ΤΟΥ ΞΕΝΙΟΥ ΚΟΦΤΕΡΟΥ*
Μια από τις συγκλονιστικότερες εμπειρίες, που μπορεί να βιώσει άνθρωπος , είναι η επίσκεψη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Να σταθεί στην μέση του Μπίρκεναου, εκεί που σταματούσε το τρένο, να δει δεξιά και αριστερά, μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι του την απεραντοσύνη του χώρου. Συρματοπλέγματα, χαλάσματα, θάλαμοι.
Πίσω η πύλη και μπροστά, κάτω απ΄ τα δέντρα, κρυμμένοι, διαλυμένοι οι θάλαμοι αερίων.
Δεν έχω νιώσει στη ζωή μου μεγαλύτερη απέραντη θλίψη, ένα φρικτό κόμπο στο λαιμό, ένα φούσκωμα δακρύων στα μάτια. Για ώρες.
Εκεί στοχάζεσαι, πώς χάνεται ο έλεγχος, πώς μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια μια δημοκρατική χώρα φτάνει να παράξει αυτό, σαν τελική λύση σε όλα τα προβλήματα της.
Πόσα «δεν βαριέσαι», «δεν πειράζει», «κρύψε να περάσουμε», «αφού είναι εβραίος, ας τον κάνουν ό,τι θέλουν» (όπου εβραίος αντικαταστήστε με μαύρος, άσπρος, κίτρινος, κομμουνιστής, εθνικιστής, ομοφυλόφιλος, Πολωνός, Ρώσος, Τούρκος, Κύπριος) μεσολάβησαν για να χτιστεί ένα Άουσβιτς;
Πώς καταλύεται μια δημοκρατία με την απάθεια; Με την πίστη σε καλούς πατερούληδες που θέλουν πάντα το καλό μας, πριν από εμάς για μας;
Όσα αρνητικά και να έχει η δημοκρατία ως πολίτευμα, είναι ίσως το υπέρτατο επίτευγμα πολιτικής σκέψης εκατοντάδων στοχαστών εδώ και χιλιετίες. Ο διαχωρισμός και μόνο των εξουσιών προστατεύει ΟΛΟΥΣ του πολίτες από τους άλλους πολίτες. Από τις επιθυμίες των λίγων, των πολλών, των φτωχών, των πλούσιων.
Η νομοθετική εξουσία χρειάζεται τη συναίνεση πολλών, για να εξασφαλίζεται η φωνή όλων των πολιτών. Χρειάζεται χρόνο γιατί πρέπει να αναλυθούν όλες οι πτυχές και οι παρενέργειες ενός νόμου σε όλους τους πολίτες.
Η δικαστική οφείλει να είναι ανεξάρτητη και να διασφαλίζει ακόμα και αυτόκλητα την ισονομία και ισοτιμία όλων των πολιτών με βάση τους νόμους. Οφείλει να είναι επίσης γοργή και αμείλικτη, διασφαλίζοντας το «περί δικαίου» αίσθημα των πολιτών.
Η εκτελεστική οφείλει να εφαρμόζει τους νόμους, να προστατεύει τους πολίτες, να εξυπηρετεί τους πολίτες και, αν έχει εισηγήσεις για αλλαγές να τους παραπέμπει στην νομοθετική εξουσία.
Αυτά περί θεωρίας. Στην πράξη για την νομοθετική, δεν έχω να πω πολλά, έχουμε ό,τι ψηφίσαμε.
Η δικαστική, έχει χάσει την αίγλη και το νόημα της. Σε μια χώρα με μια μέγιστη εθνική τραγωδία δεν δικάσαμε κανέναν ως έπρεπε. Έπραξε το ελάχιστο των δυνατοτήτων της γι’ αυτό και μέχρι σήμερα αναλύουμε τον περιβόητο «φάκελο της Κύπρου» και αφιερώνουμε στήλες στις εφημερίδες για ατιμώρητα εγκλήματα ένθεν και ένθεν. Δικαίωση καμία. Συν τις οικονομικές τραγωδίες και σκάνδαλα που έχουμε ζήσει από τότε. Αφού για τους νεκρούς και τους πρόσφυγες δεν φυλακίσαμε κανένα, θα φυλακίσουμε για λίγα εκατομμύρια; Λογικό έ;
Η εκτελεστική, με την ανοχή των άλλων δύο, έχει εκτραχυνθεί, αλλοιώνει την κοινωνική συνοχή, εξοστρακίζει κάποιους πολίτες, κολακεύει άλλους και αλλάζει νόμους κατά το δοκούν κάτω από τη ομπρέλα του Υπουργικού Συμβουλίου.
Προσωπικά έχω απευθυνθεί στον θεσμό του Επιτρόπου Διοικήσεως, του περιβόητου αυτού Ευρωπαϊκού θεσμού δικαίωσης του πολίτη σε περίπτωση παρανομίας του κράτους έναντί του. Πήρα όντως απάντηση, δεν λέω. Κατά λέξη: «Με βάση τους περί Επιτρόπου Διοικήσεως Νόμους του 1991 μέχρι 2014, το Υπουργικό Συμβούλιο δεν αποτελεί υπηρεσία που να υπάγεται στον έλεγχο του
Επιτρόπου. Ενόψει τούτου, οποιαδήποτε εμπλοκή μου στο θέμα που με το παράπονό σας εγείρεται, λυπούμαι να σας πληροφορήσω ότι δεν είναι δυνατή.»
Πάμε πίσω λοιπόν στο “Ποιος φρουρεί τους φρουρούς;» Θεωρητικά, στην δική μας εποχή, αυτό θα ήταν εν μέρει καθήκον της τέταρτης εξουσίας, των ΜΜΕ; Τα οποία λάμπουν με την απουσία τους στα πιο καίρια ζητήματα. Ξέρουμε ποιες παντόφλες φοράει η Πριγκίπισσα Μέγκαν και από πού θα τις πάρουμε, αλλά δεν ξέρουμε τα:
«Ποιος;»
«Τι;»
«Πότε;»
«Πού;»
«Γιατί;»
«Πώς;»
Τα πέντε βασικά ερωτήματα που πρέπει να ρωτά ένας δημοσιογράφος. Αυτά που μαθαίνονται στο πρώτο μάθημα, στο πρώτο εξάμηνο στην σχολή. Ίσως γιατί ο «άρτος και τα θεάματα» πουλάνε περισσότερο σε κλικ, ίσως γιατί ο μέσος άνθρωπος αρκείται σε τίτλους «Δεν θα πιστέψετε πως….». Ίσως επειδή στην πλειονότητα τους ανήκουν σε μέλη των καρτέλ της εξουσίας (ΚΕΒΕ, ΕΒΕ, κόμματα). Ακόμα κι αυτό το κρατικό, εξαρτάται από το χέρι που το ταΐζει.
Ζούμε στην «λογικότερη» εποχή που έχει υπάρξει ποτέ. Οι απόφοιτοι πανεπιστημίου σήμερα είναι περισσότεροι από όλους όσοι έχουν ζήσει και πεθάνει στις προηγούμενες γενιές, αλλά η δημοκρατία μας νοσεί περισσότερο από ποτέ άλλοτε.
Δεν είναι θέμα παιδείας, θέμα κουλτούρας είναι. Όσο περισσότερο επαναπαυόμαστε και λέμε «δεν βαριέσαι», «δεν πειράζει», «κρύψε να περάσουμε», «αφού είναι εβραίος ας τον κάνουν ό,τι θέλουν» όπως πιο πάνω, αργά ή γρήγορα θα ζήσουμε το δικό μας Άουσβιτς. Το οποίο σίγουρα θα αρχίσει με κάποιους άλλους, μην εκπλαγείτε όμως όταν έρθει και η δική σας σειρά στο βαγόνι με έναν αριθμό στο χέρι και τον Μένγκελε να καραδοκεί στον σταθμό…
*Εκπαιδευτικός Μέσης
