ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ*
Η 28η Οκτωβρίου αποτελεί για τον ελληνισμό αλλά και για ολόκληρη την ανθρωπότητα ένα φωτεινό ορόσημο αντίστασης ενάντια στη βία της στρατιωτικής υπεροχής και την αλαζονεία της φασιστικής υπεροπλίας. Είναι η μέρα που σήμανε την απαρχή μιας οικουμενικής αντίστασης ενάντια στις σιδερόφρακτες ορδές των δυνάμεων του άξονα, και ανέκοψε τη μέχρι τότε νικηφόρα και αήττητη πορεία τους.
Οι δυνάμεις του ιταλικού φασισμού και του γερμανικού ναζισμού, που ματοκύλησαν την ανθρωπότητα προκαλώντας τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν καταφέρει να κατακτήσουν μέσα σε δύο εβδομάδες από την έναρξη του πολέμου μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονταν η Πολωνία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Γαλλία. Ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι, που βρίσκονταν επικεφαλής των δυνάμεων του Άξονα, πίστεψαν με την αλαζονική παράνοια που τους διακατείχε, πως η μικρή και ανυπεράσπιστη Ελλάδα θα ήταν εύκολη λεία στις επεκτατικές τους ορέξεις.
Όταν όμως τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα, τα κατάφερε ο αδούλωτος ελληνικός λαός να πραγματοποιήσει το θαύμα.
Οι Έλληνες φαντάροι της Πίνδου και της Ηπείρου, με σημαία την εθνική τους περηφάνια, που την είχε καίρια πληγώσει η ιταλική ιταμότητα, και με ασίγαστο το πάθος για την ελευθερία και την εθνική αξιοπρέπεια, έδωσαν ένα μάθημα ανδρειοσύνης και αυτοθυσίας στον Μπενίτο Μουσολίνι. Έστειλαν έτσι το μήνυμα σε όλους τους αγωνιζόμενους λαούς του κόσμου, πως η νίκη ενάντια στον ιταλογερμανικό φασισμό δεν ήταν ένα άπιαστο όνειρο. Για πρώτη φορά σε όλα τα μέτωπα το πολέμου οι ελληνικές επιτυχίες αναπτέρωναν το ηθικό όσων αγωνίζονταν ενάντια στο τέρας του ιταλογερμανικού φασισμού, για την προάσπιση της πανανθρώπινης ελευθερίας, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για την τελική επικράτηση των συμμαχικών δυνάμεων ενάντια στις δυνάμεις του άξονα.
Ενδεικτικά του κλίματος που δημιουργήθηκε σε όλο τον κόσμο από τις ελληνικές επιτυχίες είναι όσα γράφει για τους Έλληνες μαχητές ένας μεγάλος Γάλλος συγγραφέας, ο Αντρέ Ζιντ, ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά :
΄΄...Αντιπροσωπεύετε για μας το θρίαμβο της παλικαρίσιας αρετής, της πραγματικής αξίας, εκείνης των ολιγαρίθμων. Αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη για σας, γιατί ξαναδώσατε σε ολόκληρη την ανθρωπότητα εμπιστοσύνη, θαυμασμό, αγάπη κι ελπίδα για τον άνθρωπο΄΄.
Ο ηρωικός αγώνας του ελληνικού λαού ενάντια στις δυνάμεις του Μουσολίνι στόχευε παράλληλα και στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα που τη γέννησε. Το ΟΧΙ των ελεύθερων Ελλήνων της εποχής του ΄40 είχε μια ξεκάθαρη αντιδιχτατορική διάσταση. Όλοι Έλληνες πρόσμεναν πως με την απόκρουση των εισβολέων και με το τέλος του πολέμου θα απαλλάσσονταν από τη μεταξική δικτατορία, που για τέσσερα ολόκληρα χρόια δυνάστευε τη ζωή τους.
Άντρες, γυναίκες, νέοι, γέροι, ακόμα και παιδιά, εργάτες, αγρότες, διανοούμενοι, φοιτητές στάθηκαν οι γενναίοι της εποχής εκείνης, που χωρίς υπολογισμό θυσίας και με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών τους απέναντι στη χειμαζόμενη πατρίδα, πολέμησαν και πολλοί έδωσαν τη ζωή τους, γιατί, καθώς έλεγαν στα τραγούδια τους, ήθελαν “λεύτερη πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά”.
Μέσα λοιπόν σε πολύ δύσκολες συνθήκες και με πλήρη συναίσθηση των υποχρεώσεών τους προς τη μακραίωνη ελληνική ιστορία, οι μαχητές του 40 μετέτρεψαν τον περίπατο των 15 ημερών, όπως αλαζονικά υπολόγιζε ο Μουσολίνι για την κατάληψη της Ελλάδας, σε πανικόβλητη φυγή των 100 χιλιάδων σιδερόφρακτών του, που βρέθηκαν ξαφνικά να υποχωρούν σε όλη τη γραμμή του μετώπου. Ως τον Μάρτιο του 1941 το μέτωπο είχε ήδη μεταφερτεί 60 χιλιόμετρα πέρα από τα αλβανικά σύνορα, στη γραμμή Πόγραδετς-Χειμάρρα-Άγιοι Σαράντα, αναγκάζοντας τον Μουσολίνι να ζητήσει ανακωχή με τη μεσολόβηση του Χίτλερ.
Η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα άρχισε στις 6 Απριλίου 1941. Νέες σελίδες δόξας και ηρωισμού έγραψαν οι Έλληνες φαντάροι στην Ήπειρο, το Ρούπελ, την Κρήτη αργότερα και όπου αλλού μπόρεσαν με τα ελάχιστα μέσα που διέθεταν να αντιπαραβληθούν στη γερμανική υπεροπλία. Ο ίδιος ο Χίτλερ, στο λόγο του της 4ης του Μάη 1941, στο Ράϊχσταγκ δήλωνε χαρακτηριστικά : “ Η ιστορική αμεροληψία με υποχρεώνει να διαπιστώσω πως, από όλους τους αντιπάλους που μας αντιτάχθηκαν ως αυτή την ημέρα, μόνο ο Έλληνας στρατιώτης μπόρεσε να πολεμήσει με αντρεία και περιφρόνηση προς το θάνατο, ίση με τη δική μας. Συνθηκολόγησε μόνον όταν κάθε αντίσταση έγινε αδύνατη και επομένως μάταιη”.
Κι όταν ακόμα οι Έλληνες συνθηκολόγησαν, δεν αποδέχτηκαν σε καμιά περίπτωση τα τετελεσμένα της γερμανοϊταλικής κατοχής, αλλά έγραψαν με το αίμα και τη θυσία τους από το 1941-1944, ένα νέο έπος, το έπος της Εθνικής Αντίστασης.
Ο αδούλωτος ελληνικός λαός για τρία ολόκληρα χρόνια, αντιστάθηκε με όλες του τις δυνάμεις στη γερμανοϊταλική κατοχή. Η πείνα, οι κακουχίες, οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις, τα βασανιστήρια, οι εξορίες και οι εκτελέσεις, βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη των κατοχικών δυνάμεων ενάντια στις οποίες ο λαός της Ελλάδας αντιτάχθηκε με κάθε μέσο που διέθετε. Γράφοντας αντικατοχικά συνθήματα στους δρόμους, διαδηλώνοντας για την ελευθερία, αρνούμενοι την επιστράτευση, οργανώνοντας λαϊκά συσσίτια και κάνοντας δολιοφθορές και οργανωμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις ενάντια στο στρατό κατοχής, άντρες γυναίκες και παιδιά ακόμα, που συμμετείχαν ενεργά στις αντιστασιακές οργανώσεις της εποχής με επικεφαλής το ΕΑΜ και το ΕΛΑΣ, κράτησαν αδούλωτο το φρόνημα του λαού ίσαμε τη μέρα της απελευθέρωσης, τον Οκτώβριο του 1944.
Σ’αυτό τον τιτάνιο αγώνα για την απόκρουση της φασιστικής λαίλαπας η μικρή Κύπρος έδωσε αποφασιστικά το παρόν της.
Περισσότεροι από τριάντα χιλιάδες Κύπριοι συμμετείχαν στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, ενταγμένοι εθλελοντικά στις δυνάμεις του Βρετανικού Στρατού και των συμμαχικών δυνάμεων, και αρκετοί θυσιάστηκαν για την προάσπιση της παγκόσμιας ελευθερίας. Περισσότεροι από 600 συμπατριώτες μας, ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνονται και μερικοί Τουρκοκύπριοι, βρίσκονται θαμμένοι σε διάφορα κοιμητήρια ευρωπαϊκών χωρών και άλλων χωρών, θυμίζοντας σε όλη την ανθρωπότητα το ανεκπλήρωτο χρέος των μεγάλων της γης απέναντι στη δοκιμαζόμενη εδώ και 41 χρόνια πατρίδα μας.
Η τεράστια σημασία που είχε για την περαιτέρω εξέλιξη του πολέμου η γενναιόψυχη αντίσταση της Ελλάδας μπρος τη φασιστική επέλαση και επιβουλή, καταδεικνύεται πολύ εμφαντικά από όσα έλεγε το 1942 ένας Άγγλος Υπουργός : ΄΄Αν, δήλωνε, η Ελλάδα ενέδιδε στο τελεσίγραφο του Μουσολίνι.... δε δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι θα χάναμε όλη τη Μέση Ανατολή, ίσως δε και αυτόν τον πόλεμο... Ο κόσμος πραγματικά δε δικαιούται να λησμονήσει τα ελληνικά κατορθώματα κατά την ιστορική εκείνη στιγμή ΄΄.
Av φυσικά λησμόνησαν ή όχι οι Σύμμαχοι τα κατορθώματα των Ελλήνων της εποχής εκείνης, είναι κάτι που μαρτυρούν από τη μια οι περιπέτειες που σημάδεψαν μεταπολεμικά την ελληνική ιστορία και από την άλλη το τραγικό δράμα της κατοχής και της προσφυγιάς που εδώ και 41 χρόνια βιώνει μαρτυρικά η δική μας πατρίδα, Κύπρος.
Τιμώντας σήμερα την επέτειο του σαράντα τιμούμε και την εθνική αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στο χιτλεροφασισμό, και ταυτόχρονα καλούμαστε να πάρουμε κι εμείς τα ανάλογα μηνύματα για το μέλλον που προδιαγράφεται μπροστά μας.
Η ενότητα είναι το πρώτο και καθοριστικό μήνυμα που μας μεταδίδει η σημερινή επέτειος. Ενότητα σκοπών και επιδιώξεων και αποφασιστική συστράτευση όλων στον αγώνα ενάντια στα τετελεσμένα της εισβολής -κατοχής , ενάντια σε ό, τι η εγκληματική βία της προδοσίας του Ιούλη του 1974 και η τουρκική επιβουλή που ακολούθησε, προσπαθούν να μας επιβάλουν.
Ενότητα και πίστη στο δίκαιο του αγώνα μας, επαγρύπνηση, σωστή αξιοποίηση των διεθνών συγκυριών, επιμονή και υπομονή είναι τα αναγκαία εφόδια που απαιτούνται για να φέρουμε σε αίσιο πέρας τον δύσκολο αγώνα που διεξάγουμε. Καλούμαστε σήμερα να αναθυμηθούμε το έπος του 1940 και το έπος της εθνικής αντίστασης που ακολούθησε, να τιμήσουμε τους ηρωικούς μαχητές της πανανθρώπινης ελευθερίας και να εξαγάγουμε τα σωστά συμπεράσματα και μηνύματα για τη μελλοντική μας πορεία.
Ο αγώνας μας είναι αγώνας για εθνική επιβίωση και απελευθέρωση. Η στάση μας πρέπει να είναι αγωνιστική, αξιοπρεπής και διεκδικητική, μια στάση που αποτελεί θεμελιακή υποχρέωση απορρέουσα από το μήνυμα της σημερινής επετείου. Είπαν όχι οι Έλληνες της εποχής εκείνης, όχι στη βία, όχι στο δίκαιο της στρατιωτικής υπεροχής, όχι στα τετελεσμένα πολεμοχαρών παρανοϊκών εγκεφάλων, οι οποίοι στην έξαρση της αλαζονείας τους νόμισαν πως η κατάλυση της ελευθερίας των λαών θα’ταν εύκολη υπόθεση και περίπατος λίγων ημερών.
Το όχι του ελληνικού λαού ας χαράζει λοιπόν το δρόμο μας. Για να φτιάξουμε μια Κύπρο ελεύθερη, ανεξάρτητη, αδέσμευτη και αποστρατικοποιημένη, χωρίς κατοχή, ξένους στρατούς και έποικους, μια ευρωπαϊκή ευημερούσα Κύπρο, όπου όλοι οι κάτοικοί της, Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι, Μαρωνίτες και Λατίνοι θα μπορούν να ζουν ευτυχισμένοι, μέσα σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας, συνεργασίας, ελευθερίας, δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών που μας αναμένουν, λόγω της συνεχιζόμενης τουρκικής αδιαλλαξίας και αλαζονείας.
Δεν έχουμε όμως άλλη επιλογή από την εμμονή μας στην ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος με βάση τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του ΟΗΕ και με βάση τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δική μας πλευρά,έχει αποδείξει διαχρονικά και περίτρανα ότι διακατέχεται από όλη την καλή διάθεση να συμβάλει στην εξεύρεση μιας συμφωνημένης λύσης το συντομότερο δυνατό. Αυτό υποστηρίζεται και από τον ΟΗΕ και ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα, αλλά και όλες οι πρωτοβουλίες που έχουν πρόσφατα και παλαιότερα αναληφθεί.
Με αυτά λοιπόν τα δεδομένα, και έχοντας πάντα κατά νουν τη σημασία και το μήνυμα του ελληνικού ΟΧΙ του 1940,75 χρόνια μετά,καλούμαστε να αναλάβουμε τις δικές μας ευθύνες απέναντι στην πατρίδα και να προασπίσουμε με συνέπεια και σθένος τα δίκαιά της, που εδώ και 41 χρόνια καταπατούνται και παραβιάζονται προκλητικά.
Το χρωστάμε στα παιδιά μας και στις μελλοντικές γενεές, να κρατηθούμε στη γη που μας γέννησε και να τους διασφαλίσουμε την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και την ειρηνική συνύπαρξη.
*Πρόεδρος Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας
