To Paideia - News Παραθέτουμε την απάντηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ως προς την παράσταση «Αντιγόνη» που έγινε στο κατεχόμενο αρχαίο θέατρο Σαλαμίνας.
«Αναφέρομαι στην παράσταση «Αντιγόνη» που έγινε στο κατεχόμενο αρχαίο θέατρο Σαλαμίνας στις 28 Σεπτεμβρίου 2016 και σε απάντηση της επιστολής του ΘΟΚ με χθεσινή ημερομηνία [5 Οκτωβρίου 2016], εκφράζω την έντονη απογοήτευσή μου από το γεγονός ότι ομόφωνα το διοικητικό συμβούλιο ημικρατικού οργανισμού αποφάσισε, όπως μας πληροφορήσατε, να περιφρονήσει ενσυνείδητα νόμο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Θέλω να καταστήσω σαφές ότι την ευθύνη των δικών σας αποφάσεων την έχετε εσείς και μόνο εσείς και ότι η Υπηρεσία μας ουδεμία ευθύνη έχει να σας ενημερώσει για τις πρόνοιες οποιουδήποτε σχετικού νόμου. Πάρα ταύτα, και χωρίς επηρεασμό της πιο πάνω θέσης, σημειώνουμε τα ακόλουθα τα οποία μπορείτε να αξιολογήσετε όπως εσείς θα κρίνετε σκόπιμο:
(α) Το άρθρο 3 του περί της Καταθέσεως Στοιχείων και Πληροφοριών στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας Νόμου (Ν.113(I)/2002) δίδει εξουσία στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας, ανεξάρτητα από τις διατάξεις οποιουδήποτε άλλου νόμου, στα πλαίσια της άσκησης των καθηκόντων του, να ζητά στοιχεία σε οποιαδήποτε μορφή, περιλαμβανομένης και της ηλεκτρονικής μορφής, επεξηγήσεις και πληροφορίες, γραπτές ή προφορικές, που κατά την κρίση του μπορούν να τον υποβοηθήσουν στην εκτέλεση του έργου του, μεταξύ άλλων, από οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο κατέχει ή είναι υπόλογο για τα στοιχεία, τις επεξηγήσεις ή τις πληροφορίες αυτές. Τα δε πρόσωπα αυτά οφείλουν, με βάση το άρθρο 4 του ίδιου νόμου, να μην αμελούν, παραλείπουν ή αρνούνται την προσκόμιση σε αυτόν το ταχύτερο δυνατό ή να μην εμποδίζουν την πλήρη και ελεύθερη πρόσβαση σε οποιοδήποτε υπηρεσιακό φάκελο, βιβλίο, συμβόλαιο, σύμβαση, λογαριασμό, τιμολόγιο ή άλλο υπηρεσιακό φάκελο ή στοιχείο εναποθηκευμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ή άλλο αναγκαίο, κατά την κρίση του, έγγραφο για τους σκοπούς του ασκούμενου ελέγχου, και να μην εμποδίζουν ή αρνούνται την παροχή αντιγράφων, οποιωνδήποτε εγγράφων που αναφέρονται πιο πάνω. Οφείλουν επίσης, να μην ασκούν προσωπική ή επαγγελματική ή άλλου είδους επιρροή σε πρόσωπο που κλήθηκε ή πρόκειται να κληθεί για την παροχή στοιχείων ή πληροφοριών ή την προσκόμιση οποιουδήποτε εγγράφου.
(β) Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/43/ΕΚ για τους υποχρεωτικούς ελέγχους των ετήσιων και των ενοποιημένων λογαριασμών («οικονομικοί έλεγχοι»), την οποία επικαλείστε, έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή ενιαίου συνόλου διεθνών ελεγκτικών προτύπων, την προσαρμογή των απαιτήσεων εκπαίδευσης και τον καθορισμό επαγγελματικής δεοντολογίας των ορκωτών ελεγκτών σχετικά με τον οικονομικό έλεγχο, όταν αυτός απαιτείται από την κοινοτική νομοθεσία. Η Οδηγία αφορά μόνο ελεγκτές και ελεγκτικά γραφεία που πρέπει να αδειοδοτούνται από το κράτος μέλος που απαιτεί τον οικονομικό έλεγχο και δεν έχει καμία σχέση με τα Ανώτατα Ελεγκτικά Όργανα των κρατών, πόσο μάλλον με τον έλεγχο που ασκούν τα Όργανα αυτά σε δημόσιους οργανισμούς που δεν διέπονται από το εταιρικό δίκαιο, όπως είναι ο ΘΟΚ, και ακόμη περισσότερο με τον διαχειριστικό έλεγχο που τα Όργανα αυτά ασκούν. Τούτο συζητήθηκε κατά την μεταφορά της Οδηγίας αυτής στο κυπριακό εθνικό δίκαιο και διασφαλίστηκε με τη ρητή αναφορά στο εδάφιο (2) του άρθρου 3 του Περί Ελεγκτών και Υποχρεωτικών Ελέγχων των Ετήσιων και των Ενοποιημένων Λογαριασμών Νόμου (Ν.42(I)/2009), που ρητά εξαιρεί από την εφαρμογή του νόμου αυτού τη διενέργεια του οικονομικού ελέγχου, στον βαθμό που αυτός διενεργείται από τον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας. Για τον ίδιο λόγο, στον ορισμό των οντοτήτων δημοσίου συμφέροντος συμπεριλήφθηκαν μεν τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (κατ’ επιλογή της Κύπρου, αφού η Οδηγία δεν επέβαλλε τούτο), με ρητή όμως αναφορά πως η συμπερίληψη αυτή γίνεται τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2) του άρθρου 3. Σχετικό ενδεχομένως να κρίνετε το άρθρο 52 της Οδηγίας που διευκρινίζει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλουν αυστηρότερες απαιτήσεις. Το αναφέρουμε αυτό γιατί από την επιστολή σας προκύπτει μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη ότι η υπό αναφορά Οδηγία απαγορεύει οτιδήποτε δεν το ρυθμίζει και ότι στην ίδια λογική, απαγορεύει τη διενέργεια διαχειριστικών ή κανονιστικών ελέγχων. Εν πάση περιπτώσει, αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως η Οδηγία αυτή θα μπορούσε σε οποιαδήποτε περίπτωση να κριθεί ότι συγκρούεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τον περί της Καταθέσεως Στοιχείων και Πληροφοριών στο Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας Νόμο, τον οποίο έχετε αποφασίσει να περιφρονήσετε. Με άλλα λόγια, ακόμη κι αν δεν υπήρχε το εδάφιο (2) του άρθρου 3 του Περί Ελεγκτών και Υποχρεωτικών Ελέγχων των Ετήσιων και των Ενοποιημένων Λογαριασμών Νόμου, πέραν του γεγονότος ότι ο λειτουργός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που θα υπέγραφε τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων μιας κρατικής επιχείρησης θα έπρεπε να είναι ορκωτός λογιστής, κατά τα άλλα τίποτε δεν θα επέβαλλε παραμερισμό του περί της Καταθέσεως Στοιχείων και Πληροφοριών στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας Νόμου, όπως εσφαλμένα φαίνεται να πιστεύετε. Ούτε φυσικά και θα διαφοροποιούσε καθ’ οιονδήποτε τρόπο τη διενέργεια οικονομικού ελέγχου στον δημόσιο τομέα, ή τη διενέργεια διαχειριστικών και κανονιστικών ελέγχων που η Οδηγία δεν αφορά. Ο δε λόγος για τον οποίο εισήχθη το υπό αναφορά εδάφιο (2) του άρθρου 3 ήταν ώστε να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αφού αλλιώς θα σήμαινε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία θα εποπτευόταν, κατά τη διενέργεια οικονομικών ελέγχων εκτός του δημόσιου τομέα, από τη διορισμένη στον νόμο Επιτροπή Δημόσιας Εποπτείας.
(γ) Για απολύτως πλήρη ενημέρωσή σας, σας πληροφορώ επίσης ότι σε πρόσφατη γνωμάτευση του ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας είχε εξετάσει το θέμα των εξουσιών ελέγχου του Γενικού Ελεγκτή επί της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και είχε αποφασίσει ότι ο Γενικός Ελεγκτής έχει επ’ αυτής όλα τα δικαιώματα, εξουσίες και υποχρεώσεις που έχει έναντι όλων των ελεγχόμενων υπ’ αυτού οργανισμών, περιλαμβανομένης της εξουσίας διενέργειας διαχειριστικών ελέγχων. Κατά την ενάσκηση αυτών των εξουσιών του, δικαιούται να απαιτεί, εφόσον κρίνει τούτο σκόπιμο, οποιαδήποτε στοιχεία, υπό οποιαδήποτε μορφή, που μπορούν να τον υποβοηθήσουν στην εκτέλεση του ελέγχου του. Μπορείτε πιστεύω εύκολα να αντιληφθείτε τη σημασία μιας τέτοιας γνωμάτευσης που αφορά μια κρατική επιχείρηση (νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου) και να αξιολογήσετε πόσο αδιαμφισβήτητες είναι οι εξουσίες αυτές του Γενικού Ελεγκτή όταν πρόκειται για νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, όπως είναι ο ΘΟΚ.
Αντιλαμβάνεστε ότι το θέμα είναι για εμάς μείζονος σημασίας γιατί τυχόν αποδοχή επικράτησης τέτοιας προσέγγισης, όπως αυτής που απαράδεκτα επιχειρείτε, θα οδηγούσε σε παροπλισμό της Υπηρεσίας μας ως προς το δικαίωμά της (που βασίζεται σε διεθνή πρότυπα και πρακτική), να λαμβάνει αμέσως στοιχεία που θεωρεί χρήσιμα για τον έλεγχο που διεξάγει και τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται ακόμη και αιφνιδιαστικά, ώστε να μην υπάρχει αλλοίωση τους. Η δική σας προσέγγιση θα έδιδε την ευχέρεια στον κάθε ελεγχόμενο να μεταθέτει στο απώτερο μέλλον (μήνες μετά) την παράδοση των όποιων ζητηθέντων στοιχείων. Τούτο θα ήταν απαράδεκτο από κάθε άποψη.
Ως εκ των πιο πάνω, αύριο Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2016, στις 12 μ., θα είναι στο ΘΟΚ ομάδα συναδέλφων για τη λήψη όλων των στοιχείων που αφορούν στις δαπάνες που έχουν διενεργηθεί από τον ΘΟΚ για όλες τις φετινές παραστάσεις της τραγωδίας «Αντιγόνη», περιλαμβανομένων των δαπανών για την παράσταση στο κατεχόμενο θέατρο στην Σαλαμίνα. Θα ζητηθούν επίσης, τα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου του ΘΟΚ, στην οποία αποφασίστηκε η συγκεκριμένη παράσταση στην Σαλαμίνα.
Για τα υπόλοιπα θέματα επί των οποίων ζητήσαμε τα σχόλια σας στην ταυτάριθμη επιστολή μας ημερομηνίας 30 Σεπτεμβρίου 2016, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν έχετε υποχρέωση να προβείτε σε σχολιασμό πέραν αυτού που ήδη πράξατε με την χθεσινή επιστολή σας και συνεπώς δεν επανερχόμαστε για αυτά.
Σημειώνω εμφαντικά ότι η Υπηρεσία μας παρέθεσε πιο πάνω τις θέσεις της επί θεμάτων που αφορούν στις εξουσίες και αρμοδιότητές της. Σε περίπτωση που λόγω των γεγονότων που θα συμβούν έχουμε την άποψη ότι ενδεχομένως να τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 5 του περί της Καταθέσεως Στοιχείων και Πληροφοριών στο Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας Νόμου, τότε θα ενημερώσουμε σχετικά τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, η έγκριση του οποίου είναι αναγκαία προς ενεργοποίηση του άρθρου αυτού που αφορά στα σχετικά αδικήματα και τις ποινές. Το αναφέρουμε τούτο για να είναι σαφές, έστω και εκ του περισσού, ότι η Υπηρεσία μας δεν έχει, ούτε και θεωρεί ότι έχει, εξουσία ή αρμοδιότητα ποινικής δίωξης οποιουδήποτε προσώπου.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ενδεικτικό της απαράδεκτης περιφρόνησης που εσείς ως διοικητικό συμβούλιο επιδεικνύετε κατ’ εξακολούθηση στην νομοθεσία αυτής της χώρας, όπως προκύπτει και από την προς τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού επιστολή σας ημερομηνίας 5 Οκτωβρίου 2016, είναι και το γεγονός ότι επιμένατε να καταβάλει ο ΘΟΚ σημαντικά ποσά αποζημιώσεων σε ηθοποιούς, προτού ο Γενικός Εισαγγελέας γνωματεύσει σχετικά με τη νομιμότητά τους, ότι επιμένετε ότι μπορείτε να διενεργήσετε πληρωμές από πρόνοιες σε προϋπολογισμό προηγούμενου έτους (και μάλιστα με προχρονολογημένες επιταγές αντί με επιταγές που φέρουν την αληθινή ημερομηνία έκδοσης, γεγονός που αν επιβεβαιωθεί ενδεχομένως να δημιουργεί την ανάγκη διερεύνησης ακόμη και ποινικών αδικημάτων), όταν δεν υπήρχε πρόνοια στο τρέχον έτος, ενώ η σχετική νομοθεσία το απαγορεύει και αναφέρει ότι ο προϋπολογισμός ετοιμάζεται στη βάση ταμειακών ροών. Σημειώνουμε επί τούτου ότι παρόλο που μας είχατε αναφέρει ότι θα απευθυνόσασταν στη Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας για τις δικές της θέσεις για το θέμα των πληρωμών από πρόνοιες σε προϋπολογισμούς προηγούμενων ετών, σε σημερινή μας επικοινωνία με το Γενικό Λογιστήριο (με τον κ. Στέλιο Αναστασίου), επιβεβαιώσαμε ότι καμιά τέτοια επιστολή δεν στάλθηκε εκ μέρους σας μέχρι σήμερα, μήνες μετά.
Επίσης αναφέρεται σε σχέση με την κατ’ εξακολούθηση περιφρόνηση της νομοθεσίας που επιδεικνύει ο ΘΟΚ, ότι παρά τις επιστολές, επισημάνσεις και υπενθυμίσεις του Γενικού Ελεγκτή, δεν έχει ακόμη υποβάλει ως όφειλε, μέχρι 31 Μαΐου 2016 αλλά ούτε και μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2016, παρά την πάροδο έξι μηνών αφότου ζητήθηκαν, τα στοιχεία για τη διενέργεια πληρωμών για τα έτη 2011 μέχρι 2015, μετά την 31 Δεκεμβρίου, από τον προϋπολογισμό του έτους που έληξε.
Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι ο ΘΟΚ δεν υπέβαλε στον Γενικό Ελεγκτή, όπως του ζητήθηκε, τα πρακτικά των συνεδριών του διοικητικού συμβουλίου από την 1η Ιουλίου 2016 και μετέπειτα, όπως και τις οικονομικές του καταστάσεις για τα έτη 2014 και 2015, ως όφειλε, εντός της προβλεπόμενης από την νομοθεσία προθεσμίας, δηλαδή τέσσερεις μήνες μετά το οικονομικό έτος στο οποίο αφορούν.
Νοείται ότι αν μετά τη διενέργεια του ελέγχου, το θεωρείτε χρήσιμο, θα μπορούσαμε να διευθετήσουμε να έχετε, εσείς ή λειτουργοί του ΘΟΚ, συνάντηση με λειτουργούς μας ώστε να σας εξηγήσουν θέματα που αφορούν τις πρόνοιες προτύπων ελέγχου που έχουν εκδοθεί από τον Διεθνή Οργανισμό των Ανώτατων Ελεγκτικών Οργάνων, γνωστό ως INTOSAI, στον οποίο μετέχουν οι Ελεγκτικές Υπηρεσίες από 192 χώρες και ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το Συμβούλιο ECOSOC (Economic and Social Council) του ΟΗΕ».
