Μέρος Ε: Το υπηρεσιακό προφίλ των προαχθέντων σε θέση διευθυντή
ΕΡΕΥΝΑ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΙΧΑΛΗΣ Α. ΠΟΛΗΣ
Εισαγωγή
Στο τέταρτο μέρος της έρευνας είχαμε σκιαγραφήσει το υπηρεσιακό προφίλ των 61 διεκδικητών θέσης διευθυντή. Σήμερα θα σκιαγραφήσουμε τα χαρακτηριστικά των 15 νικητών της κούρσας . Μεταξύ άλλων θα απαντηθούν ερωτήματα όπως:
Πώς το φύλο, τα προσόντα, η κάρπωση ή όχι μονάδων στρατιωτικής θητείας και άλλα υπηρεσιακά χαρακτηριστικά έκαναν τη διαφορά μεταξύ προαγωγής και στασιμότητας;
Με βάση τα συμπεράσματα θα διαπιστώσουμε ποιες ομάδες είχαν πλεονέκτημα στην υπό επισκόπηση διαδικασία και ποιες μειονεκτούσαν.
2014: Το υπηρεσιακό προφίλ των νέων διευθυντών
1. Ο μέσος χρόνος υπηρεσίας σε θέση β. διευθυντή, των προαχθέντων σε θέση διευθυντή είναι τα 7,08 έτη¹. Στις προαγωγές του 2013 ο αντίστοιχος μέσος όρος ήταν 7,89 έτη και αντίστοιχα το 2012 7,36 έτη.
Η μείωση της μέσης υπηρεσίας οφείλεται στη προαγωγή σχετικά νέων ατόμων με διδακτορικά. Ένας στους τρεις που έγιναν διευθυντές στις 25 Σεπτεμβρίου 2014 είχε διδακτορικό.
2. Ο αριθμός των προαχθέντων μειώνεται για τρίτη συνεχή χρονιά. Είχαμε 94 θέσεις διευθυντή το 2012, 41 το 2013 και 15 το 2014.
Οι ευκαιρίες ανέλιξης μειώθηκαν δραματικά τα τελευταία χρόνια και θα παραμείνουν μειωμένες για πολλά χρόνια ακόμα, λόγω και της αύξησης της ηλικίας αφυπηρέτησης και της ύπαρξης ελαχίστων δασκάλων 51 – 60 ετών.
3. Το 53,3 % των προαχθέντων ήταν γυναίκες, (8/15) ενώ οι άντρες πήραν το 46,7% των θέσεων διευθυντών. (7/15). Παρατηρούμε μειωμένο ποσοστό των γυναικών στην πίτα των προαγωγών κατά 18,83%. Οι γυναίκες αποτελούσαν το 72,13% των υποψηφίων αρκέστηκαν όμως στο 53,3% των θέσεων.
Το φαινόμενο της υπό-αντιπροσώπευσης των γυναικών στη πίττα των προαγωγών παρουσιάζεται κάθε χρόνο. Το 2013 οι γυναίκες αποτελούσαν το 76,98% των υποψηφίων διευθυντών αρκέστηκαν όμως στο 68,3% των θέσεων. Κατά την διαδικασία προαγωγών του 2012 τα αντίστοιχα ποσοστά προαχθέντων ήταν: γυναίκες 72,34% άντρες 27,66%. Και πάλι υπήρχε υπό-αντιπροσώπευση των γυναικών στο διαμοιρασμό των θέσεων προαγωγής, αφού αυτές αντιπροσώπευαν το 82,19% των υποψηφίων και πήραν το 72,34% των θέσεων.
4. Η προαξιμότητα των υποψηφίων² ήταν πολύ μεγαλύτερη στις πρώτες θέσεις του καταλόγου της ΣΕ. Στο ανώτερο 25% του καταλόγου, που περιλάμβανε τις θέσεις 1-15 είχαμε 11 προαγωγές, δηλαδή προαξιμότητα 73,33%. Το 2013 η προαξιμότητα στο πρώτο τέταρτο ήταν 82,86%, ενώ αντίστοιχα το 2012 ήταν 72,58%.
Φέτος η ΕΕΥ ακολούθησε λιγότερο τη σειρά του καταλόγου σε σύγκριση με το 2013 και ήταν στο ίδιο περίπου επίπεδο με το 2012.
Στο δεύτερο τέταρτο (θέσεις 16-31) υπάρχουν φέτος 4 προαγωγές δηλαδή είχαμε προαξιμότητα 25%. Το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο από το αντίστοιχο των ετών 2013 και 2012 περσινό που ήταν αντίστοιχα 34,29% και 53,23%.
Η σειρά του υποψήφιου στον κατάλογο προακτέων καθορίζει σε σημαντικό βαθμό τις πιθανότητες προαγωγής του.
Η προαξιμότητα στο 3ο τεταρτημόριο είναι φέτος 0%, όπως και πέρσι. Η τελευταία χρονιά που προήχθησαν άτομα πέραν της μέσης του καταλόγου ήταν το 2012, όταν η προαξιμότητα στο τρίτο τεταρτημόριο ήταν 24,59%. Κανένας δεν προάχθηκε ούτε φέτος, αλλά ούτε και τα προηγούμενα χρόνια από το τελευταίο τεταρτημόριο
Η συμμετοχή των υποψηφίων που βρίσκονται στο τελευταίο 25% του καταλόγου είναι διαχρονικά τυπική, αφού ουδέποτε παρατηρήθηκε προαγωγή ατόμων από το «υπόγειο» του καταλόγου.
5. Οι προαχθέντες διευθυντές με μεταπτυχιακά προσόντα επιπέδου master ή PhD προάγονται διαχρονικά με μικρότερη υπηρεσία, ενώ υποψήφιοι με βασικά προσόντα παίρνουν την προαγωγή τους υπηρετώντας περισσότερα χρόνια σε θέση β. διευθυντή. Έτσι:
5.1 Οι προαχθέντες με master έχουν την 01.10.2014 μέση υπηρεσιακή αρχαιότητα σε θέση β. δ/ντη τα 8,58 έτη. Το 2013 το αντίστοιχο χρονικό ορόσημο ήταν τα 7,06 έτη και το 2012 6,45 έτη υπηρεσίας σε θέση διευθυντή.
Λόγω της αύξησης του ποσοστού των υποψηφίων με διδακτορικό, αυξάνεται η δυσκολία απόκτησης θέσης για τους κατόχους master.
5.2 Οι προαχθέντες με διδακτορικό έχουν την 01.10.2014 μέση υπηρεσιακή αρχαιότητα σε θέση β. δ/ντη 3,68 έτη, έναντι 4,5 ετών υπηρεσίας το 2013 και 4 ετών το 2012.
Οι κάτοχοι διδακτορικού έχουν σταθερό πλεονέκτημα στην γρήγορη απόκτηση θέσης προαγωγής εκτοπίζοντας υποψηφίους με λιγότερα προσόντα.
5.3 Το ένα και μοναδικό άτομο που πήρε προαγωγή το 2014 με βασικά προσόντα³ είχε την 1η Οκτωβρίου του 2014 11,08 έτη υπηρεσίας, ενώ οι αντίστοιχοι μέσοι όροι για τα έτη 2013 και 2012 ήταν αντίστοιχα 9,67 έτη και 8,93 έτη.
Λόγω της αύξησης του ποσοστού των υποψηφίων διευθυντών με μεταπτυχιακά, καθίσταται σταδιακά σχεδόν αδύνατη η διεκδίκηση θέσης διευθυντή για εκπαιδευτικούς χωρίς master ή PhD.
6. Η μέση υπηρεσιακή αρχαιότητα των προαχθέντων την 1η Οκτωβρίου 2014 ήταν 7,08 έτη έναντι 8,22 έτη των μη προαχθέντων. Το αναντίρρητο αυτό γεγονός διαλύει το μύθο που διαδίδουν οι πανεπιστημιακοί και η Παγκόσμια Τράπεζα ότι η αρχαιότητα είναι ο κυρίαρχος παράγοντας για διεκδίκηση θέσης προαγωγής. Όπως υποστηρίξαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, ο κυρίαρχος παράγοντας είναι η κατοχή μεταπτυχιακού και όχι η αρχαιότητα. Για το λόγο αυτό υπάρχει οξύς ανταγωνισμός μεταξύ των συναδέλφων για απόκτηση master και δοκτοράτων.
7. Η γενική ή μέση προαξιμότητα, δηλαδή ο λόγος προαχθέντων προς υποψηφίους πολλαπλασιαζόμενος επί 100, είναι φέτος 24,59%. [15:61Χ100]. Για κάθε θέση αντιστοιχούν φέτος 4,06 υποψήφιοι. Το 2013 η γενική προαξιμότητα ήταν 29,5% [ 3,39 υποψήφιοι ανά θέση ]. Το 2012 η γενική προαξιμότητα ήταν 38,06% [ 2,63 υποψήφιοι ανά θέση. [94:247Χ100]. Το 2011 η γενική προαξιμότητα ήταν 37,5% αφού 75 υποψήφιοι από τους 200 που κλήθηκαν σε συνέντευξη πήραν θέση προαγωγής.
Τα σχολικά έτη 2010-2011 και 2011-2012 μπορούν να χαρακτηριστούν ως περίοδος «παχιών αγελάδων» ως προς τις ευκαιρίες ανέλιξης για δασκάλους δημοτικής εκπαίδευσης, αφού συνολικά τη διετία αυτή πληρώθηκε το 50% των θέσεων στη βαθμίδα του διευθυντή. (169 θέσεις) Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρήθηκε τη διετία 2013-2014, η οποία είναι περίοδος «ισχνών αγελάδων» αφού πληρώθηκαν συνολικά μόνο 56 θέσεις. Οι λιγοστές αυτές θέσεις προέκυψαν από πρόωρες αφυπηρετήσεις. Τα επόμενα χρόνια η κατάσταση θα είναι ακόμα χειρότερη και θα οδηγήσει στην υπηρεσιακή στασιμότητα τη συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων.
8. Οι κάτοχοι των PhD αποτελούν το 11,48% των υποψηφίων (7/61) και απέσπασαν το 33,33% των θέσεων προαγωγής.(5/15) To 2013 οι κάτοχοι διδακτορικού αποτελούσαν το 2,87% των υποψηφίων και απέσπασαν το 4,88% των θέσεων προαγωγής. Το 2012 οι δόκτορες αποτελούσαν το 1,21% των υποψηφίων και απέσπασαν το 2,13% των θέσεων προαγωγής.
Το ποσοστό των διδακτορικών που πήραν προαγωγή αυξάνεται για τρίτη συνεχή χρονιά. Η προαξιμότητα της ομάδας είναι φέτος 71,43%, σχεδόν τριπλάσια της γενικής. Η σχετική προαξιμότητα είναι 2,90. (Έναντι 1,69 το 2013 ). Ο πληθωρισμός των master και η σπανιότητα των θέσεων ανέλιξης, οδηγεί τους δασκάλους στη διεκδίκηση ακόμα πιο ψηλών προσόντων.
9. Η ομάδα υποψηφίων με βασικά προσόντα φέτος καταποντίστηκε κυριολεκτικά. Η προαξιμότητα τους το 2014 είναι μόλις 4,76%, αφού μόνο ένας από τους 21 υποψηφίους διευθυντές χωρίς μεταπτυχιακό προάχθηκε. Οι υποψήφιοι διευθυντές χωρίς μεταπτυχιακό αποτελούν φέτος το 34,43% των υποψηφίων και πήραν μόνο το 6,67% των θέσεων. Το 2013 οι κάτοχοι βασικών προσόντων αποτελούσαν το 41,73% των υποψηφίων και κατέλαβαν το 31,7% των θέσεων προαγωγής, παραχωρώντας πέραν του 10% σε άλλες πιο προνομιούχες ομάδες. Το 2012 τα βασικά προσόντα κάλυπταν το 51,4% των υποψηφίων, αρκέστηκαν όμως στο 32,98% των θέσεων προαγωγής. Το 2011 οι εξομοιώσεις αποτελούσαν το 45% των υποψηφίων, αρκέστηκαν όμως στο 34,66% των θέσεων προαγωγής.
Διαχρονικά λοιπόν οι κάτοχοι βασικών προσόντων είναι οι χαμένοι της κούρσας των προαγωγών με πτωτική τάση όσο προχωρούν τα χρόνια. Όσοι αποκτούν μεταπτυχιακό αυξάνουν τις πιθανότητες δικής τους προαγωγής και μειώνουν τις πιθανότητες αυτών που δεν έχουν επιπρόσθετα προσόντα.
Οι δείκτες της προαξιμότητας και της σχετικής προαξιμότητας δείχνουν τη συνεχή ολίσθηση της ομάδας προς την αποτυχία. Το 2013 η προαξιμότητα της ομάδας κατόχων πρώτου πτυχίου ήταν 22,41% και το 2012 24,41%. Η σχετική προαξιμότητα της ομάδας κατ’ έτος είναι: 2014: 0,19, 2013: 0,76 και το 2012: 0,64. Η πτωτική τάση είναι εμφανής.
Με την πάροδο του χρόνου γίνεται αδύνατο κάποιος να πάρει προαγωγή αν δεν έχει μεταπτυχιακό.
Το Β΄ ΜΕΡΟΣ στο πιο κατω έγγραφο:
