Τα τελευταία χρόνια η σημαντικότερη παραγωγική βιομηχανία στην Κύπρο , με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης αυτή τη στιγμή, είναι η φαρμακευτική. Η φαρμακευτική βιομηχανία αποτελεί για την Κυπριακή οικονομία ό,τι πιο αξιόλογο και πολύτιμο, πέραν από τον τομέα των υπηρεσιών. Λογικό επόμενο ήταν να δημιουργηθούν δυνατότητες σπουδών και ουσιαστικής φαρμακευτικής έρευνας και στον τόπο μας.
Όπως επισημαίνει ο Δρ. Χρίστος Πέτρου, Επίκουρος Καθηγητής και συντονιστής του Προγράμματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ο φαρμακοποιός είναι ο ειδικός επιστήμονας στον τομέα των φαρμάκων, αυτός που ασχολείται με όλες τις παραμέτρους και τα στάδια προετοιμασίας, παρασκευής, δράσης και χρήσης των φαρμάκων, με στόχο πάντα την ασφαλή χρήση τους.
«Οι φαρμακοποιοί είναι πλέον αντιμέτωποι με τις αυξανόμενες απαιτήσεις στην υγεία και ως επαγγελματίες υγείας αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της αλυσίδας της υγειονομικής περίθαλψης» λέει. Και προσθέτει πως τα πεδία απασχόλησης των φαρμακοποιών είναι διάφορα. Οι απόφοιτοι φαρμακοποιοί μπορούν να απασχοληθούν πέραν του φαρμακείου, σε νοσοκομεία, κλινικές, στη φαρμακευτική βιομηχανία, στη βιομηχανία καλλυντικών, σε ρυθμιστικές Αρχές ή άλλες υπηρεσίες και οργανισμούς που ασχολούνται με φάρμακα, καλλυντικά και βιοδραστικά μόρια εν γένει.
«Οι φαρμακοποιοί, προσθέτει, εργοδοτούνται σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα για τη διδασκαλία και τη διεξαγωγή σημαντικής έρευνας αιχμής, που θα οδηγήσει τελικά στην ανάπτυξη της επόμενης γενιάς φαρμάκων. Ο φαρμακοποιός διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις στη Φαρμακευτική Τεχνολογία και μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη νέων μορφών λήψης ή χορήγησης των φαρμάκων μέσα σε ασφαλή και αποτελεσματικά πλαίσια. Ο Κλινικός δε φαρμακοποιός, μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον Κλινικό χώρο».
Όπως τονίζει ο δρ.Πέτρου, ο φαρμακοποιός είναι ο μοναδικός επιστήμονας, ο απολύτως ειδικός στον τομέα του φαρμάκου, και δεν μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιον άλλο. Η Φαρμακευτική είναι κατοχυρωμένο επάγγελμα με σαφή τα πεδία δράσης και ένα πρόσφορο μέλλον. Διαθέτει πολλές και σημαντικές εξειδικεύσεις, όπως πχ η Κλινική Φαρμακευτική, η Φαρμακοεπαγρύπνηση, η Τοξικολογία, η Φαρμακοοικονομία, η Φαρμακογενωμική, η Φαρμακευτική Ανοσολογία, η Βιοτεχνολογία, ο ΄Ελεγχος Ποιότητας, και άλλες.
Ποια είναι η σχέση της Φαρμακευτικής Επιστήμης με τα άλλα Επαγγέλματα υγείας; τον ρωτάμε.
"Η Φαρμακευτική είναι μια εφαρμοσμένη και ανεξάρτητη επιστήμη, απαντά.
"Ο Φαρμακοποιός είναι ένας Επαγγελματίας Υγείας και πρέπει να βρίσκεται σε συνεννόηση και να συνεργάζεται με τους γιατρούς, τους νοσηλευτές και όσους ασχολούνται με την Υγεία. Ανάμεσα στους Επαγγελματίας Υγείας πρέπει να υπάρχει διάκριση αρμοδιοτήτων και σεβασμός και σίγουρα να υπάρξει αποβολή της ιατροκεντρικής προσέγγισης.
Η Φαρμακευτική πρέπει να αντιμετωπίζεται ολοκληρωμένα, και αυτό κάνουμε ως Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Θέλουμε να της δώσουμε την αξία που της αρμόζει, δεν έχουμε σκοπό μόνο να δώσουμε στην αγορά εργασίας μαζικά μόνο φαρμακοποιούς του «πάγκου» αλλά ολοκληρωμένους επιστήμονες που να μπορούν να ασκήσουν οποιαδήποτε φαρμακευτική δραστηριότητα».
Ο δρ.Πέτρου αναφέρεται και στο επίπεδο που βρίσκεται η Φαρμακευτική στην Κύπρο και λέει πως πρέπει να διαχωριστούν ο επαγγελματικός από τον ακαδημαικό τομέα.
" Η Φαρμακευτική, επαγγελματικά βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, αφού θεσμικά χρειάζονται και αναμένονται πολλές αλλαγές με την εφαρμογή του ΓΕΣΥ, αλλά και αλλαγές που σχετίζονται με το λειτουργικό πλαίσιο του φαρμακείου. Όμως η Κύπρος διαθέτει μια εύρωστη και πρωτοπόρο Φαρμακευτική Βιομηχανία.Ακαδημαϊκά, είναι γεγονός ότι μέχρι πρότινος η Κύπρος ήταν μια χώρα χωρίς προγράμματα σπουδών , Φαρμακευτική και τους συναφείς τομείς. Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας αναγνωρίζοντας πρώτο αυτή την ανάγκη προχώρησε στην προσφορά προγράμματος Φαρμακευτικής, σε συνεργασία με το University of Hertfordshire. Στη συνέχεια ανεξαρτικοποιήθηκε .Φέτος θα μπουν στην αγορά εργασίας και οι πρώτοι απόφοιτοι μας" λέει.
Μιλάμε για ανάγκη αλλαγών του θεσμικού πλαισίου της Φαρμακευτικής. Τι μπορεί να γίνει;
Ούτως ή άλλως με την εφαρμογή του ΓΕΣΥ θα αλλάξουν πολλά.
Είναι παράλληλα ανάγκη να εκσυγχρονιστεί ο Περί Φαρμακευτικής Νόμος.Ουσιαστικά να ξαναγραφτεί, αφού διαθέτει ακόμα απαρχαιωμένες και αναχρονιστικές διατάξεις. Χρειάζεται το Συμβούλιο Φαρμακευτικής να αναβαθμιστεί και να ενισχυθεί ο θεσμικός του ρόλος και να επεκταθεί και στην πιστοποίηση ποιότητας των Φαρμακευτικών Σπουδών. Εμείς στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας τηρούμε Κώδικα Καλής Φαρμακευτικής Εκπαίδευσης.
Ένας άλλος τομέας που χρειάζεται να δουν οι αρμόδιοι είναι η διασπορά των αρμοδιοτήτων για τα προϊόντα υγείας. Τα ανθρώπινα φάρμακα ρυθμίζονται από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας, τα Κτηνιατρικά φάρμακα από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, τα συμπληρώματα διατροφής και ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός από τις Ιατρικές Υπηρεσίες.
Αυτός ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων είναι πρωτοφανής. Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια ενιαία αρχή για τα φάρμακα και τα προϊόντα υγείας, ένας οργανισμός αν θέλετε. Γνωρίζω ότι κάπου στα συρτάρια του Υπουργείου Υγείας υπάρχει μια μελέτη εδώ και 4-5 χρόνια για δημιουργία Οργανισμού Φαρμάκων. Αν οι οικονομικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν για να δημιουργηθεί ένας τέτοιος οργανισμός, θα μπορούσαν να συνενωθούν οι αρμοδιότητες αυτών των υπηρεσιών. Η ρυθμιστική αρχή για τα κτηνιατρικά φάρμακα κάνει την ίδια δουλειά με τη ρυθμιστική αρχή για τα ανθρώπινα φάρμακα, γιατί να μη συνενωθούν και να εξοικονομηθούν πόροι;
Μια επίκαιρη και διαρκής συζήτηση αφορά στις τιμές των φαρμάκων. Ποια η άποψή σας ;
"Aυτό είναι ένα μεγάλο θέμα. Σίγουρα οι τιμές των φαρμάκων στον ιδιωτικό τομέα παρουσιάζονται υψηλές και χρειάζονται βελτιώσεις. Αυτό όμως δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποσπασματικά με οριζόντια μέτρα ή με θυματοποίηση των φαρμακοποιών, αλλά συνολικά. Η μελέτη του LSE και του ΠΟΥ είναι πολύ διαφωτιστική και ορθά επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν και άλλοι παράγοντες υπόψη όπως οι γιατροί και η συνταγοράφηση με τη δραστική ουσία. Πρέπει επίσης, κάποτε, να δούμε και το μέγεθος της αγοράς. Πριν από μερικά χρόνια ένα πολύ φτηνό αντιπηκτικό σταμάτησε να εισάγεται στην Κύπρο γιατί δεν ήταν συμφέρουσα η αγορά της χώρας μας λόγω μεγέθους. Το Κράτος πολύ ορθά έκανε το ίδιο την εισαγωγή, αφού είναι υπεύθυνο να εξασφαλίζει τα σωστά και ποιοτικά, αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα για τον πληθυσμό του. Τότε οι φαρμακοποιοί έκαναν προσφυγή στο Κράτος για αθέμιτο ανταγωνισμό.
Αυτό που πολλές φορές δεν γίνεται στο δημόσιο τομέα της Κύπρου, είναι η πλήρης φαρμακοοικονομική μελέτη. Αν για παράδειγμα ένα φάρμακο κοστίζει Χ ευρώ και ένα άλλο Χ+5 ευρώ, το πρώτο θεωρείται εκ των πραγμάτων φτηνότερο στις προσφορές. Αν όμως το δεύτερο λαμβάνεται από το ασθενή χωρίς καμία άλλη παρέμβαση, τότε αυτό γίνεται φτηνότερο σε σχέση με το πρώτο που χρειάζεται ειδικό τρόπο χορήγησης και ίσως και μερικές ώρες νοσηλείας κτλ που ανεβάζουν το συνολικό κόστος ίσως και σε 2Χ. Χρεώνονται πχ οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες μόνο το κόστος του φαρμάκου, αλλά το κόστος νοσηλείας, αναλωσίμων κτλ πάνε σε άλλες υπηρεσίες και δε φαίνονται.
