ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΕΜΤΣΟΥΔΗ*
Σε όλες τις κοινωνίες – από αυτές που έχουν ισχνή ανάπτυξη τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνολογικό επίπεδο, μέχρι σ’ αυτές που θεωρούνται υπερδυνάμεις σε αυτούς τους τομείς – εμφανίζονται δύο τάξεις ανθρώπων: μία τάξη η οποία άρχει και μία τάξη που άρχεται. Στην πρακτική μας ζωή, όλοι μας γνωρίζουμε την ύπαρξη της άρχουσας τάξης σε οποιαδήποτε μορφή της.
Το όραμα όλων θα ήταν, ο καθένας από εμάς να μην εξαρτάται από κανένα πρόσωπο, καμία ομάδα και καμία σχέση εξουσίας και υποταγής! Ακόμα καλύτερα να υπήρχε ένα σύστημα που θα μπορούσαμε όλοι να συμμετάσχουμε ισότιμα στη λήψη αποφάσεων που εξαρτάται η ίδια μας η υπόσταση, ύπαρξη. Γιατί λοιπόν υπάρχει αυτή η άρχουσα τάξη, την οποία πολλές φορές κατακρίνουμε, αλλά δεν μπορούμε ν’ απαγκιστρωθούμε από αυτήν;
Θα προσπαθήσω σε αυτό το σημείο να αγγίξω μερικές παραμέτρους με βάση τις οποίες να καταδείξω τη δύναμη της άρχουσας τάξης.
Στοιχείο 1: Σε κάθε πολιτικό οργανισμό υπάρχει ένα πρόσωπο που ηγείται μίας ομάδας ατόμων. Ο ηγέτης των ηγετών. Αυτός ο ηγέτης κρατά τόσο το πηδάλιο του οργανισμού του όσο και αυτό της πολιτείας. Κατέχει την υπέρτατη εξουσία με το νόμο.
Στοιχείο 2: Όποιο κι αν είναι το πολιτικό σύστημα μιας κοινωνίας, η δυσαρέσκεια των μαζών που κυβερνούνται, τα πάθη τους, οι ανασφάλειές τους, δημιουργούν πιέσεις οι οποίες επηρεάζουν ως ένα βαθμό και τις ενέργειες της άρχουσας τάξης. Αρκετές φορές έχουμε και την ανατροπή της!
Τι συμβαίνει στην ακραία περίπτωση της πτώσης μίας άρχουσας τάξης; Αυτό που συμβαίνει είναι ότι μέσα από τη μάζα δημιουργείται μία οργανωμένη ομάδα ανθρώπων (ηγετών), που με τη σειρά της αναλαμβάνει να ασκήσει τις λειτουργίες της άρχουσας τάξης! Δηλαδή, αν ακόμα υπάρξει και κατάλυση μιας άρχουσας τάξης, πάλι δε θα μπορέσεις να ξεφύγεις από αυτήν την έννοια, αφού αυτόματα γεννιέται μία καινούργια! Το όνειρο μίας άναρχης κοινωνίας – τουλάχιστον όπως την ονειρεύτηκε ο μεγάλος θεωρητικός του αναρχισμού Μπακούνιν – δεν υφίσταται σε κανέναν βαθμό!
Δεν ασπάζομαι τις αρχές του αναρχισμού, αν και χρίζουν μελέτης. Άλλωστε, κοινωνία είναι σύνολο ανθρώπων που ζουν οργανωμένα και σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες.
Στοιχείο 3: Σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι η μορφή της άρχουσας τάξης εξαρτάται από δύο πολύ σημαντικούς παράγοντες. Πρώτον, το είδος του πολιτειακού τύπου και δεύτερον, το επίπεδο του πολιτισμού του λαού μιας κοινωνίας. Σύμφωνα με τα πιο πάνω η ανώτατη αρχή (ηγέτης) σε ολοκληρωτικά πολιτειακά συστήματα, μοναρχίες και περιορισμένες μοναρχίες από τη μία και με χαμηλό λαϊκό επίπεδο πολιτισμού από την άλλη είναι κληρονομική. Απεναντίας, ο ηγέτης σε δημοκρατικά πολιτειακά συστήματα και με υψηλό λαϊκό επίπεδο πολιτισμού είναι αιρετός.
Στοιχείο 4: Η δύναμη μίας καλά οργανωμένης μειοψηφίας είναι πολύ μεγαλύτερη από τη δύναμη μίας ανοργάνωτης πλειοψηφίας. Είναι πολύ πιο εύκολο μία μειοψηφία ανθρώπων με κοινούς στόχους, επιδιώξεις και στρατηγική να θριαμβεύσουν απέναντι σε ανθρώπους που δε συμφωνούν μεταξύ τους, διότι τους αντιμετωπίζουν έναν – έναν.
Θέλω να περάσω τώρα στο μικρόκοσμο της εκπαιδευτικής κοινότητάς μας. Οι πιο πάνω θέσεις θα καταστήσουν αντιληπτά και τα συμπεράσματα τα οποία θα εκθέσω. Όλοι συμφωνούμε πώς η πλειοψηφία του κλάδου μας αποτελείται από τους απλούς εκπαιδευτικούς. Εμείς αποτελούμε τη βάση του οικοδομήματος που ονομάζουμε εκπαίδευση. Είμαστε οι εκτελεστές (με την καλή την έννοια) των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων και αναλυτικών προγραμμάτων. Το ρόλο του ηγέτη, ελπίζω πάλι να συμφωνούμε, της εκάστοτε σχολικής μονάδας έχει ο διευθυντής της. Έτσι, το σύνολο των διευθυντών αποτελούν μία άρχουσα τάξη στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, η οποία εξουσιάζει (με την καλή την έννοια) την πλειοψηφία, δηλαδή τους απλούς εκπαιδευτικούς. Ο διευθυντής από τη μεριά του έχει μία εκπαιδευτική φιλοσοφία, την οποία «κουβαλάει» μαζί του. Πρέπει να έχει όραμα, στόχους, διορατικότητα και ανθρωπιά (το τελευταίο όχι κατ’ ανάγκη)!
Προτιμώ διευθυντές που έφαγαν τις τάξεις με το κουτάλι, που είχαν τις ίδιες ανασφάλειες με μένα, που αγχώθηκαν για τα ίδια πράγματα που αγχώνομαι κι εγώ, που αντιμετώπισαν το βλοσυρό βλέμμα κάποιου υπευθύνου, που στηρίχθηκαν στα δικά τους εκπαιδευτικά πόδια, που είχαν όραμα για την παιδεία, που κλωτσούσαν την μπάλα στα διαλείμματα μαζί με τους μαθητές τους, που αγαπούσαν την παιδεία και όχι την εκπαίδευση… Δηλαδή με λίγα λόγια προτιμώ ηγέτες που να προέρχονται από εμένα τον ίδιο και να μπορούν να με καταλάβουν!
Τέλος, προτιμώ διευθυντές που να είναι πολιτικοποιημένοι και όχι κομματικοποιημένοι και να αγαπούν την πρόοδο και την ευημερία της παιδείας γενικώς κι όχι ειδικώς ανάλογα με εντολές και προστάγματα. Αυτό που συμβαίνει τώρα στα συνδικαλιστικά μας δρώμενα ξενίζει κάποιους και είναι λογικό! Μία ανεξάρτητη «ομάδα διευθυντών» έγινε ακίδα στα διάφορα τερτίπια και πισωγυρίσματα. Μία ανεξάρτητη «ομάδα διευθυντών» έγινε ακίδα στο σακούλι τους με τα κουκιά τους! Μία «ανεξάρτητη ομάδα διευθυντών» έγινε ακίδα και παρέσυρε το 27,5% του ανθρώπινου εκπαιδευτικού μας στόλου!
Μην υποτιμάτε τη νοημοσύνη μας, λοιπόν, συνάδελφοι στελέχη των Κομματικών Κινήσεων! Διότι και τον όρο δημοκρατία γνωρίζουμε και υψηλό πολιτισμό εμφυσούμε από το μετερίζι μας…
Η Κίνησή μας, είναι Κίνησή μας. Είναι Κίνηση Διευθυντών, Β. Διευθυντών, απλών δασκάλων, νηπιαγωγών, ειδικών δασκάλων, συμβασιούχων, αντικαταστατών και θα δυναμώνει πάντα, διότι το απαιτούν οι καιροί. Είμαστε Α.Κί.Δα ακόμα και στο απόφθεγμα του Las Casas «είναι πολύ πιο δύσκολο να ξεμάθουμε, παρά να μάθουμε»…
Αγωνιστικούς Χαιρετισμούς
*Δάσκαλος, υποψήφιος Γενικός Αντιπρόσωπος Α.Κί.ΔΑ στη Λευκωσία
