ΤΗΣ ΖΗΝΑΣ ΠΟΥΛΛΗ*
Τα καλοκαίρια συνήθιζα να πηγαίνω στο σπίτι της γιαγιάς που ήταν το τελευταίο σπίτι στην άκρη του χωριού. Μια χρονιά αντιλήφθηκα ένα βοσκό ο οποίος περνούσε νωρίς το με το κοπάδι του και επανερχόταν το βράδυ. Σε κάθε διαδρομή, κοντοστεκόταν και κουβέντιαζε με τη γιαγιά. Αυτό μου κίνησε την περιέργεια ώστε να ρωτήσω ποιος ήταν. Η απάντηση πολύ απλή: «είναι ένας καλός άνθρωπος». Και η απάντηση στη δεύτερη ερώτηση, που ήταν τα προηγούμενα χρόνια: «ήταν φυλακή, σκότωσε κάποιον».
Χωρίς να το θέλω κάθε φορά που ακούω να γίνεται αναφορά σε «καλό άνθρωπο» ή «καλό παιδί» θυμούμαι την ιστορία της γιαγιάς.
Σε μια μικρή κοινωνία όπως τη δική μας γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο. Γνωρίζουμε πόσο καλός ήταν στο σχολείο, πού σπούδασε, τι φοιτητής ήταν, τι πτυχίο πήρε (τελικά), πόσα χρόνια χρειάστηκε να το πάρει κ.ά. Γνωρίζουμε πότε έγιναν άλματα στην πορεία ανέλιξης του, γνωρίζουμε το γιατί και πώς και ποιους «πούλησε» για τα άλματα˙ γνωρίζουμε τις συναλλαγές και διαπλοκές που έγιναν.
Αν τύχει να διερωτηθούμε δυνατά πώς κάποιος βρέθηκε τόσο ψηλά συνήθως ακούμε αντί άλλης απάντησης το ίδιο στερεότυπο «είναι καλό παιδί». Και μένουμε με την απορία, τι ακριβώς σημαίνει «καλό παιδί». Διότι καλά παιδιά είναι γεμάτη η Κύπρος αλλά δε βρίσκονται ουρανοκατέβατοι σε ψηλές θέσεις-κλειδιά. Επίσης, η αναφορά σε «καλό παιδί» ερμηνεύεται ότι δεν διακρίνεται σε κάτι: διαφορετικά θα προσδιοριζόταν αλλιώς π.χ. είναι εξαιρετικός επιστήμονας/ γιατρός/ δικηγόρος κτλ.
Θα επιχειρήσουμε το δικό μας ορισμό. Ένα «καλό» παιδί:
Η θεωρία μας για το καλό παιδί έχει και προεκτάσεις π.χ. την κληρονομικότητα. Στην απορία μας πώς και μια άσχετη χωρίς ιδιαίτερα προσόντα βρέθηκε ψηλά πολύ νωρίς κάποιοι μας απαντούν: «ο πατέρας της ήταν καλός άνθρωπος». Ως εάν το κράτος χρωστούσε στην κόρη του την προαγωγή, ώστε να καταδυναστεύει την υπηρεσία της δέκα χρόνια και να πνίγει κάθε πρωτοβουλία. Υποθέτουμε ότι ο «καλός άνθρωπος» είχε τα πιο πάνω χαρακτηριστικά.
Εμείς οι υπόλοιποι είμαστε στο «ίδιο έργο θεατές» σε κάθε αλλαγή προσώπων. Τα «καλά παιδιά» προχωρούν ανεβαίνοντας, ενώ τα «κακά» παραμένουν στάσιμα ή υποβιβάζονται. Εξυπακούεται ότι κακοί είναι όσοι δε συναλλάσσονται, δε συμβιβάζονται, δεν κρύβουν προβλήματα κάτω από το χαλί για λόγους σκοπιμότητας, δε χαϊδεύουν τα αυτιά κανενός κ.ά.
Και το κυριότερο πρόβλημα είναι η αναπαραγωγή του συστήματος από αυτά τα «καλά παιδιά». Ακριβώς διότι ανέβηκαν απότομα και πιθανόν χωρίς τα απαραίτητα προσόντα και γνώσεις χρειάζονται γύρω τους αυλοκόλακες. Η νεολαία μιμείται αυτά τα πρότυπα και διαιωνίζεται η κατάσταση.
Σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα που περνά τη χειρότερη οικονομική κρίση, δε χρειαζόμαστε «καλά» βολεμένα παιδιά, αλλά καλά και έμπειρα μυαλά, αν θέλουμε να ελπίζουμε για ένα καλύτερο μέλλον.
