ΤΗΣ ΛΟΥΚΙΑΣ ΑΧΧΙΛΛΕΩΣ ΚΟΣΜΑ*
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση διάβασα το άρθρο του συνάδελφου Μάριου Θεοδώρου με τίτλο «Ειδική Εκπαίδευση….ο φτωχός συγγενής» (Paideia- News 10/10/16). Χαίρομαι όταν κάποιος έχει το θάρρος να πει αλήθειες για την πραγματική υπόσταση της ειδικής εκπαίδευσης που επικρατεί στα σχολεία μας. Πάντοτε υπό το πρίσμα της καλοπροαίρετης κριτικής για να πετύχουμε βελτιωμένες αλλαγές.
Γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες αλλά και τα ίδια τα παιδιά περιμένουν από τους επαγγελματίες της ειδικής εκπαίδευσης να τους στηρίξουν. Έχουμε ηθική υποχρέωση και είναι καθήκον μας διότι, εμείς έχουμε πρώτη γνώση για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με μειονεξίες στη λειτουργικότητα τους.
Η γέννηση και η ανατροφή ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες είναι από τα πιο δύσκολα γεγονότα που μια οικογένεια καλείται να αντιμετωπίσει. Οι δυσκολίες ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες δεν αποτελεί ατομικό ή οικογενειακό πρόβλημα αλλά κοινωνικό και πρέπει να αντιμετωπίζεται με αυτή τη θεώρηση. Χρειάζεται να σεβαστούμε την ατομικότητα και ιδιαιτερότητα κάθε παιδιού.
Είναι μεγάλο κέρδος για την πολιτεία όταν ένα άτομο με ειδικές ανάγκες γίνει παραγωγικό μέλος της κοινωνίας. Ο βασικός σκοπός της εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει το άτομο να αξιοποιήσει στον ανώτατο δυνατό βαθμό το δυναμικό του για να συμμετάσχει σε όλες τις δραστηριότητες της κοινωνίας. Η φιλοσοφία της εκπαίδευσης για όλα τα άτομα με ειδικές ανάγκες βασίζεται κυρίως στη δημοκρατική αντίληψη πως κάθε άτομο έχει τα ίδια δικαιώματα για μάθηση και κοινωνική μεταχείριση (Πολυχρονοπούλου, 2001).
Από το 1999 η Κυπριακή Βουλή ψήφισε τον Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμο του 1999 (Ν.113(I)/99) και τους Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Κανονισμούς του 2001 (Κ.Δ.Π.186/2001). Διασφαλίζεται η σωστή εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και με ποιο τρόπο;
«Για τα θέματα που αφορούν ευρύτερα το χώρο της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναφέρει στο υπόμνημα της η Επίτροπος των Δικαιωμάτων του Παιδιού, παρά τις κατά καιρούς δεσμεύσεις από μέρους του Υπουργείου Παιδείας, λίγα έχουν αλλάξει από το 2011»(Φιλελεύθερος 1/10/2016).
Είμαστε μια μικρή χώρα με λιγότερο από ένα εκατομμύριο κατοίκους. Υπάρχουν άραγε απαντήσεις για ποιο λόγο οι πολιτικοί, οι αξιωματούχοι και οι διοικούντες, κυρίως περιορίζονται στο περιτύλιγμα, στην επιφάνεια και δεν αγγίζουν τα κακώς έχοντα; Γενικότερα, σαν κοινωνία έχουμε τη συνήθεια να κάνουμε πολλούς εράνους, φιλανθρωπικές και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Συχνά δημοσιεύονται φωτογραφίες, πολιτικών και φιλάνθρωπων δωρητών δίπλα από άτομα με ειδικές ανάγκες, γίνεται σύσταση διάφορων επιτροπών, ιδρύονται εθελοντικές οργανώσεις κ.α. Εννοείται ότι είναι απαραίτητες και έχουν τη χρησιμότητα τους όλες οι καλοπροαίρετες προσπάθειες αλλά, καλό θα είναι να βελτιώνουμε τις ποιοτικές παροχές προς τα άτομα με ειδικές ανάγκες και να μην ξαναδούμε γονείς να διαμαρτύρονται έξω από το Υπουργείο Παιδείας, όπως έγινε στις 12/9/2016.
Υπάρχει έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής στα σχολεία μας. Ειδικοί δάσκαλοι και Λογοπαθολόγοι αναγκάζονται να μοιράζονται μικρές αίθουσες / ιατρεία με τις Επισκέπτριες Υγείας και τους Σχολίατρους στα δημοτικά σχολεία. Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι τα μαθήματα της ειδικής γίνονται σε διαθέσιμες αίθουσες π.χ. της Τεχνολογίας, της Μουσικής και της Οικιακής Οικονομίας. Δηλαδή, κανένας σεβασμός προς την ποιότητα της εκπαίδευσης των παιδιών και προς τους επαγγελματίες.
Τα τελευταία χρόνια οι Σχολικές Εφορείες δεν εγκρίνουν κονδύλια για την ειδική εκπαίδευση όπως εγκρίνουν για άλλα μαθήματα π.χ. εξοπλισμό για Μουσική, Οικιακή Οικονομία και αναλώσιμα υλικά για Μαθηματικά και Φυσική Αγωγή. Κάποια έξοδα είτε τα καλύπτουν οι διευθυντές των σχολείων από κάποια ταμεία είτε ξοδεύουν οι ειδικοί δάσκαλοι δικά τους χρήματα. Το Υπουργείο δεν παραχωρεί έντυπο υλικό ειδικής εκπαίδευσης. Ο κάθε ειδικός δάσκαλος αποφασίζει και εξασφαλίζει από μόνος του το υλικό που θα χρησιμοποιήσει.
Σχολικοί συνοδοί διορίζονται από την αρχή της σχολικής χρονιάς για συγκεκριμένο παιδί ή παιδιά. Αν κατά τη διάρκεια της χρονιάς προκύψει πρόβλημα σε άλλο παιδί το οποίο χρειάζεται φροντίδα και επίβλεψη, είτε προσωρινά είτε μόνιμα, τότε θα «βολέψουν» τις ανάγκες των παιδιών με την ίδια σχολική συνοδό, ακόμα και σε περιπτώσεις που τα παιδιά δεν φοιτούν στο ίδιο σχολείο αλλά σε σχολεία με κοντινή απόσταση. Δυστυχώς αυτές οι τακτικές και πρακτικές εγκρίνονται και επικροτούνται από τους πολιτικούς και διοικητικούς προϊστάμενους διότι εξοικονομούνται χρήματα από το κράτος!
Στις 20/9/2016 το ΥΠΠ ανακοίνωσε ότι, «Υπηρεσιακή Διατμηματική Επιτροπή η οποία ορίστηκε από τον Υπουργό, παρουσίασε τις προτάσεις/εισηγήσεις της για βελτίωση τόσο των διαδικασιών όσο και του τρόπου εφαρμογής της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στα σχολεία όλων των βαθμίδων. Στη βάση των εισηγήσεων που υποβλήθηκαν και συζητήθηκαν, αποφασίστηκε όπως διαμορφωθεί, μέχρι το τέλος του 2016, κείμενο πολιτικής το οποίο θα παρουσιάσει ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού και θα καλύπτει όλα τα θέματα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Το κείμενο πολιτικής θα τεθεί αμέσως μετά σε δημόσια διαβούλευση.» Είναι πολύ συνηθισμένο για τα κυπριακά δεδομένα να παίρνονται αποφάσεις από τα κέντρα λήψης απόφασης και μετά να κοινοποιούνται προς τους υπαλλήλους της βάσης, οι οποίοι καλούνται να εφαρμόσουν καλογραμμένες αποφάσεις που συνήθως είναι αντιγραφές από εκπαιδευτικά συστήματα αναπτυγμένων χωρών. Κάποιες φορές ζητούνται από απόσταση οι απόψεις των υπαλλήλων της βάσης. Το αντίστροφο ίσως να είναι πιο αποτελεσματικό! Εισηγούμαι να επισκεφθείτε τα σχολεία, να συζητήσετε με γονείς, μαθητές και δασκάλους να βιώσετε τις δυσκολίες της καθημερινότητας για να ξέρετε ποιες εφικτές αλλαγές να προωθήσετε.
«Θυμήσου πως οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες είναι πρώτα άνθρωποι και κατά δεύτερο λόγο άτομα με ειδικές ανάγκες»
Λέο Μπουσκάλια
*Δασκάλα Ειδικής Εκπαίδευσης - Ψυχολόγος
.jpg)
