Ας μιλήσουμε για συναδέλφωση, αλληλοσεβασμό, συνεργασία ανάμεσα στον εκπαιδευτικό κόσμο

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ* 

Ήδη οι εκπαιδευτικοί, βρισκόμαστε στην τελική ευθεία και της φετινής σχολικής χρονιάς και ο καθένας μας κάνει το δικό του απολογισμό. Πέρα από τις προσωπικές μας σκέψεις έντονο προβληματισμό προκαλούν και τα πρόσφατα γεγονότα και χαρακτηρισμοί των εκπαιδευτικών από διάφορους αρμόδιους με λογιών λογιών  κοσμητικά επίθετα. Εκείνο που δε φάνηκε να ενδιαφέρει όμως είναι η εικόνα πίσω από το παρουσιαζόμενο σκηνικό. Τι βιώνουν άραγε οι απλοί εκπαιδευτικοί στα σχολεία τους και γιατί φαίνονται προς την κοινωνία πως δεν είναι επαρκείς και αποδοτικοί;

Αρχικά να «ενημερώσουμε» πως οι εκπαιδευτικοί είναι επίσης υπάλληλοι και όπως κάθε άλλος υπάλληλος σε κάθε εργασία το πρώτιστο που ζητά  από τον εργοδότη του είναι ένα περιβάλλον που να τον βοηθά να κάνει σωστά και αποδοτικά τη δουλειά του, χωρίς ανοργανωσιές, εντάσεις, άγχος και συγκρούσεις. Ειδικά στον τομέα των εργασιακών σχέσεων και της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού κάτι τέτοιο θεωρείται από τους μελετητές ως ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα και σχετίζεται άμεσα με την παραγωγικότητα και την εργασιακή ικανοποίηση.

Το ΥΠΠ, πέρα από τις δικές του ευθύνες για δημιουργία πολιτικών εξασφάλισης του κατάλληλου περιβάλλοντος προς εκπαιδευτικούς και μαθητές, το άμεσο ρόλο αυτό τον έχει αναθέσει στους Διευθυντές και τους Β.Δ/ντές ή «διευθυντική ομάδα» όπως αναφέρεται στα σχολεία μας τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα ανάμεσα στα καθήκοντά του Διευθυντή όπως περιγράφονται στους Κανονισμούς Περί Λειτουργίας Δημοσίων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης 2008 έως 2017 (παράγρ. 20, σελ.17) είναι και το «φροντίζει ώστε να αναπτυχθεί ανάμεσα στο προσωπικό του σχολείου πνεύμα συναδέλφωσης, αλληλοσεβασμού και αρμονικής συνεργασίας».

Πώς όμως μπορεί να συμβεί αυτό όταν:

1. Οι Διευθυντές των σχολείων με βάση τους κανονισμούς μετάθεσης αλλάζουν σχολείο κάθε 3 χρόνια το πολύ ενώ το ανώτατο όριο είναι 6 και άρα το όραμά τους είναι περιορισμένο ή και ανύπαρκτο;
2. Μια μεγάλη μερίδα αυτών νεοπροαχθέντων και μη, μπαίνουν στο «καινούριο» τους σχολείο και δεν ενδιαφέρονται να διερευνήσουν, να μάθουν την κουλτούρα που ήδη επικρατεί, τον τρόπο λειτουργίας του συγκεκριμένου σχολείου, πριν αρχίσουν να εφαρμόζουν τις «δικές» τους «τέλειες» πρακτικές υποτιμώντας τις προηγούμενες και τους διεκπεραιωτές τους; Όταν  συμπεριφέρονται λες και το σχολείο, οι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί (και οι οποίοι πιθανόν να βρίσκονται και μετά την αποχώρησή τους) δεν υπήρχαν πριν την άφιξή τους;
3. Όταν υποτιμούν και περιφρονούν τους εκπαιδευτικούς που είναι ήδη στο σχολείο απλά και μόνο επειδή δεν είναι ανώτεροι τους; Άραγε δεν είναι αυτούς που θα προσεγγίσουν αργότερα για να τους κάνουν τις δουλειές τους ή να τους βγάλουν από μια δύσκολη κατάσταση που απαιτεί να αντρέξουν στο πιθανό παρελθόν κάποιας συνεχόμενης κατάστασης (βλέπε παραβατικοί μαθητές, οικογενειακά προβλήματα μαθητών κλπ);
4. Όταν εφαρμόζουν απ΄την πρώτη μέρα πρακτικές και δικές τους πολιτικές  θεωρώντας πως όλοι οι εκπαιδευτικοί ενός σχολείου, χωρίς πρώτιστα  να ενημερωθούν και να συνεννοηθούν στη συνεδρία προσωπικού όπως προνοείται, συμμερίζονται, βολεύονται ή μπορούν  να μαντεύουν τον τρόπο σκέψης και δράσης τους; 
5.       Δεν αντιλαμβάνονται πως η όποια σύγχυση η οποία προκύπτει ανάμεσα στο προσωπικό έχει αντίκτυπο κατ’ επέκταση και στη μαθησιακή διαδικασία αλλά και στην ψυχολογία όλων;
6.      Δεν αποφασίζει η «διευθυντική ομάδα» ΜΑΖΙ με το προσωπικό της, εφόσον όλοι μαζί αποτελούν το ανώτατο σώμα του σχολείου, για τις δράσεις, τους στόχους τους σχολείου αλλά τις επιβάλλει με απλή ενημέρωσή τους;
7.       Δεν έχουν την υπομονή να συμβουλεύσουν, να συζητήσουν, να συνεργαστούν με το προσωπικό τους αλλά απλά βιάζονται να τελειώσουν τις δουλειές τους αφού το πρόγραμμά τους είναι βαρυφορτωμένο;
8.       Έχουν πάψει πια να προωθούν και να ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς για τους κανονισμούς, τα καθήκοντά τους αλλά και για τις απαιτήσεις τους αναφορικά με αυτούς θεωρώντας πως όλα είναι δεδομένα; Είναι όμως σίγουρο πως όλοι Διευθυντές που είχαν ότι εκπαιδευτικοί είχαν τις ίδιες απαιτήσεις, τον ίδιο τρόπο σκέψης και δράσης; Είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι μεταξύ τους;Κατανοούν και εφαρμόζουν τα πάντα με τον ίδιο τρόπο;
9. Δεν ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς του για το όραμά τους για το σχολείο και την εξέλιξή του; ‘Η ακόμη χειρότερα δεν δημιουργούν ΜΑΖΙ με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου τους το όραμα; 
10. Κάνουν τις παρατηρήσεις πλέον στις συνεδρίες προσωπικού προσβάλλοντας όλο το προσωπικό για λάθη που κάνουν μόνο μερικοί από αυτούς, επειδή δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη να το κάνουν προσωπικά με τον καθένα;
11.  Γίνονται δράσεις με την έγκρισή τους οι οποίες δεν είναι επιτρεπτές από το ΥΠΠ, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τους ευσυνείδητους εκπαιδευτικούς με όλες τις αρνητικές συνέπειες στη ψυχολογία τους; Άραγε σε ένα σχολείο μόνο νομικές ευθύνες υπάρχουν τις οποίες θα έχει ο Διευθυντής ή και ηθικές που ίσως είναι πιο σημαντικές και αφορούν όλους; 
12. Δεν ορίζουν με τα σωστά κριτήρια τους συντονιστές και υπεύθυνους μαθημάτων και δουλειών ή δεν τους ενημερώνουν για τις υποχρεώσεις τους με αποτέλεσμα το σχολείο να μη λειτουργεί σωστά και διαρκώς να υπάρχει σύγχυση ανάμεσα στο προσωπικό;
13.   Δεν ασκούν έλεγχο και δεν έχουν συντονιστικό ρόλο σε ότι έχουν αναθέσει σε άλλους;
14. Δεν έχουν συνειδητοποιήσει πως ο ρόλος τους είναι οργανωτικός, συντονιστικός, διεκπαιραιωτικός των αποφάσεων του διδασκαλικού συλλόγου για θέματα  πολιτικών του ΥΠΠ αλλά νομίζουν πως το σχολείο τους ανήκει ακι οι αποφάσεις είναι δικές τους;
15. 15.  Δεν βάζουν στους κανονισμούς  την ανθρώπινη διάσταση όπως προνοεί ο ρόλος τους ως συντονιστές ανθρώπων,  αλλά νοιάζονται μόνο για την  απλή ψυχρή εφαρμογή τους; Είναι άραγε προς όφελος του σχολείου η εξάντληση των εκπαιδευτικών από την υπερβολική πίεση ή άκαρδο εξαναγκασμό διεκπεραίωσης δράσεων ή οδηγεί σε άδειες και άλλα προβλήματα;
16. Συμμετέχουν σε κουτσομπολίστικα πηγαδάκια με μέλη του προσωπικού και όχι μόνο και αναλώνουν το χρόνο τους σε εξακρίβωση και διασταύρωση πληροφοριών ανάμεσα στο προσωπικό δημιουργώντας συγκρούσεις;
17. Διαχωρίζουν τους εκπαιδευτικούς τους όχι με βάση, την αξία, τα ενδιαφέροντά τους, την τυπικοτητα στο να κάνουν σωστά τη δουλειά τους και την εξυπηρέτησή της σχολικής μονάδας αλλά με βάση τις προσωπικές συμπάθειες ή τα χρόνια υπηρεσίας ή τα πτυχία; Όσο περισσότερα πτυχία έχει κάποιος τόσο πιο υπεύθυνος είναι άραγε; Τόσο πιο τυπικός και συνεργάσιμος στη διεκπεραίωση των δουλειών του;
18. 18.  Δεν στηρίζουν τους εκπαιδευτικούς τους σε θέματα παραβατικών μαθητών και άλλων προβλημάτων της καθημερινότητας τους αλλά αντίθετα τους ρίχνουν το φταίξιμο;
19. Εκμεταλλεύονται τη θέση τους για να επιβάλουν το σεβασμό χωρίς οι ίδιοι πρώτα να δείχνουν τον ανάλογο στους συνεργάτες τους;
20.   Δεν έχουν κατανοήσει πως  αποτελούν το παράδειγμα προς τους κατώτερους τους όπως οι απλοί εκπαιδευτικοί για τους μαθητές τους;

Κλείνοντας, ας ο καθένας και κυρίως οι φορείς στο ΥΠΠ ας προβληματιστούν.

1. Όταν βιώνουν οι εκπαιδευτικοί όλα τα παραπάνω έχουν ώρα, όρεξη, κίνητρα για εργασία και απόδοση;
2. Όταν η «διευθυντική ομάδα» εδώ και χρόνια μέσω της ΠΟΕΔ  αλλά και των επιθεωρητών επιζητά τη στήριξη του ΥΠΠ σε θέματα τα οποία δε μπορεί μόνη της να αντιμετωπίσει είτε λόγω απειρίας είτε λόγω έλλειψης χρόνου και υπερβολικού φόρτου εργασίας και δε βρίσκει ανταπόκριση μπορεί να είναι σωστή;
3. Μήπως έφτασε η ώρα να στήσει το ΥΠΠ έναν μόνιμο μηχανισμό στήριξης για τα άτομα που βρίσκονται στην ηγεσία της σχολικής μονάδας παρέχοντάς τους τις κατάλληλες επιμορφώσεις, δειγματικών εντύπων και πρωτοκόλλων στα κοινά θέματα των σχολικών μονάδων ώστε να μπορούν ν’ανασάνουν και να δρουν και λίγο ανθρώπινα; 
4. Μήπως είναι καιρός πέρα από το οργανωτικό κομμάτι το ΥΠΠ να βοηθήσει τη «διευθυντική ομάδα» και σε θέματα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού τους με έμφαση στην αξία και των εργασιακών σχέσεων ανάμεσα στο προσωπικό με απώτερο σκοπό τη μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας;
5. Μήπως είναι καιρός το ΥΠΠ να κατανοήσει πως παραγωγικός και αποδοτικός εργαζόμενος είναι ο ευτυχισμένος και ικανοποιημένος εργαζόμενος ο οποίος τυγχάνει στήριξης, συμβουλευτικής αγωγής και υποστήριξης και όχι εκμηδένισης και απανωτών αξιολογήσεων και συνεχόμενων αλλαγών; Αυτά δε ζητά και από τους εκπαιδευτικούς εφαρμόζουν και  με τους μαθητές τους;

*Εκπαιδευτικός Δημοτικής εκπαίδευσης

ΜΒΑ – Εργασιακές Σχέσεις και Διιοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού