ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ*
Εισδοχή στο πανεπιστήμιο… καιρός ήταν να ανοίξει αυτό το μεγάλο κεφάλαιο που εδώ και αρκετές δεκαετίες δημιουργεί κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα με προεκτάσεις σε όλα τα σκαλοπάτια της εκπαίδευσης.
Αναμφίβολα τα κριτήρια εισδοχής διαφέρουν από χώρα σε χώρα με κάποιες από αυτές, όπως η Κύπρος και η Ελλάδα, να έχουν εισαγωγικές εξετάσεις και κάποιες άλλες, όπως η Αγγλία και η Αμερική, να έχουν πιο γενικά κριτήρια εισδοχής, κυρίως ένα ελάχιστο επίπεδο γνώσεων για να δώσουν την ευκαιρία στους υποψήφιους φοιτητές να αποδείξουν τις δυνατότητές τους.
Ένα βασικό προαπαιτούμενο σε κάθε χώρα είναι η πολύ καλή γνώση της γλώσσας διδασκαλίας, αλλά και σε αυτό δίνουν την ευκαιρία με ταχύρρυθμα μαθήματα για την εκμάθησή της (Αυστρία, Γερμανία).
Μελετώντας κάποιος ένα οδηγό σπουδών διαπιστώνει ότι αρκετά πανεπιστήμια περήφανα διαφημίζουν τη διαφορετικότητα, τον αριθμό των ξένων φοιτητών τους, αριθμούν τις χώρες καταγωγής τους και αγκαλιάζουν την νέα κουλτούρα, τις νέες και ίσως διαφορετικές ιδέες που κουβαλούν. Κάποια άλλα, απλά δέχονται τους φοιτητές που πέρασαν τις γνωσιοκεντρικές εξετάσεις. Χωρίς συνέντευξη, χωρίς καμία προϋπάρχουσα γνώση του αντικειμένου, χωρίς κατεύθυνση και σκοπό.
Για κάποιους κλάδους τα κριτήρια είναι πιο αυστηρά, όπως η ιατρική, ενώ για κάποιους άλλους, πολύ πρόθυμα, αμέτρητα πανεπιστήμια θα σου δώσουν την ευκαιρία να αποδείξεις τι αξίζεις.
Στην Κύπρο επιχειρήσαμε αρκετές φορές να μεταρρυθμίσουμε τη Δημόσια Εκπαίδευση αρχίζοντας πάντα τις προσπάθειές μας από τη Μέση. Ποτέ από το νηπιαγωγείο, ποτέ από το Πανεπιστήμιο. Θα ήταν ίσως πιο λογικό αν η πολυπόθητη αλλαγή γινόταν πιο ορθόδοξα από κάτω προς τα πάνω ή από πάνω προς τα κάτω.
Σήμερα, έχουμε ένα νέο τύπο Λυκείου ο οποίος έχει τέσσερις ομάδες μαθημάτων προσανατολισμού, οι οποίες γίνονται έξι στη Β και Γ τάξη. Το πρόγραμμα είναι πλέον γνωστό όπως, επίσης, αυτό της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Τι γίνεται όμως προς τα κάτω και προς τα πάνω;
Στο Γυμνάσιο οι μαθητές έχουν να επιλέξουν θεωρητική ή πρακτική κατεύθυνση σε ένα από τους προσφερόμενους κλάδους της Τεχνικής Εκπαίδευσης ή μια από τις τέσσερις ομάδες μαθημάτων προσανατολισμού στο Λύκειο. Με ποιο σκεπτικό;
Μήπως μετράνε τις δυνατότητές τους, τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις, τις δεξιότητες ή το βαθμό ευκολίας ή δυσκολίας στο επιχείρημά τους; Επιλέγουν έχοντας στο μυαλό τους τις εισαγωγικές εξετάσεις ή τις γνώσεις που θα αποκομίσουν από το σχολείο; Ποιο είναι το πρώτο ερώτημα των γονέων όταν επισκευτούν το Σύμβουλο του παιδιού τους; Πόσο χρόνο και χρήμα ξοδεύουν ή επενδύουν στην Γ τάξη;
Κάποιοι από τους μαθητές, πιο συνειδητοποιημένοι έχουν σχέδιο και το ακολουθούν, ξέρουν τι θέλουν να πετύχουν βάζουν στόχους, επιλέγουν τα μαθήματα που χρειάζονται, ιεραρχούν τις επιλογές τους και έχουν πάντα εναλλακτική λύση: Θα περάσω στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ή στο ΤΕΠΑΚ… και θα βάλω όλους τους κλάδους που δικαιούμαι… Θα πράξω το ίδιο και στην αίτησή μου για την Ελλάδα, αλλά θα ήθελα και μια συστατική για την Αγγλία μήπως και κάτι δεν πάει καλά. Σε ποιο κλάδο; Βλέπουμε!
Μαθήματα τι θα επιλέξεις; Μα Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία ή Χημεία… κάτι σαν πρακτικό που είχαμε παλιά. Γιατί; Με το πρακτικό πας όπου θέλεις. Αυτά ακούγαμε, αυτά ακούμε και πάλι.
Είναι καιρός να γίνουν αλλαγές. Ωρίμασαν όλα τα πανεπιστήμιά μας, Δημόσια και Ιδιωτικά. Είναι καιρός να συζητήσουμε σοβαρά, χωρίς σκοπιμότητες για τη νέα γενιά των φοιτητών μας. Είναι καιρός να αφήσουμε τους μαθητές να σκεφτούν ποιοι είναι και τι θέλουν να γίνουν στη ζωή τους. Είναι καιρός να τους αφήσουμε να αξιοποιήσουν τα ταλέντα τους, να επενδύσουν στα δυνατά τους σημεία για να αποδείξουν ότι μπορούν, γιατί μπορούν να ανεβάσουν την Κύπρο πιο ψηλά, εκεί που της αξίζει.
Θέλετε εισαγωγικές εξετάσεις; Κάντε τις απλές, δώστε επιλογές, αφαιρέστε τους πολλούς περιορισμούς.
Δε θέλετε εξετάσεις; Δώστε όλα τα πανεπιστήμια τα ελάχιστα κριτήρια εισδοχής… σήμερα όχι σε τρία χρόνια.
Είστε υπέρ ή εναντίον των εξετάσεων; Επιχειρήματα, δημόσια ανοικτά σε όλη την κοινωνία και συμφωνήστε άμεσα γιατί η πρώτη επιλογή θα γίνει σε δύο μήνες.
Μην αναδείξετε και πάλι τα αρνητικά της κάθε επιλογής, τα θετικά θέλω, τις προοπτικές, τις δυνατότητες, το όραμά σας.
Προσωπικά θα ήθελα φοιτητές και μαθητές με κριτική σκέψη, παθιασμένους με τον κλάδο επιλογής τους και άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας.
* Β.Δ. Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής
Γυμνάσιο Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
