ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΠΕΡΣΙΑΝΗ*
Κανονικά, όταν κάποιος ζητά από τα ΜΜΕ να δημοσιεύσουν κάτι θετικό που τον αφορά, το ερμηνεύουμε ότι οφείλεται στην επιθυμία του για άμεση ή έμμεση προσωπική προβολή. Αν βέβαια είναι βουλευτής ή ευρωβουλευτής, τότε η επιθυμία του είναι να επιτύχει πολιτική προβολή. Ο λογοτέχνης, φιλόλογος και άνθρωπος του θεάτρου και των Media Ανδρέας Χριστοφίδης ωστόσο έγραψε στη δεκαετία του 1960 ένα άρθρο με το οποίο προσπάθησε να εξηγήσει ότι η επίμονη προσπάθεια των προέδρων και άλλων υπεύθυνων πολλών οργανώσεων, σωματείων, συλλόγων και κοινοτήτων να τον πείσουν ως διευθυντή των προγραμμάτων του ΡΙΚ να στέλλει κάθε φορά τηλεοπτικά συνεργεία για να καλύπτουν όλες τις εορταστικές εκδηλώσεις τους οφειλόταν στην αντίληψή τους ότι μια εκδήλωση που δεν παρουσιαζόταν από την τηλεόραση ήταν σαν να μην έγινε ποτέ. Η αληθινή πραγματοποίηση ή όχι μιας εκδήλωσης πιστοποιούνταν και βεβαιωνόταν με την τηλεοπτική κάλυψη.
Το «υπαρξιακό αυτό κενό» των συλλόγων και των οργανώσεων καλύφθηκε σε μεγάλο βαθμό, όταν αργότερα ιδρύθηκαν τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια, τα οποία πρόθυμα έσπευδαν να ικανοποιήσουν όλες τις προσκλήσεις,για να αποκτήσουν θεατές. Στο μεταξύ ωστόσο οξύνθηκε το υπαρξιακό πρόβλημα των οργανωμένων συνόλων και μαζί αυξήθηκαν και οι φιλοδοξίες και οι ανάγκες τους. Η νέα φιλοδοξία ήταν τώρα να μπουν στο βιβλίο Γκίνες με ένα δικό τους ρεκόρ. Και έτσι άρχισαν να προγραμματίζουν να κατασκευάσουν κάτι πολύ μεγάλο σε μέγεθος, τη μεγαλύτερη φλαούνα, τη μεγαλύτερη λαγάνα, τη μεγαλύτερη κλωστή σουτζούκο, το μεγαλύτερο σινί μπακλαβά, το μεγαλύτερο χαρταετό, τη μεγαλύτερη ομάδα χορευτών, κ.ά.
Το τελευταίο τέτοιο σχέδιο που ανακοινώθηκε πρόσφατα (Φιλελεύθερος, 2 Ιουνίου 2014) είναι εκείνο του Δήμου Αγίας Νάπας να κερδίσει τρία ρεκόρ, ή, όπως είπε ο δήμαρχος, «όσα καταφέρει», ταυτόχρονα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «χίλιοι και ένας επαγγελματίες χορευτές από όλη την Κύπρο έδωσαν ήδη υπόσχεση τιμής στον Δήμο Αγίας Νάπας ότι στις 28 Σεπτεμβρίου μαζί με τα χορευτικά σχήματά τους και χιλιάδες κόσμου θα ανεβάσουν την Αγία Νάπα τρεις φορές στο βιβλίο Γκίνες σε μια μέρα χορεύοντας συρτάκι του Ζορπά, μαντήλι καλαματιανό, και το θεαματικό παραδοσιακό χορό που χορεύουν οι Ρώσοι από την κούνια, τον γνωστό γκαλίγκα… Χορεύοντας συρτάκι θα αφαιρέσουν το ρεκόρ από τον Δήμο Βόλου στην Ελλάδα και θα τον επαναφέρουν στην Αγία Νάπα».. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του δημάρχου Αγίας Νάπας: «Ένας πυρήνας από εκατοντάδες ανθρώπους στην Αγία Νάπα ήδη ζουν, αναπνέουν και χορεύουν καθημερινά γι’ αυτό το στόχο».
Ο δεδηλωμένος αλλά και ο κύριος στόχος είναι να κερδίσουν τα βραβεία Γκίνες, όχι η δημιουργία ενός ευχάριστου, εορταστικού κλίματος για την κοινότητα και τους ξένους, η προβολή της τοπικής παράδοσης, η συναδέλφωση με χιλιάδες ξένους ανθρώπους και η βίωση μοναδικών στιγμών και εμπειριών. Είναι φανερό πως σ’ όλες αυτές τις περιπτώσεις ενυπάρχει μια πρωτοφανής για τη χώρα μας φιλοδοξία, που μπορεί να υποκρύπτει ένα ασυναίσθητο πρόβλημα αναζήτησης τρόπων αυτοβεβαίωσης και ίσως εύρεσης νοήματος σ’ αυτό που κάνουν ή οργανώνουν ή στο ρόλο που παίζουν.
Αυτό ασφαλώς δεν είναι κακό, ιδιαίτερα όταν η πρωτοβουλία αφήνει περιθώρια και για κάποια θετική δημιουργία. Υπάρχει όμως μια απορία. Γιατί δεν νιώθουν ότι το κενό αυτό μπορεί να πληρωθεί καλύτερα με την ανάληψη ενός μεγάλου πρότζεκτ που θα εξοπλίσει πάνω σε μόνιμη βάση την κοινότητα ή το σωματείο τους με κάτι χρήσιμο, με κάτι σημαντικό , για παράδειγμα, μια βιβλιοθήκη ή μια ορχήστρα ή ένα γήπεδο ή ένα πάρκο. Και σ’ αυτή την περίπτωση θα υπάρξει δημοσιότητα. Γιατί αυτή δεν προσφέρει την υπαρξιακή αυτοβεβαίωση που τόσο πολύ έχουν ανάγκη;
Το πιθανότερο είναι ότι η ανάγκη για δημοσιότητα και προβολή έχει προκαλέσει ήδη μια ψυχική στρέβλωση. Η χειρότερη μορφή της είναι η περίπτωση ατόμων που καταφεύγουν σε καταστροφικές ενέργειες για να επιτύχουν αυτοβεβαίωση, όταν, για παράδειγμα, μαθητές καίνε το σχολείο τους ή προκαλούν αναστάτωση σε μια συγκέντρωση ή όταν οπαδοί διακόπτουν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα για «πλάκα», απλώς και μόνο για να δουν εκ των υστέρων τις σκηνές από τις τηλεοράσεις και να νιώσουν τη χαρά και την περηφάνια ότι αυτό ήταν δικό τους δημιούργημα και ,επομένως, και την αυτοβεβαίωση ότι υπάρχουν πραγματικά. Είναι το ίδιο συναίσθημα που ένιωσε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Νέρωνας, όταν έκαψε τη Ρώμη. Η διαφορά είναι μόνο διαφορά κλίμακας!
*Πρώην Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου
