ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΣΙΝΟΥ *
Οι αποφάσεις που πρόκειται να ληφθούν τις επόμενες μέρες, και η στάση που θα κρατήσει η επίσημη πολιτεία τις επόμενες βδομάδες, θα είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον του Πανεπιστημίου Κύπρου, αλλά και της Κύπρου γενικότερα. Ως αποτέλεσμα της εμπάθειας που έχει διοχετευθεί δημόσια από συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα έχει χαθεί κάθε μέτρο λογικής. Επειδή αντί ενός εποικοδομητικού διάλογου γινόμαστε μάρτυρες μιας εκστρατείας αποδόμησης του Πανεπιστημίου Κύπρου, είναι χρήσιμο να δούμε τι έχουν να πουν ανεξάρτητοι παρατηρητές για το ίδρυμα αυτό. Όλα αυτά που ισχυρίζονται οι «καλοταϊσμένοι» «παράνομοι», «αυθαίρετοι», «ανεξέλεγκτοι», «κλέφτες» (σύμφωνα με τους χαρακτηρισμούς που δεχτήκαμε τις τελευταίες μέρες) Πανεπιστημιακοί είναι τελικά σκαρφίσματα της δικής τους φαντασίας όπως κάποιοι ισχυρίζονται ή υπάρχουν ανεξάρτητοι παρατηρητές και οργανισμοί που έχουν καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα με τους Πανεπιστημιακούς;
Θα μπορούσαμε να ανατρέξουμε σε δείχτες ακαδημαϊκής αριστείας (h-index κ.τ.λ), αλλά επειδή αυτοί τείνουν να είναι δυσνόητοι στο ευρύ κοινό θα ανατρέξουμε σε ένα κείμενο που μπορεί να γίνει πιο εύκολα κατανοητό.
Το 2012 η Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης ετοίμασε μια έκθεση αξιολόγησης [1] για το Πανεπιστήμιο Κύπρου στα πλαίσια μελέτης για τα αποτελέσματα χρηματοδότησης που πρόσφερε ο οργανισμός αυτός για την κατασκευή της Πανεπιστημιούπολης. Η έκθεση ετοιμάστηκε από τον ειδικό σε θέματα ανώτατης εκπαίδευσης Jami Salmi.
Στην εισαγωγή της έκθεσης αξιολόγησης περιλαμβάνεται μια γενική αποτίμηση: «τα επιτεύγματα του Πανεπιστημίου Κύπρου τα τελευταία 20 χρόνια είναι εντυπωσιακά. Σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, το νεαρό Πανεπιστήμιο έχει εδραιώσει τον εαυτό του ως ένα από τα καλύτερα ερευνητικά ιδρύματα με έναν από τους ψηλότερους ρυθμούς επιτυχίας στην εξασφάλιση χρηματοδότησης από διάφορα Ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας, οι εργοδότες εκτιμούν την ψηλή ποιότητα των αποφοίτων του, και ορισμένα τμήματα έχουν δημιουργήσει στενούς δεσμούς με τη βιομηχανία.»
Στο κυρίως μέρος της αξιολόγησης αναφέρονται μεταξύ άλλων:
«Απόφοιτοι: τα εργασιακά αποτελέσματα σε σχέση με τους αποφοίτους του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι θετικά τόσο από αριθμητική όσο και από ποιοτική άποψη. Οι περισσότεροι απόφοιτοι φαίνεται να επιτυγχάνουν επαγγελματική αποκατάσταση εύκολα (σημ. η αποτίμηση αυτή γινόταν πριν τη οικονομική κατάρρευση του 2013). Επιπρόσθετα, πληροφορίες από εργοδότες δείχνουν ότι η ποιότητα και η σχετικότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του πανεπιστημίου είναι πάρα πολύ ικανοποιητικά. Οι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρoυ δεν συναντούν καμία δυσκολία στο να γίνουνδεκτοί σε προγράμματα Master’s στα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. »
«Ερευνητικά Αποτελέσματα: Το Πανεπιστήμιο έχει επιτύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την εξασφάλιση χρηματοδότησης της έρευνας από διεθνείς οργανισμούς, κυρίως από ανταγωνιστικά Ευρωπαϊκά προγράμματα – 10 φορές περισσότερα από ό,τι η Ελλάδα. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται ανάμεσα στα 25 Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια που έχουν εξασφαλίσει 4 ή περισσότερα προγράμματα ERC (σημ. ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί σε 6). Το οποίο είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακό αν αναλογισθούμε τη μικρή ηλικία του ιδρύματος. Τα τμήματα Βιολογίας, Διοίκησης Επιχειρήσεων και η Πολυτεχνική Σχολή είναι αυτά που έχουν τις μεγαλύτερες επιτυχίες». Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι επιτυχίες έχουν επιτευχθεί παρόλο που η Κύπρος είναι ουραγός σε Ευρωπαϊκό επίπεδο στο ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος που επενδύει στην ανωτάτη εκπαίδευση.
«Ακαδημαϊκό Προσωπικό: όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι εμπειρίες στην Ανατολική Ασία έχουν δείξει ότι η αξιοποίηση της διασποράς είναι ένας καθοριστικός παράγοντας για την επιτάχυνση της ανάπτυξης εξαιρετικών πανεπιστημίων. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου πρέπει να προστεθεί στη μικρή λίστα νεαρών πανεπιστημίων που κατόρθωσαν αυτό τον άθλο. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι το γεγονός ότι δημιουργήθηκε εξαρχής με την προσέλκυση εξαιρετικών Κύπριων ακαδημαϊκών που εργάζονταν στα καλύτερα πανεπιστήμιά της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης. Είναι ασφαλές να εκφράσουμε τη διαπίστωση ότι η ακαδημαϊκή τους συνεισφορά, που πηγάζει από τον ενθουσιασμό τους να συνεισφέρουν στην προσπάθεια να οικοδομηθεί ένα έθνος, είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να εξηγήσουν τα θετικά αποτελέσματα του Πανεπιστημίου Κύπρου, ειδικά στην περιοχή της βασικής έρευνας. Ακαδημαϊκοί προερχόμενοι από την Κυπριακή διασπορά αντιστοιχούν περίπου στο 58.8% του ολικού αριθμού μελών του ακαδημαϊκού προσωπικού».
Η έκθεση της Τράπεζας Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης περιέχει πολλά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία λόγω στενότητας χώρου δεν μπορούμε να παρουσιάσουμε εδώ.
Κλείνοντας, θέλω να εκφράσω την απορία και τη βαθιά πικρία μου για το γεγονός ότι ξένοι παρατηρητές μαρτυρούν για το μικρό θαύμα που επιτελείται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, αλλά οι ίδιοι οι βουλευτές μας, μας αποκαλούν «καλοταϊσμένους» «παράνομους», «αυθαίρετους», «ανεξέλεγκτους», «κλέφτες» και το ίδιο το Πανεπιστήμιο «βασίλειο της διαφθοράς». Είτε εμείς έχουμε βρει τον τρόπο να ξεγελούμε διεθνείς οργανισμούς που επενδύουν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, είτε για δικούς τους λόγους κάποιοι προπαγανδίζουν και υποσκάπτουν. Το τραγικό θα είναι αν η Κυπριακή κοινωνία σταθεί και πάλι απαθής παρατηρητής σε ακόμα μια εθνική καταστροφή που δρομολογείται: την αποδόμηση του μικρού θαύματος που επιτύχαμε στον τομέα της ανωτάτης εκπαίδευσης και έρευνας και την καταστροφή και της τελευταίας μας ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον για τους νέους μας.
Βιβλιογραφική αναφορά: Jamil Salmi, «Daring to Soar Higher: Unleashing the Potential of the University of Cyprus», Report to the Council of Europe Development Bank, June 2012.
* Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και Πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Μηχανολογίας και Κατασκευαστικής.
