός Πατρίδος:
«Η Ελλάδα αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί τη μοναδική σίγουρη, σταθερή και απολύτως ανιδιοτελή δύναμη, την οποία ο Ελληνισμός της Κύπρου θα μπορούσε να εμπιστεύεται και πάνω στην οποία θα μπορούσε να στηρίζεται στον αγώνα του για εθνική επιβίωση και προκοπή στην πατρώα γη. Όταν ο Κυπριακός Ελληνισμός αυτοβούλως απαρνείται την ελληνική του ταυτότητα και αποκόπτεται από τον εθνικό κορμό, οδηγείται στην αυτοαποδυνάμωσή του και τη βέβαιη αυτοκαταστροφή του».
Σε ευχαριστούμε
Αγαπητέ και σεβαστέ κ. Μηνά,
Σε ευχαριστούμε για όσα ανεκτίμητα πρόσφερες στην ελληνική παιδεία της Κύπρου μας. Σε ευχαριστούμε για τους αγώνες σου για την ελληνική γλώσσα, όχι μόνο για την ορθή χρήση της ως εργαλείου επικοινωνίας, αλλά και ως ακρογωνιαίου λίθου της εθνικής μας υπόστασης. Σε ευχαριστούμε για όσα αγωνίστηκες και πέτυχες στον εκπαιδευτικό συνδικαλισμό, τα οποία κατοχυρώνουν την αξιοπρέπεια και το κύρος του Έλληνα Κύπριου εκπαιδευτικού. Υπήρξες δάσκαλος και μέντορας πολλών από μας, που προσπαθούμε να συνεχίζουμε να πορευόμαστε στους δρόμους που εσύ άνοιξες. Σε ευχαριστούμε, σε ευγνωμονούμε. Το όραμα γενεών Ελλήνων της Κύπρου μπορεί, δυστυχώς, να κατορθώσαμε να το αυτοματαιώσουμε. Το συστατικό στοιχείο, όμως, του οράματός μας, την Ελληνικότητά μας, δεν θα μας την αφαιρέσουν ποτέ.
Είθε ο Θεός να σας δίνει χρόνια και δύναμη να συνεχίσετε το έργο σας».
