ΤΗΣ ΖΗΝΑΣ ΠΟΥΛΛΗ*
Όταν κάποιος μηχανορραφεί τότε σχεδιάζει πανουργίες, κάνει δόλια σχέδια, δολοπλοκεί και ραδιουργεί. Την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, από την ίδρυση της Νέας Ρώμης (Κωνσταντινούπολης) το 324 μ.χ. ως την άλωσή της το 1453 από τους Οθωμανούς, γίνονταν πολλές μηχανορραφίες – βυζαντινές μηχανορραφίες.
Επειδή η ιστορία διδάσκει ας ανατρέξουμε στο Βυζάντιο.
Βρισκόμαστε στο Ιερό Παλάτιο της Κωνσταντινούπολης τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου του 959, όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο βασιλιάς της Ανατολής Κωνσταντίνος Ζ, γνωστός στην ιστορία σαν «Πορφυρογέννητος», σε ηλικία 54 ετών. Υπήρξε ένας ηγεμόνας ειρηνικός και μορφωμένος. Οι περισσότεροι από τους σύγχρονους χρονογράφους καταγγέλλουν απερίφραστα το γιό του Ρωμανό και ειδικά τη νύφη του Θεοφανώ, σαν υπεύθυνους για το θάνατό του.
Ο Ρωμανός Β, ο οποίος διακατεχόταν από τη σφοδρή επιθυμία να βασιλεύσει μόνος του, ήταν άνθρωπος της «ωραίας ζωής» και είχε παρασυρθεί από μικρός σε διεφθαρμένες συντροφιές. Δεν μπορούσε να αντισταθεί στα πάθη του, και ήταν επιρρεπής σε κάθε είδους ηδονή. (Γενικά άνθρωποι που δεν μπορούν να ελέγξουν τα πάθη τους είναι πολύ επικίνδυνοι και δεν πρέπει να τοποθετούνται σε δημόσια αξιώματα). Η απεριόριστα φιλόδοξη Θεοφανώ, η «κοινή ερωμένη» και κόρη ενός άξεστου Λάκωνα ταβερνιάρη ανέβηκε πολύ γρήγορα τα σκαλοπάτια της κοινωνίας αφού έκανε τον άβγαλτο Ρωμανό να την ερωτευτεί παράφορα («Φωκάς», Μελισσείδης,σ.24). Η αλαζονική Θεοφανώ, έχοντας συμπεριφορά νεόπλουτης, έπεισε το Ρωμανό να επιβάλει στη μητέρα και τις πέντε αδελφές του να φύγουν από το Ιερό Παλάτιο και να αποσυρθούν σε μοναστήρι για να γίνουν μοναχές. Αυτή ήταν συνηθισμένη τακτική των Βυζαντινών Ανακτόρων, οπότε ήθελαν να απαλλαγούν από ενοχλητικές πριγκίπισσες.
Σήμερα συμβαίνει μια «κοινή ερωμένη» να γίνει πολιτικό πρόσωπο αλλά μας είναι αδιανόητο πώς με μια «βασιλική διαταγή» ένας άνθρωπος από τα ύψιστα αξιώματα να βρίσκεται ξαφνικά και με τρόπο απάνθρωπο φυλακισμένος στο κελλί ενός μοναστηριού.
Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν νομοθεσίες και σχέδια υπηρεσίας ώστε να τηρούνται κανονισμοί (θεωρητικά). Δεν μπορεί κάποιος να δίνει διαταγές ενάντια στις πρόνοιες της νομοθεσίας και να καταπατά την ιεραρχία εγκαθιστώντας … κουμπάρους.
Σύμφωνα με τη Βυζαντινή Πολιτική και το Βυζαντινό Ποινικό Δίκαιο αποφευγόταν η ποινή του θανάτου. Όμως η εξορία, η οποία εθεωρείτο επιεικής ποινή, ήταν συνηθισμένη. Ας σημειωθεί ότι ήταν συνηθισμένο φαινόμενο να χάνει όλα του τα δικαιώματα ο «Βυζαντινός εξόριστος», είτε ήταν αυτοκράτορας, πρίγκιπας, ιερωμένος, ευγενής ή πολίτης. Το παράδοξο μάλιστα είναι, ότι σε περίπτωση διακοπής της ποινής της εξορίας, ο εξόριστος ήταν δυνατό να αποκατασταθεί πλήρως στα αξιώματά του και να «χαίρει των τιμών που του ήρμοζαν».
*Τέως Διεθύντρια Μεσης Εκπαιδευσης του Παιδείας και Πολιτισμού
Υ.Γ.:
1) «Προς παροικούντες εν Ιερουσαλήμ»: Προφανώς υπονοείτε ως λόγους της κατά τέσσερα χρόνια νωρίτερα παραίτησής μου, τα δεδουλευμένα (τα οποία θα έπαιρνα ούτως ή άλλως). Υπενθυμίζω ότι δε βρέθηκα ουρανοκατέβατη στην θέση μου αλλά μετά από μια μακρά υπηρεσία («σημαντικές υπηρεσίες»).
2) Νομίζεις ότι έζησες ότι χειρότερο σε ένα τομέα για να … διαψευστείς
