Δείκτες επάρκειας της Μαθησιακής Διαδικασίας

 ΤΗΣ ΛΙΑΝΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ*

Χαρακτηρίζω τους Δείκτες Επάρκειας, ως τις σταθμισμένες ενδείξεις επάρκειας του διδακτέου που αντιστοιχούν σε αποδείξεις για τη μεθοδευμένη επί του τελευταίου πληρότητα. Αποδείξεις πληρότητας, χαρακτηρίζω τους Δείκτες Επιτυχίας. Η δημοσίευση αφορά ειδικά στα προαπαιτούμενα της δόμησης των Δεικτών Επάρκειας, σε επίπεδο λεκτικής υποδομής Περιεχομένου. Στοχευμένα, η έμφαση παρέχεται στη διαδικασία επίτευξης επαρκούς και μετρήσιμου αποτελέσματος με όργανο εκφοράς μια επιτυχή λεκτική διατύπωση Περιεχομένου που να λαμβάνει υπόψη καιτο δίπολο: α) Στάδια Συναισθηματικής και Γνωστικής Ανάπτυξης β) Πολλαπλή Νοημοσύνη, με απότοκο τα διάφορα και διαφορετικά μαθησιακά προφίλ στα οποία οι ενδείξεις απευθύνονται διερχόμενες από:

1.  Τηνπαιδαγωγικά ιεραρχημένη κατανομή των Δεικτών Μαθησιακής Επάρκειας:

Λαμβάνω υπόψη τη διαδικασία ιεράρχησης  του γνωστικού τομέα  του  BenjaminBloom (1956)[1]ώστε τα ρήματα που θα θέσω ως κλείδες προοργάνωσης των Δεικτών,  να είναι σταθμισμένα, εφικτά και δεκτικά αποτίμησης με βάση τα στάδια Νοητικής και Γνωστικής Ανάπτυξηςτου Bloomώστε τα παιδιά: 1. Να μάθουν 2. Να κατανοήσουν 3. Να εφαρμόσουν 4.Να αναλύσουν  5.Να συνθέσουν 6. Να αξιολογήσουν.

Οι Πυρηνικές Γνώσεις, συνοδεύουν τη δόμηση ως η συνεκτική δύναμη του τι ο μαθητής  γνωρίζειεκ των προτέρων για το θέμα (Before), τι μαθαίνει κατά τη διαδικασία (During) και τι μαθησιακά χρήσιμο κρατά ως Μεταγνώση (After).

2. Τη λεκτική αντιστοίχηση κλείδων περιεχομένου προς με τα έξι Στάδια του Bloom:

Στόχος, η εξαγωγή ταξινομημένων Δεικτών Μαθησιακής Επάρκειας βασισμένων στη χρήση συγκεκριμένων ρηματικών τύπωνπου να αποσκοπούν  σε ένα ιεραρχημένο περιεχόμενο μαθησιακών προϋποθέσεων ως το ζητούμενο. Επί του πρακτέου, θα αποτελούσε αστοχία, αν, στους τιθέμενους Δείκτες Μαθησιακής Επάρκειας, η ρηματική προτροπή «συγκρίνω, αντιπαραβάλλω, συμπεραίνω»-που αντιστοιχεί στο γνωστικό στάδιο της Αξιολόγησης-να προηγείται της προτροπής «περιγράφω, βλέπω, διαβάζω», που αντιστοιχεί στη βάση της πυραμίδας, δηλαδή στο στάδιο της Μάθησης-Γνώσης.

Για τον λόγο αυτό, βασιζόμενη πάντα στον Bloom, ο οποίος παραμένει δυναμικά επίκαιρος, έχω συστηματοποιήσει μια συστάδα ρημάτων που αντιστοιχούν σε κάθε γνωστικό του στάδιο. Η συστάδα αφορά σε όλα τα διακριτά Πεδία (μαθήματα) διδασκαλίαςτου Αναλυτικού Προγράμματος, αναλόγως αντικειμένου: Θεωρητικού, Πρακτικού, Τεχνικού.

1. Μάθηση ή γνώση: ορίζω, περιγράφω, απαριθμώ, αναγνωρίζω, κατονομάζω, επιλέγω, κατηγοριοποιώ, διαβάζω, ταιριάζω, ονομάζω, καταγράφω, γράφω, βλέπω, δηλώνω
2. Κατανόηση: αναφέρω, κατηγοριοποιώ, αλλάζω, περιγράφω, εξηγώ, συζητώ, εκτιμώ, εξηγώ, γενικεύω, δίνω παραδείγματα, διασαφηνίζω, εξάγω νόημα, επανατοποθετούμαι, παραφράζω, ανακεφαλαιώνω, συνοψίζω, κατανοώ.
3. Εφαρμογή: ενεργώ, εφαρμόζω, διαχειρίζομαι, εκφράζω, ελέγχω, δηλώνω, καθορίζω, αναπτύσσομαι, ανακαλύπτω, συνεισφέρω, επεκτείνω, υλοποιώ, περικλείω, προβλέπω, ενημερώνω, διατηρώ, προβάλλω, συσχετίζω, αναφέρω, δείχνω, λύνω, χρησιμοποιώ, εκμεταλλεύομαι.
4. Ανάλυση: αναλύω, αποσυνθέτω, κατηγοριοποιώ, συγκρίνω, αντιπαραβάλλω, διαφοροποιώ, συσχετίζω, κάνω διάγραμμα, διακρίνω, εστιάζω, συμπεραίνω, περιορίζω, περιγράφω, υποδιαιρώ, αναγνωρίζω,  προβάλλω.
5. Σύνθεση: προσαρμόζω, προβλέπω, συνεργάζομαι, συνδυάζω, επικοινωνώ, συσσωρεύω, δημιουργώ, σχεδιάζω, αναπτύσσω, μηχανεύομαι, εκφράζω, διευκολύνω, σχηματίζω, γενικεύω, υποθέτω, ενσωματώνω, εξατομικεύω, μοντελοποιώ, εφευρίσκω, τροποποιώ.
6. Αξιολόγηση: επιβραβεύω, συγκρίνω, αντιπαραβάλλω, συμπεραίνω, κρίνω, αποφασίζω, ερμηνεύω, υποστηρίζω, δικαιολογώ, αναπλαισιώνω, αποφασίζω, υπερασπίζομαι.

Έχω ορίσει σε τρεις περιπτώσεις ίδιους ρηματικούς τύπους σε διάφορα και διαφορετικά Γνωστικά Στάδια. Αυτό δεν αποτελεί ούτε αστοχία, ούτε είναι τυχαίο. Υπάρχει διακριτή σκοπιμότητα. Περίπτωση πρώτη: ρήμα «περιγράφω»= 1+2+4, περίπτωση δεύτερη ρήμα «συσχετίζω»=3+4, περίπτωση τρίτη ρήμα «αναγνωρίζω»= 1+4. Αναλύω την πρώτη περίπτωση ενδεικτικά: οι φάσεις της περιγραφής, συσχετισμού και αναγνώρισης, είναι δεκτικές διαφορετικών γνωσιοσυναισθηματικών υποκινήσεων. Άρα και η κλιμάκωση. Με διαφορετικό τρόπο θα διατυπωθεί λεκτικά ο Δείκτης που προτρέπει το παιδί να περιγράψει ένα γεγονός/φαινόμενο ανά στάδιο: στη Μαθησιακή φάση (1)   στη φάση της Κατανόησης (2) στο πεδίο της περιγραφικής Ανάλυσης (4). Τα προλεγόμενα δεικνύουν καταληκτικά, πως ο όποιος εκπαιδευτικός δόμησης Δεικτών, επιβάλλεται, πέραν από το ναείναι ικανός κάτοχος και διαχειριστής τουελληνικού λόγου, να είναι και γνώστης Ανάλυσης Περιεχομένου.

*Med Αναλυτικών Προγραμμάτων και Διδασκαλίας