8η ετήσια έρευνα: Προαγωγές Διευθυντών Δημοτικής Εκπαίδευσης 2015

Μέρος Α: Το υπηρεσιακό προφίλ των κληθέντων σε συνέντευξη 

Έρευνα – Παρουσίαση ΜΙΧΑΛΗ Α ΠΟΛΗ*

Εισαγωγή

Στις 04.06.2015 ολοκληρώνεται η διαδικασία συνεντεύξεων ενώπιον της ΕΕΥ  για την προαγωγή 13  β. διευθυντών σε διευθυντές με πιθανή έναρξη ισχύος των προαγωγών τους την 01.09.2015. Είχε προηγηθεί η σύνταξη του καταλόγου υποψηφίων για προαγωγή, από τη Συμβουλευτική Επιτροπή.(ΣΕ). Οι 103 αιτητές χωρίστηκαν στους ακόλουθους δύο καταλόγους:

1.  Κατάλογος με 41 ονόματα προτεινομένων υποψηφίων, οι οποίοι κλήθηκαν σε συνέντευξη και διεκδικούν τις 13 θέσεις διευθυντών.
2. Κατάλογος με 62 ονόματα μη προτεινομένων υποψηφίων

Κάθε κατάλογος περιείχε τα ακόλουθα δεδομένα για κάθε ένα από τους αιτητές:

Ονοματεπώνυμο

ημερομηνία διορισμού στη θέση β. δ/ντη

 βαθμολογίες  των 10 τελευταίων χρόνων

 μέσους όρους 2 τελευταίων βαθμολογιών και δεκαετίας

 μονάδες αρχαιότητας

 μονάδες προσόντων

 μονάδες θητείας στην ΕΦ

 σύνολο μονάδων.

Οι συνεντεύξεις θα γίνουν το διήμερο  04 και 05 Ιουνίου 2015.

Στο μέρος αυτό της έρευνας θα κάνουμε στατιστική παρουσίαση  υπηρεσιακών χαρακτηριστικών των προτεινομένων υποψηφίων διευθυντών όπως το φύλο, την αρχαιότητα, τα προσόντα, τις μονάδες θητείας, τη διασπορά των βαθμολογιών. Θα χρησιμοποιήσουμε τους απλούς στατιστικούς δείκτες της κατανομής συχνότητας και του μέσου όρου. Με βάση την προαναφερθείσα επεξεργασία θα βγάλουμε συμπεράσματα για το υπηρεσιακό προφίλ των υποψηφίων. Επιπλέον θα συγκρίνουμε σε αρκετές περιπτώσεις τα δεδομένα αυτά με τα αντίστοιχα δεδομένα των ετών 2012, 2013 και 2014 που έχουμε από προηγούμενες έρευνες μας για να εξαχθούν συμπεράσματα για τη διαχρονική εξέλιξη των μεταβλητών που εξετάζουμε.

Υπηρεσιακό προφίλ των προτεινομένων υποψηφίων διευθυντών

1. 1.    Το σύνολο των μονάδων όσων κλήθηκαν σε συνέντευξη κυμαινόταν από 201,67 μονάδες [πρώτος] έως 200,42 μονάδες [ τελευταίος ] Η διαφορά του πρώτου από τον τελευταίο ήταν μόλις 1,25 μονάδες ενώ η ΕΕΥ είχε το δικαίωμα να βαθμολογήσει τη συνέντευξη με 0,5 έως 5 μονάδες. Το γεγονός αυτό δείχνει την απόλυτη κυριαρχία της ΕΕΥ να παρακάμψει τη σειρά του καταλόγου της Συμβουλευτικής Επιτροπής και να δώσει το έπαθλο της προαγωγής σε αυτούς που θέλει.
2. Ο μέσος όρος ετών  υπηρεσίας σε θέση β. διευθυντή, όσων προτείνονται για προαγωγή ήταν τα 8,11¹ έτη. Ο αντίστοιχος μέσος όρος το 2014  ήταν τα 7,86 έτη, το 2013 τα 6,59 έτη και το 2012 τα 6,1 έτη. Η σπανιότητα των θέσεων κάνει όλο και πιο δύσκολη και χρονοβόρα υπόθεση την διεκδίκηση προαγωγής σε θέση διευθυντή. Οι υποψήφιοι «γερνούν» χρόνο με το χρόνο καθώς οι θέσεις είναι σπάνιες και οι διεκδικητές πολλοί.
3. Τις 13 θέσεις διεκδικούν ενώπιον της ΕΕΥ 41 υποψήφιοι. Ο λόγος προτεινομένων υποψηφίων προς τις θέσεις είναι το 2015 3,15 προς 1. Με βάση τον κανονισμό η ΕΕΥ  καλεί τριπλάσιους υποψηφίους από τις διεκδικούμενες θέσεις, πλην όμως η ισοψηφία στις θέσεις 37-41 διαφοροποίησε ελαφρώς την αναλογία. Το 2014 κάθε θέση διευθυντή διεκδικούσαν 4,07 υποψήφιοι και το 2013 3,39 υποψήφιοι.
4.  Ο μέσος όρος ετών υπηρεσίας¹ των προτεινομένων για προαγωγή το 2015 διαφοροποιείται ανάλογα με τα προσόντα τους ως εξής:

4.1  Υποψήφιοι με βασικά προσόντα: 10,77 έτη. Το 2014 ο αντίστοιχος μέσος όρος  ήταν τα 10,11 έτη και το 2013 τα 8,36 έτη. Αύξηση 2,41 έτη σε δύο χρόνια.

4.2  Υποψήφιοι με master:2015 μέση αρχαιότητα  7,52 έτη, έναντι 7,34 έτη το 2014 και 5,27 έτη το 2013. Αύξηση καθυστέρησης 2,45 έτη σε δύο χρόνια.

4.3  Υποψήφιοι με PhD: 3,67 έτη, έναντι 3,43 έτη το 2014 και 3,58 έτη το 2013. Το  PhD αποτελεί το νέο ισχυρό χαρτί, στην κούρσα των προαγωγών, ενώ ο πληθωρισμός των master οδηγεί σε βάθος χρόνου σε μείωση της αξίας τους.

Το συμπέρασμα είναι ότι η προαγωγή γίνεται χρόνο με το χρόνο δυσκολότερη υπόθεση, για όσους δεν έχουν «βαριά χαρτιά». Ο πληθωρισμός  των master υποβαθμίζει συν το χρόνο την αξία του προσόντος αυτού και τη θέση του ως ισχυρού ατού για ανέλιξη παίρνει το PhD.

5. Από τους  41 προτεινόμενους υποψηφίους διευθυντές, οι 11  ήταν  άντρες και οι 30 γυναίκες. Το ποσοστό των ανδρών υποψηφίων ήταν 26,83%, ενώ των γυναικών 73,17%. Για κάθε 1 άντρα υποψήφιο αντιστοιχούσαν 2,73 γυναίκες. Τα αντίστοιχα ποσοστά ανδρών και γυναικών υποψηφίων διευθυντών το 2014 ήταν: Άνδρες 27,87%, και γυναίκες 72,13%. Το 2013 οι άντρες ήταν το 23,02% των υποψηφίων ενώ οι γυναίκες  το 76,98%. Το 2012 οι άντρες ήταν το 17,81% των υποψηφίων ενώ οι γυναίκες υποψήφιες διευθύντριες ήταν το 82,19%. Υπάρχει διαχρονική αριθμητική υπεροχή των γυναικών υποψηφίων σε σχέση με τους άντρες υποψήφιους.

6.  Το 2015 η μέση υπηρεσία των ανδρών υποψηφίων¹ ήταν τα 6,27 έτη ενώ των γυναικών¹ τα  8,89 έτη. Οι υποψήφιες διευθύντριες μπαίνουν φέτος στη μάχη για προαγωγή με μέση καθυστέρηση 2,62 έτη υπηρεσίας σε σχέση με τους άντρες υποψήφιους. Το 2014 η αντίστοιχη μέση υπηρεσία των υποψηφίων διευθυντών ήταν για τους άντρες: 5,25 έτη ενώ για τις γυναίκες 8,87 έτη. Η καθυστέρηση των γυναικών το 2014 ήταν 3,62 έτη. Αντίστοιχα το 2013 οι άντρες είχαν μέση υπηρεσία 5,25 έτη, ενώ οι γυναίκες 6,99 έτη. (Καθυστέρηση γυναικών 1,74 έτη) Το 2012 οι άντρες είχαν μέση υπηρεσία 6,28 έτη, ενώ οι γυναίκες 6,07 έτη.

Το χρονικό πλεονέκτημα που είχαν οι άντρες τα έτη 2013-2014 φέτος μειώθηκε κάπως, αλλά παραμένει σημαντικό. Οφείλεται στην υπεροχή των ανδρών σε master και PhD και στις μονάδες θητείας.

7. Τα ακαδημαϊκά προσόντα των υποψηφίων διευθυντών είναι τα ακόλουθα:

7.1 Η μεγαλύτερη ομάδα είναι οι κάτοχοι  master. Καλύπτει ποσοστό 63,41 % του συνόλου (26 υποψήφιοι σε σύνολο 41 ) Στην αντίστοιχη διαδικασία προαγωγών το 2014 οι κάτοχοι  master² ήταν το 52,41% των υποψηφίων, [32/61],  το 2013 οι masters είχαν ποσοστό 50,36%. (70/139) και το 2012 40,49%. (100/247)

Το ποσοστό των υποψηφίων με master συνεχώς αυξάνεται. Η όλο και μεγαλύτερη σπανιότητα των θέσεων προαγωγής και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός υποχρεώνει τους δασκάλους να αποκτήσουν μεταπτυχιακά σε όλο και μεγαλύτερη συχνότητα. Όσο αυξάνεται το ποσοστό των master τόσο μειώνεται το πλεονέκτημα που αυτό προσφέρει στην κούρσα των προαγωγών.

7.2 Η δεύτερη σε μέγεθος ομάδα υποψηφίων ήταν οι κάτοχοι βασικών προσόντων, με ποσοστό 29,27%  (12/41) . Το 2014 τα βασικά προσόντα κάλυπταν το 34,43%  (21/61),   το 2013 το 41,73% (58/139) ενώ το 2012 το 51,4%. Τα ποσοστά κατόχων βασικών προσόντων πέφτουν σημαντικά για τέταρτη συνεχή χρονιά, αφού όσοι δεν έχουν μεταπτυχιακό τρέχουν να το αποκτήσουν για να μη σβήσει η ελπίδα τους για προαγωγή. Όσο περνούν τα χρόνια, όλο και λιγότεροι δάσκαλοι με βασικά προσόντα φτάνουν στην συνέντευξη και κατ’ επέκταση στην προαγωγή.

7.3 Το ποσοστό των υποψηφίων διευθυντών με διδακτορικό  το 2015 είναι  7,32% (7/61), το 2014 ήταν 11,47% (7/61), ενώ το 2013 2,88% (4/139). Ο πληθωρισμός των master οδηγεί τους δασκάλους στον πειρασμό να ξοδέψουν επιπλέον χιλιάδες ευρώ και αντίστοιχες ώρες εργασίας για να αποκτήσουν διδακτορικό και κατ’ επέκταση προβάδισμα στην κούρσα για προαγωγή.

Είναι αξιοσημείωτο το πόσα χρήματα ξοδεύουν οι δάσκαλοι σε μια επένδυση αμφίβολης απόδοσης, αφού στις μέρες μας η προαγωγή προσφέρει μόνο γόητρο και όχι χρήμα.

8. Το συνολικό ποσοστό κατόχων δυνατών μεταπτυχιακών τίτλων , δηλαδή master ή διδακτορικού είναι το 2015 70,73% .(29/41). Σχεδόν τρεις στους τέσσερις υποψηφίους διευθυντές είχαν master ή PhD. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2014 ήταν 63,93% (39/139) και το 2013 53,24% (74/139). Ο πληθωρισμός των τίτλων από τη μια οδήγησε σε μείωση του συγκριτικού πλεονεκτήματος που αυτά αποδίδουν στους κατόχους τους. Από την άλλη καθιστά ανέφικτη τη διεκδίκηση προαγωγής στην όλο και μικρότερη μειοψηφία των εκπαιδευτικών που δεν τα κατέχουν και τίθενται ενώπιον του διλήμματος: Ή μεταπτυχιακό ή επαγγελματική καθήλωση.

Τα μεταπτυχιακά αποτελούν μια χρυσοφόρο επιχείρηση για τα πανεπιστήμια που τα προσφέρουν έναντι αδρών τιμημάτων ενώ οι προαγόμενοι μόνο ηθική ικανοποίηση αποκτούν λόγο της καθήλωσης των μισθών.

9. Από τους υποψήφιους διευθυντές οι οποίοι έχουν master ή PhD, το 31,03% είναι άντρες (9/29) και το 68,97% γυναίκες (20/29). Έχουμε, κατ’ αναλογία,  υπεροχή των αντρών στα «βαριά χαρτιά» αφού αυτοί αποτελούν  μόνο το 26,83% των υποψηφίων.

9.1 Το 2015, το 81,82% (9/11) των αντρών υποψηφίων έχουν master ή PhD,  ενώ αντίστοιχα μόνο το 66,67% (20/30) των γυναικών έχουν τα ίδια προσόντα.

9.2 Το  2014 ποσοστό των γυναικών που είχαν master ή PhD, υπολογιζόμενο σε σχέση με το συνολικό αριθμό των γυναικών υποψηφίων ήταν 56,82%.(25/44) Το αντίστοιχο ποσοστό των αντρών κατόχων των τίτλων αυτών ήταν 82,35% (14/17).

9.3 Το 2013 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν: Γυναίκες με master ή PhD σε σχέση με το σύνολο των γυναικών 48,6% (52/107) και άντρες 68,75% (22/32)

Διαχρονικά λοιπόν οι άνδρες πηγαίνουν στη συνέντευξη με «περισσότερους άσους στο μανίκι» Μια πιθανή ερμηνεία του φαινομένου είναι ότι οι άντρες εκμεταλλεύονται την ετεροβαρή εις βάρος των γυναικών κατανομή των οικογενειακών βαρών για να αποκτήσουν επιπρόσθετα προσόντα σε μεγαλύτερη συχνότητα παρά οι γυναίκες.

10. Και τα 3 PhD που εμφανίστηκαν το 2015 στον κατάλογο υποψηφίων διευθυντών ανήκουν σε άντρες. Όμοια το 2014 και τα 7 PhD πάλι ανήκαν σε άντρες. Αντίστοιχα το 2013 από τα  4 PhD,  τα 3 ανήκαν σε άντρες και μόνο το 1 σε γυναίκες. Ο δόκτορας δάσκαλος είναι γένους αρσενικού. Αυτό ενισχύει όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο.

11. Το 2015 το 83,33% (10/12) των υποψηφίων χωρίς επιπρόσθετα προσόντα ήταν γυναίκες. (19/21). Αντίστοιχα το 2014 το ποσοστό των γυναικών με βασικά προσόντα, ως ποσοστό του συνόλου των κατόχων βασικών προσόντων ήταν 90,48%. (19/21). Το 2013 το ποσοστό των γυναικών με βασικά προσόντα, ως ποσοστό του συνόλου των κατόχων βασικών προσόντων ήταν 87,93%.(51/58).

 11.1 Το 2015 το 33,33% (10/30) των γυναικών έχουν μόνο βασικά προσόντα, ενώ μόνο το 18,18% (2/11) των αντρών έχουν το ίδιο προσόν. Το 2014 το 43,18% (19/44) των γυναικών υποψηφίων διευθυντών είχαν  μόνο βασικά προσόντα  ενώ το ποσοστό των αντρών με βασικά προσόντα ήταν 11,76% (2/17). Το 2013 το 47,66% (51/107) των γυναικών υποψηφίων διευθυντών είχαν  μόνο βασικά προσόντα  ενώ το ποσοστό των αντρών με βασικά προσόντα ήταν 21,88% (7/32).

 Το 2015 το ποσοστό των γυναικών χωρίς επιπλέον προσόντα είναι σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των αντρών. Παραπλήσια είναι η κατάσταση και τα προηγούμενα χρόνια. Η έλλειψη μετεκπαίδευσης (και το συνακόλουθο μειονέκτημα στη διεκδίκηση προαγωγής) είναι γένους θηλυκού.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ: