Μέρος Δ: Το υπηρεσιακό προφίλ των υποψήφιων διευθυντών
ΕΡΕΥΝΑ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΙΧΑΛΗΣ Α. ΠΟΛΗΣ
Εισαγωγή
Στις 25.09.2014 η ΕΕΥ ανακοίνωσε την προαγωγή 15 β. διευθυντών σε διευθυντές με έναρξη ισχύος των προαγωγών τους από 29.09.2014. Είχε προηγηθεί η σύνταξη του καταλόγου υποψηφίων για προαγωγή, με ημερομηνία 08.09.2014, από τη Συμβουλευτική Επιτροπή.(ΣΕ) Ο κατάλογος είχε 61 ονόματα υποψηφίων, οι οποίοι διεκδικούσαν τις 15 θέσεις . Περιείχε τα ακόλουθα δεδομένα για κάθε ένα από τους διεκδικητές: Ονοματεπώνυμο, ημερομηνία διορισμού στη θέση β. δ/ντη, βαθμολογίες των 10 τελευταίων χρόνων, μέσους όρους 2 τελευταίων βαθμολογιών και δεκαετίας, μονάδες αρχαιότητας, μονάδες προσόντων, μονάδες θητείας στην ΕΦ, σύνολο μονάδων. Οι συνεντεύξεις έγιναν στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 2014.
Στο μέρος αυτό της έρευνας θα κάνουμε στατιστική παρουσίαση υπηρεσιακών χαρακτηριστικών των υποψηφίων διευθυντών όπως το φύλο, την αρχαιότητα, τα προσόντα, τις μονάδες θητείας. Θα χρησιμοποιήσουμε τους απλούς στατιστικούς δείκτες της κατανομής συχνότητας και του μέσου όρου. Με βάση την προαναφερθείσα επεξεργασία θα βγάλουμε συμπεράσματα για το υπηρεσιακό προφίλ των υποψηφίων.
Υπηρεσιακό προφίλ των υποψηφίων διευθυντών
1. Ο μέσος όρος ετών υπηρεσίας το 2014 σε θέση β. διευθυντή, όσων προτείνονται για προαγωγή σε θέση διευθυντή ήταν τα 7,86¹ έτη. Ο αντίστοιχος μέσος όρος το 2013 ήταν τα 6,59 έτη, ενώ το 2012 6,1 έτη. Η σπανιότητα των θέσεων κάνει όλο και πιο δύσκολη και χρονοβόρα υπόθεση την διεκδίκηση προαγωγής σε θέση διευθυντή.
2. Κάθε θέση διευθυντή διεκδικούσαν 4,07 υποψήφιοι. Η ΕΕΥ καλεί τριπλάσιους υποψηφίους από τις διεκδικούμενες θέσεις, πλην όμως η ισοψηφία των τελευταίων 23 υποψηφίων αύξησε την αναλογία από 3 προς 1 σε 4,07 προς 1. Το 2013 κάθε θέση διευθυντή διεκδικούσαν 3,39 υποψήφιοι.
3. Ο μέσος όρος ετών υπηρεσίας¹ των προτεινομένων για προαγωγή διαφοροποιείται ανάλογα με τα προσόντα τους ως εξής:
3.1 Υποψήφιοι με βασικά προσόντα: 10,11 έτη. Το 2013 ο αντίστοιχος μέσος όρος ήταν τα 8,36 έτη. Αύξηση 1,75 έτη σε ένα χρόνο.
3.2 Υποψήφιοι με 2ο πτυχίο πανεπιστημιακού επιπέδου: 8 έτη. Το 2013 ο αντίστοιχος μέσος όρος ήταν 6,73 έτη. Αύξηση 1,27 έτη σε ένα χρόνο.
3.3 Υποψήφιοι με master: 7,34 έτη, έναντι 5,27 έτη το 2013. Αύξηση 2,07 έτη.
3.5 Υποψήφιοι με PhD : 3,43 έτη, οριακή μείωση κατά 0,15 έτη σε σχέση με το 2013.
Το συμπέρασμα είναι ότι η προαγωγή γίνεται χρόνο με το χρόνο δυσκολότερη υπόθεση, ανεξαρτήτως προσόντων. Η πληθώρα των master υποβαθμίζει συν το χρόνο την αξία του προσόντος αυτού και τη θέση του ως ισχυρού ατού για ανέλιξη παίρνει το PhD.
4. Από τους 61 υποψηφίους διευθυντές, οι 17 ήταν άντρες και οι 44 γυναίκες. Το ποσοστό των ανδρών υποψηφίων ήταν 27,87%, ενώ των γυναικών 72,13% . Για κάθε 1 άντρα υποψήφιο αντιστοιχούσαν 2,59 γυναίκες. Τα αντίστοιχα ποσοστά ανδρών και γυναικών υποψηφίων διευθυντών το 2013 ήταν : Άνδρες 23,02%, γυναίκες 76,98%. Το 2012 οι άντρες ήταν το 17,81% των υποψηφίων ενώ οι γυναίκες υποψήφιες διευθύντριες ήταν το 82,19%. Παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των αντρών υποψηφίων για τρίτη συνεχή χρονιά.
5. Η μέση υπηρεσία των ανδρών υποψηφίων¹ ήταν τα 5,25 έτη ενώ των γυναικών¹ τα 8,87 έτη. Οι υποψήφιες διευθύντριες μπαίνουν φέτος στη μάχη για προαγωγή με μέση καθυστέρηση 3,62 έτη υπηρεσίας περισσότερα σε σχέση με τους άντρες υποψήφιους. Το 2013 η αντίστοιχη μέση υπηρεσία των υποψηφίων διευθυντών ήταν για τους Άντρες: 5,25 έτη ενώ για τις γυναίκες 6,99 έτη. Η καθυστέρηση των γυναικών το 2013 ήταν 1,74 έτη. Αντίστοιχα το 2012 οι άντρες είχαν μέση υπηρεσία 6,28 έτη, ενώ οι γυναίκες 6,07 έτη.
Η μονοπώληση φέτος των PhD από τους άντρες αύξησε το χρονικό πλεονέκτημα που ήδη είχαν από τα προηγούμενα χρόνια στη διεκδίκηση θέσης διευθυντή.
6. Τα ακαδημαϊκά προσόντα των υποψηφίων διευθυντών ήταν τα ακόλουθα:
6.1 Η μεγαλύτερη ομάδα είναι οι κάτοχοι master. Καλύπτει ποσοστό 52,46 % του συνόλου ( 32 υποψήφιοι σε σύνολο 61 ) Στην αντίστοιχη διαδικασία προαγωγών το 2013 οι κάτοχοι master² ήταν το 50,36% των υποψηφίων, [ 70/139 ] , ενώ το 2012 οι masters είχαν ποσοστό 40,49%. (100/247)
Η όλο και μεγαλύτερη σπανιότητα των θέσεων προαγωγής και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός υποχρεώνει τους δασκάλους να αποκτήσουν μεταπτυχιακά σε όλο και μεγαλύτερη συχνότητα.
6.2 Η δεύτερη σε μέγεθος ομάδα υποψηφίων ήταν οι κάτοχοι βασικών προσόντων, με ποσοστό 34,43% (21/61) . Το 2013 τα βασικά προσόντα κάλυπταν το 41,73% (58/139) ενώ το 2012 το 51,4%. Τα ποσοστά κατόχων βασικών προσόντων έπεσαν σημαντικά για δεύτερη συνεχή χρονιά. Όλο και λιγότεροι δάσκαλοι με βασικά προσόντα φτάνουν στην συνέντευξη και ακόμα λιγότεροι προάγονται.
6.3 Το ποσοστό των υποψηφίων διευθυντών με διδακτορικό ανέβηκε το 2014 στο 11,47% (7/61) έναντι μόνο 2,88% το 2013 (4/139). Ο πληθωρισμός των master οδηγεί τους δασκάλους να ξοδέψουν χιλιάδες ευρώ και ώρες εργασίας για να αποκτήσουν διδακτορικό και προαγωγή. Μια προαγωγή που στις μέρες μας προσφέρει μόνο γόητρο και όχι χρήμα.
7. Το συνολικό ποσοστό κατόχων δυνατών μεταπτυχιακών τίτλων , δηλαδή master ή διδακτορικού είναι το 2014 63,93% .(39/61). Σχεδόν δύο στους τρεις υποψηφίους διευθυντές είχαν master ή PhD. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2013 ήταν 53,24% (74/139). Ο πληθωρισμός των τίτλων από τη μια οδήγησε σε μείωση του συγκριτικού πλεονεκτήματος που αυτά αποδίδουν στους κατόχους τους. Από την άλλη αποτελούν μια χρυσοφόρο επιχείρηση για τα πανεπιστήμια που τα προσφέρουν έναντι αδρών τιμημάτων.
8. Από τους υποψήφιους διευθυντές οι οποίοι έχουν master ή PhD, το 35,9% είναι άντρες (14/39) και το 64,1% γυναίκες (25/39). Έχουμε, κατ’ αναλογία, υπεροχή των αντρών στα «βαριά χαρτιά» αφού αυτοί αποτελούν μόνο το 27,87% των υποψηφίων.
Το 2014, το 82,35% (14/17) των αντρών υποψηφίων έχουν master ή PhD, ενώ αντίστοιχα μόνο το 56,82% (25/44) των γυναικών έχουν τα ίδια προσόντα.
Το 2013 ποσοστό των γυναικών που είχαν master ή PhD, υπολογιζόμενο σε σχέση με το συνολικό αριθμό των γυναικών υποψηφίων ήταν 48,6%.(52/107) Το αντίστοιχο ποσοστό των αντρών κατόχων των τίτλων αυτών ήταν 68,75% (22/32). Διαχρονικά λοιπόν οι άνδρες πηγαίνουν στη συνέντευξη με «περισσότερους άσους στο μανίκι».
Μια πιθανή ερμηνεία του φαινομένου είναι ότι οι άντρες εκμεταλλεύονται την ετεροβαρή εις βάρος των γυναικών κατανομή των οικογενειακών βαρών για να αποκτήσουν επιπρόσθετα προσόντα σε μεγαλύτερη συχνότητα παρά οι γυναίκες.
9. Και τα 7 PhD που εμφανίστηκαν το 2014 στον κατάλογο υποψηφίων διευθυντών ανήκουν σε άντρες. Αντίστοιχα το 2013 από τα 4 PhD, τα 3 ανήκαν σε άντρες και μόνο το 1 σε γυναίκες . Αυτό ενισχύει όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο.
10. Το 2014 το 90,48% των υποψηφίων χωρίς επιπρόσθετα προσόντα ήταν γυναίκες. (19/21). Αντίστοιχα το 2013 το ποσοστό των γυναικών με βασικά προσόντα, ως ποσοστό του συνόλου των κατόχων βασικών προσόντων ήταν 87,93%.(51/58). Το 43,18% (19/44) των γυναικών έχουν φέτος βασικά προσόντα, ενώ μόνο το 11,76% (2/17) των αντρών έχουν το ίδιο προσόν. Αντίστοιχα το 2013 το 47,66%(51/107) των γυναικών υποψηφίων διευθυντών είχαν μόνο βασικά προσόντα ενώ το ποσοστό των αντρών με βασικά προσόντα ήταν 21,88% (7/32).
Το ποσοστό των γυναικών χωρίς επιπλέον προσόντα είναι σχεδόν τετραπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των αντρών. Η μετεκπαίδευση είναι γένους αρσενικού.
11. Το 100% των υποψηφίων διευθυντών έχουν βαθμολογίες μόνο 38. Αντίστοιχα το 2013 το 98,56% των υποψηφίων είχαν μόνο 38, ενώ μόνο το 1,44% των υποψηφίων είχε πρώτη βαθμολογία 37. Παρατηρείται ισοπέδωση βαθμολογιών.
12. Το 2014 το 22,95% (14/61) των υποψηφίων πιστώθηκαν με μονάδες θητείας. Το ποσοστό των ανδρών που πιστώθηκε με μονάδες θητείας είναι 82,35% (14/17). Τα αντίστοιχα ποσοστά για το 2013 είναι: Υποψήφιοι με μονάδες θητείας: 17,27% (24/139). Άντρες με μονάδες θητείας:75% (24/32)
Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν πιστώνονται όλοι οι άντρες με μονάδες θητείας αφού κάποιοι υπηρέτησαν σε ξένους στρατούς ή δεν υπηρέτησαν θητεία.
13. Πώς κατανέμονται οι υποψήφιοι στον κατάλογο της Συμβουλευτικής Επιτροπής σε σχέση με τα προσόντα τους;
13.1 Στο «ρετιρέ» του καταλόγου, που περιλαμβάνει το ανώτερο 25% των υποψηφίων, το ποσοστό των κατόχων master είναι 66,67% (10/15). Επιπλέον το 20% έχει διδακτορικό, ενώ μόνο το 6,67% (1/15) είχαν βασικά προσόντα. Σχεδόν 9 στους 10 υποψήφιους στο πρώτο τεταρτημόριο έχουν μεταπτυχιακό ίσο ή ανώτερο του master.
13.2 Στο υπόγειο του καταλόγου, δηλαδή το κατώτερο 25% των υποψηφίων, το ποσοστό των κατόχων master πέφτει στο 53,33% (8/15) ενώ το ποσοστό των κατόχων βασικών προσόντων ανεβαίνει στο 46,67%. (7/15)
Οι κάτοχοι βασικών προσόντων συνωθούνται στον πάτο του καταλόγου, ενώ οι κάτοχοι master και PhD συνωθούνται στο ανώτερο μέρος του καταλόγου.
Σημειώσεις
1. Υπολογίστηκε στις 18.08.2014, ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής υποψηφιοτήτων.
2. Μέχρι το 2011 η εξομοίωση έπαιρνε 0,5 μονάδες και θεωρείτο επιπρόσθετο προσόν. Από το 2012 η ΕΕΥ τη θεωρεί ως βασικό προσόν.
Βιβλιογραφία και πηγές πληροφοριών
1. Κατάλογος προτεινομένων εκπαιδευτικών για την πλήρωση 15 θέσεων Διευθυντών σχολείων ΔΕ. ( ΥΠΠ, ΣΕ αρ. Φακ. 15.21.21.1/3, ημ. 08.09.2014)
2. Πρόγραμμα συνεντεύξεων υποψηφίων διευθυντών δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα της ΕΕΥ, στις 22.09.2014.
3. 6η ετήσια έρευνα προαγωγές δημοτικής εκπαίδευσης 2013.
4. 5η ετήσια έρευνα προαγωγές δημοτικής εκπαίδευσης 2012.
5. Πίνακας στατιστικών δεδομένων με τίτλο: Υπηρεσιακή αρχαιότητα, προσόντα, φύλο υποψηφίων διευθυντών . Προαχθέντες και προαξιμότητα. ( Επισυνάπτεται )
*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ Υπεύθυνος Τομέα Συνδικαλιστικής Τεκμηρίωσης
