ΤΗΣ ΑΣΤΕΡΩΣ ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ*
Καταρχήν το σχολείο αποτελεί ένα κοινωνικό υποσύστημα. Ως τέτοιο λοιπόν, έχει προσδιορισμένες διοικητικές-οργανωτικές λειτουργίες (κανόνες, περιορισμούς, ιεραρχία κ.τ.λ) με συγκεκριμένες κοινωνικές απαιτήσεις (μόρφωση, αγωγή, ήθος, κοινωνικοποίηση) και ασφαλώς προκαθορισμένους ρόλους (μαθητές, εκπαιδευτικοί, επικοινωνία εντός και εκτός σχολείου).
Κατά καιρούς οι εκάστοτε κυβερνήσεις εξαγγέλλουν αλλαγές στο δημόσιο σχολείο στα πλαίσια μεταρρυθμίσεων και στο όνομα του εκσυγχρονισμού του δημόσιου σχολείου. Μα έχει αυταπόδεικτα, δυστυχώς, διαφανεί σε μια διαχρονική πορεία πως ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί σχεδόν σε καμία των περιπτώσεων. Αν συνέβηκε, ήταν τυχαίο και μεμονωμένο το θετικό αποτέλεσμα που εισέπραξε η ευρύτερη κοινωνία. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα προχειροτήτων ή κακών σχεδιασμών ή αντιγραφών άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων που μπήκαν σε εφαρμογή από την μια μέρα στην άλλη, στο κυπριακό δημόσιο σχολείο, χωρίς τις ανάλογες προσαρμογές. Για να γίνω περισσότερο κατανοητή να σας θυμίσω την αφαίρεση μια εποχή των αρχαίων ελληνικών από το γυμνάσιο , μάλλον διότι αντιγράψαμε το αναλυτικό πρόγραμμα εκείνης της περιόδου του ελληνικού σχολείου. Κι αυτό εσφαλμένα, απ’ ότι διαφάνηκε μετά ,αφού τα επαναφέραμε !
Σε άλλη περίπτωση, ενώ το αναλυτικό πρόγραμμα περιείχε σε όλο το εύρος του σχολείου (γυμνάσιο και λύκειο) τις δυο βασικότερες γλώσσες, τα Αγγλικά και τα Γαλλικά, ξαφνικά αναθεωρήθηκε και δώσαμε το δικαίωμα στο μαθητή του λυκείου να επιλέγει τη δεύτερη ξένη γλώσσα. Το αποτέλεσμα είναι να αποφοιτά μη κατέχοντας σχεδόν καμιά! Και τούτο στο όνομα της Ευρώπης, γίνεται στις Ευρωπαϊκές χώρες, γιατί όχι και εδώ λένε! Μα εφαρμόζουν στα κυπριακά σχολεία τον μισό ευρωπαϊκό κανόνα, και τούτο επειδή εκεί διδάσκονται τις δύο βασικές γλώσσες υποχρεωτικά, ώστε να τις μάθουν σε ικανοποιητικό επίπεδο, μα έχουν και το δικαίωμα επιλογής μιας τρίτης ταυτόχρονα!
Δεν είμαστε υπέρ του στατικού, αλλά κάθε αλλαγή πρέπει να σχεδιάζεται στη βάση ενός οράματος με σοβαρότητα και προγραμματισμό. Εξάλλου η μεγαλύτερη επένδυση μιας χώρας θα έπρεπε να είναι ο ίδιος ο πολίτης της και κατά συνέπεια η ίδια η παιδεία του. Σύμφωνα με τη θεωρία του «ανθρώπινου κεφαλαίου» οι ατέλειες της οικονομίας διορθώνονται με την αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση και την αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό.
Πώς λοιπόν διορθώνουμε τα κακώς έχοντα? Πώς μπορούμε να οδηγηθούμε σ’ ένα σύγχρονο βελτιωμένο δημόσιο σχολείο που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών πρωτίστως, μα και όλων των εταίρων του? Ποιά μέτρα πρέπει να πάρουμε ώστε να έχουμε αποτελεσματικά σχολεία για τα οποία όλοι μας θα είμαστε περήφανοι;
Εισηγήσεις για αποτελεσματικό σχολείο.
