ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΑΒΒΑ ΣΕΠΟΥ*
Μες τα σχολεία μια ζωή, έμαθα να εκτιμώ βαθύτατα εκείνους τους δασκάλους που καθημερινά παραμερίζοντας σκοτούρες και προβλήματα, ντύνονται τη νεανική τους πρωτεϊκότητα, αγνοί, δροσεροί κι ωραίοι, ίδιοι αρχάγγελοι της παιδείας κατεβαίνουν στην έδρα, πυρπολούν ψυχές, διαλέγονται με τα ερωτήματα, τους φόβους και τις ανησυχίες των παιδιών που η πολιτεία τους εμπιστεύτηκε και μαιευτικά τα οδηγούν στο κατώφλι της γνώσης και της αρετής.
Δυστυχώς αυτή η ανθρώπινη ποιότητα όλο και περισσότερο σπανίζει κι ο δάσκαλος από διδάχος και παιδαγωγός μετατρέπεται σε καλοπληρωμένο δημόσιο υπάλληλο. Ο άκρατος συντεχνιασμός, η επαγγελματοποίηση και η αποϊέρωση του λειτουργήματος έχουν αποδομήσει το ήθος και με το χρυσοπληρωμένο φροντιστήριο, έχουν υποβιβάσει την κατά Πλάτωνα αγαπητική σχέση δασκάλου – μαθητή σε χρηστική σχέση συναλλαγής.
Ο δάσκαλος είναι γέφυρα παιδείας και το δασκαλίκι προσωπικό συγκινησιακό ενέργημα, μια οιονεί – ερωτική σχέση και κατά τον σοφό μου δάσκαλο Ευάγγελο Παπανούτσο “Αλίμονο στην κοινωνία που δεν έχει δασκάλους αληθινά ερωτευμένους μ΄ αυτό που κάνουν”.
Οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, συναλλάσσονται και παίζουν πολιτικό ποδόσφαιρο στις πλάτες μαθητών, γονιών και φορολογουμένων. Από καταβολής της Κυπριακής Δημοκρατίας δάσκαλοι και καθηγητές, δημόσιοι και ημικρατικοί συνάπτουν συμμαχίες με τους εκάστοτε κρατούντες, τους προσφέρουν στήριξη και εισπράττουν μισθούς, ωφελήματα και επιδόματα πέρα από τις οικονομικές δυνατότητες του κράτους εις βάρος των κακοπληρωμένων του ιδιωτικού τομέα.
Ο Κύπριος δάσκαλος σύμφωνα με προχθεσινή έκθεση του δικτύου “Ευρυδίκη” παίρνει διπλάσια από τον ΄Ελληνα και επταπλάσια από τον Ρουμάνο συνάδελφό του κι είναι σε συνάρτηση με το κόστος ζωής ο πιο καλοπληρωμένος δάσκαλος της Ευρωζώνης. Η αγοραστική δύναμη του μισθού εξαρτάται από τη σχέση του με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, το πηλίκον του ετήσιου μισθού του δασκάλου δια του κατά κεφαλήν ΑΕΠ μας δίνει τον δείκτη Ν= Ετήσιος μισθός δασκάλου κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Ο δείκτης Ν της Ευρωζώνης είναι 1.50, της Γερμανίας 2.11, της Πορτογαλίας 2.71 και της Κύπρου 2.82. Η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Σλοβακία, η Λιθουανία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα με Ν<1.50 έχουν τους πιο κακοπληρωμένους δασκάλους ενώ η Κύπρος τους πιο καλοπληρωμένους. Συγκεκριμένα ο Κύπριος πρωτοδιόριστος, σύμφωνα με την “Ευρυδίκη”, παίρνει €23.885 ετησίως έναντι €13.104 του ΄Ελληνα συναδέλφου του, παρόλο που και στις δύο χώρες το κόστος ζωής είναι περίπου το ίδιο.
Τα εκπαιδευτικά μας επίπεδα από το 1995 που πρωτομπήκαμε στη διαδικασία αξιολόγησης TIMSS και PISA είναι σταθερά στον πάτο της Ευρώπης και του κόσμου, κάτω και από αυτά της Βουλγαρίας και της Τουρκίας, παρά το εικοσάχρονο φιάσκο μιας άναρχης παλινωδούσας μεταρρύθμισης.΄Ενας στους πέντε τελειώνει το δημοτικό λειτουργικά αναλφάβητος και αγεωμέτρητος, αδυνατεί να κατανοήσει το περιεχόμενο μιας απλής ανακοίνωσης και να πολλαπλασιάσει δύο μονοψήφιους. Αυτή η εκπαιδευτική κατάσταση δεν απασχολεί τους συντεχνιακούς και απεργούν για τους 18 δασκάλους που διόρισε ο Καδής με το στάτους του αναπληρωτή. Αγνοούν φαίνεται ότι σε Ευρώπη και Αμερική τα σχολεία λειτουργούν με συμβόλαια τα οποία ανανεώνονται ανάλογα με τις επιδόσεις του δασκάλου και ότι η τοπική εκπαιδευτική αρχή “hires and fires” προσλαμβάνει και απολύει, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες. ΄Οσα σχολεία έχω υπηρεσιακά επισκεφθεί στην Αγγλία, τη Γαλλία, τη Β. Ιρλανδία, τη Σουηδία, την Αυστρία κ.α. αντιμετωπίζουν ακόμα και τις πολυήμερες απουσίες εκ των ενόντων, suis viribus, γιατί το covering, η αναπλήρωση, αποτελεί ουσιώδη όρο του συμβολαίου.
Στα δικά μας δημοτικά όταν εξαντληθούν οι δέκα αναπληρώσεις του δασκάλου, οι μαθητές είτε στοιβάζονται σε άλλες τάξεις είτε γυρίζουν στην αυλή και ενίοτε και στα γειτονικά περίπτερα και σφαιριστήρια.
Το δικαίωμα της απεργίας δεν μπορεί να είναι ούτε ιερότερο ούτε υπέρτερο του δικαιώματος του παιδιού στην απρόσκοπτη, σταθερή, τακτική και ποιοτική δημόσια εκπαίδευση. Εργοδότης του δασκάλου είναι ολόκληρος ο λαός και απεργώντας αυτόν τιμωρεί, όχι την Κυβέρνηση. Ο απεργός του δημοσίου πλήττει και αντιστρατεύεται την κυβερνητική πολιτική την οποία με τον διορισμό του έχει ταχθεί να υπηρετεί.
Στις 38 από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ η απεργία στα σχολεία είναι παράνομη και τιμωρείται με πρόστιμο, απόλυση ή ακόμα και με φυλάκιση όπως ακριβώς και η άρνηση του γονιού να στείλει το παιδί του σχολείο.
Στις άλλες 12 πολιτείες για κάθε ημέρα απεργίας αποκόπτονται δυο μεροκάματα και επεκτείνεται το σχολικό έτος για κάλυψη των 180 διδακτικών ημερών. Δικαστήριο στη Φλόριδα των ΗΠΑ επέβαλε σε εκπαιδευτική οργάνωση συλλογικό πρόστιμο $20.000 για κάθε ημέρα απεργίας και σε άλλη περίπτωση ανέστειλε τη λειτουργία της. Οι δικοί μας εκπαιδευτικοί απεργούν καμιά φορά και άνευ λόγου και αιτίας. Προ μερικών ετών αρνήθηκαν να ακυρώσουν εξαγγελθείσαν απεργία, παρόλο που τα σχετικά αιτήματα είχαν εν τω μεταξύ πλήρως ικανοποιηθεί. Καταταλαιπώρησαν μαθητές και γονιούς για λόγους γοήτρου και αντιπαράθεσης με την πανίσχυρη ΠΑΣΥΔΥ η οποία ακύρωσε τη δική της απεργία.
Στις κρίσιμες ώρες που περνάει ο δύσμοιρος αυτός ο τόπος κάποιοι παίζοντας παίγνια γοήτρου και πολιτικά παρασύρουν τον ευήθη δάσκαλο σε απεργίες αχρείαστες, στέλλουν τελεσίγραφα στον Πρόεδρο να τους λύσει προβλήματα που μόνον οι ίδιοι βλέπουν και μόνον οι ίδιοι αντιλαμβάνονται. Ο κόσμος έχει απαυδήσει Ο λαός οφείλει μέσω των αντιπροσώπων του να διασφαλίσει απρόσκοπτη, σταθερή, τακτική και ποιοτική δημόσια εκπαίδευση που μόνο αυτή μπορεί να εξασφαλίσει μερτικό ευημερίας στην ανταγωνιστική πραγκοσμιοποιημένη οικονομία του 21ου αιώνα.
* Φιλόλογος, Εταίρος του London Institute of Education
Πρ. Επαρχιακός Μέσης Εκπαίδευσης
