Ως αξιολόγηση μπορεί να οριστεί ο καθορισμός της ποιότητας/αξίας κάποιας δραστηριότητας μέσω συστηματικής συλλογής, ανάλυσης και παρουσίασης δεδομένων. Πρέπει να στηρίζεται σε ξεκάθαρα και σαφή κριτήρια/πρότυπα απόδοσης, στόχους και αξίες. Η αξιολόγηση πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει συμπεράσματα και εισηγήσεις για μελλοντική δράση τα οποία θα βοηθήσουν και θα επιτρέψουν τη λήψη αποφάσεων. Οι εισηγήσεις αυτές θα χρησιμοποιηθούν με απώτερο σκοπό τη βελτίωση των διαδικασιών, των δραστηριοτήτων και των αποτελεσμάτων.
Στη φάση του σχεδιασμού της αξιολόγησης, είναι πολύ σημαντικό να καθορίζονται με ακρίβεια η μεθοδολογία και οι τεχνικές, που θα εφαρμοστούν κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης αξιολόγησης, αφού αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης. Η αξιολόγηση πρέπει να λαμβάνει υπόψη δεδομένα που προκύπτουν από το συνδυασμό ποιοτικών και ποσοτικών ερευνητικών μεθόδων, τόσο στη συλλογή όσο και στην επεξεργασία/ανάλυση των δεδομένων και να παρέχει πληροφορίες για πολιτική, σχεδιασμό και λήψη αποφάσεων. Η αξιολόγηση δικαιολογεί την ύπαρξη της μόνο αν οδηγήσει στην ανατροφοδότηση και τη λήψη διορθωτικών μέτρων.
Είναι φανερό, από τα παραπάνω, ότι η διαδικασία της αξιολόγησης διαπιστώνει αν η πορεία που ακολουθούμε είναι σωστή και αν οι στόχοι επιτυγχάνονται. Παράλληλα η διαδικασία της αξιολόγησης διαπιστώνει/εντοπίζει πιθανά προβλήματα και αδυναμίες που παρουσιάζονται και δίνει τη δυνατότητα εντοπισμού των αιτιών για διόρθωση προβλημάτων και αδυναμιών.
Η διαδικασία αξιολόγησης ΝΑΠ και ΝΩΠ θα έπρεπε να άρχιζε κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού και να συνέχιζε σε όλες τις φάσεις της εφαρμογής τους. Για την αποτελεσματικότερη ανάπτυξη και λειτουργία τους ήταν απαραίτητη η προώθηση μηχανισμού διαρκούς αξιολόγησης (και διαμορφωτικής και τελικής), η οποία να κάλυπτε το σύνολο των σχετικών πτυχών/θεματικών περιοχών: δεδομένα, διαδικασίες, αποτελέσματα, εκπαιδευτικά επιτεύγματα, περιεχόμενο, οργάνωση, εγχειρίδια, επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού, διοικητικές δομές, εκπαιδευτικές δομές, σχολικό κλίμα και κουλτούρα κλπ.
Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν υλοποιήθηκε από τις προηγούμενες ηγεσίες του ΥΠΠ. Ο νέος Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Κυριάκος Κενεβέζος, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, κατέθεσε πρόταση για δημιουργία τριών επιτροπών για την αξιολόγηση ΝΑΠ και ΝΩΠ. Από μόνη της η πρόταση για αξιολόγηση ΝΑΠ και ΝΩΠ μπορεί και πρέπει να χαρακτηριστεί ως θετική εξέλιξη για τους λόγους που ανέπτυξα παραπάνω. Από την άλλη, η εξαγγελία από μόνη της δεν εξασφαλίζει εκ των προτέρων και την επιτυχία της προσπάθειας.
Η αξιολόγηση δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά όπως τόνισα και παραπάνω πρέπει και επιβάλλεται να οδηγήσει στην ενδοσκόπηση της μέχρι σήμερα πορείας εφαρμογής ΝΑΠ και ΝΩΠ και εντοπισμού των θετικών και αρνητικών σημείων/αδυναμιών με απώτερο σκοπό την ανατροφοδότηση – διορθωτική δράση.
Η αξιολόγηση ΝΑΠ και ΝΩΠ και η χάραξη της παραπέρα πορείας αποτελεί μείζον θέμα σε ότι αφορά την ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Το έργο που θα κληθούν να αναλάβουν τα μέλη των επιτροπών είναι και πολυεπίπεδο και πάρα πολύ σημαντικό. Ταυτόχρονα, τεράστια είναι και η ευθύνη που θα αναλάβουν. Αναμένοντας με κριτική διάθεση, πάντα καλόπιστη, την όσο το δυνατόν συντομότερη ολοκλήρωση της διαδικασίας, εύχομαι και ελπίζω στο τέλος να εκπληρωθούν οι προσδοκίες όλων για αποτελεσματική και ουσιαστική κατάληξη αυτής της προσπάθειας.
Πρόεδρος ΠΟΕΔ Λεμεσού, Πρόεδρος ΠΑΔΕΔ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
marios_panteli@primehome.com
