Ένα νέο Μεταπτυχιακό στις Επιστήμες της Επικοινωνίας στο πνεύμα των καιρών

ΤΟΥ ΔΡΑ ΣΩΤΗΡΗ ΘΕΟΧΑΡΙΔΗ*

Το Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick, το πρώτο και μεγαλύτερο πανεπιστημιακό Τμήμα Δημοσιογραφίας της Κύπρου, ανοίγει και πάλι ένα νέο κεφάλαιο στις μεταπτυχιακές σπουδές. Ανταποκρινόμενο στις βαθιές αλλαγές που συντελούνται στην εποχή μας, στη χώρα αλλά και διεθνώς, προσφέρει στους Κύπριους και όλους τους ελληνόφωνους πτυχιούχους το Μάστερ «Μέσα Επικοινωνίας και Δημοσιογραφία στην Κοινωνία της Πληροφορίας». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δυο κατευθύνσεις:

1)    ΜΜΕ, Δημοσιογραφία και Εκπαίδευση

Απευθύνεται σε αποφοίτους  Τμημάτων Επιστημών της Αγωγής (Νηπιαγωγούς και Δασκάλους), και σε άλλους αποφοίτους ΑΕΙ που εργάζονται ως εκπαιδευτικοί ή στελέχη της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και σε αποφοίτους Δημοσιογραφίας – Επικοινωνίας, Πολιτικών Επιστημών, Κοινωνικών Επιστημών, Οικονομικών Επιστημών, Πολιτισμού, Ψυχολογίας, Νομικών Σχολών, Φιλοσοφίας και Φιλολογίας. 

2)     Δημοσιογραφία και ΜΜΕ σε Περίοδο Κρίσεων

Απευθύνεται σε αποφοίτους όλων των πιο πάνω σχολών και επιπλέον σε αποφοίτους Διεθνών Σχέσεων, Στρατηγικών Σπουδών, Ιατρικών σχολών, Σχολών Πληροφορικής και Ανώτατων Αστυνομικών και Στρατιωτικών Σχολών

Το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών (ΜΠΣ) προσφέρει εξειδίκευση στη δημοσιογραφία και τα ΜΜΕ όχι γενικά αλλά μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν, και το οποίο στην πρόσφατη επιστημονική βιβλιογραφία ορίζεται με πολλούς τρόπους αλλά πρωτίστως ως «Κοινωνία της Πληροφορίας». Η τελευταία δεν αποτελεί μόνο μια κοινωνία που χρησιμοποιεί  ολοένα και περισσότερο τις νέες τεχνολογίες αλλά μια κοινωνία στην οποία εξ αιτίας και της τεχνολογίας υφίστανται βαθιές μεταβολές σε όλους τους κοινωνικούς θεσμούς (οικονομία, πολιτική, εκπαίδευση, οικογένεια, κουλτούρα-νοοτροπία κ.λπ.), συνεπώς και εντός του πεδίου της επικοινωνίας και των ΜΜΕ.

Ως εκ τούτου το πρόγραμμα προσφέρει εξειδίκευση στη δημοσιογραφία και τα ΜΜΕ  με γνώμονα τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, η οποία εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σημερινή πραγματικότητα των ίδιων των ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας, αλλά και του ρόλου που επιτελούν σε σχέση με όλους τους άλλους κοινωνικούς θεσμούς στην πολιτική, την οικονομία κ.λπ.  Αυτή ορίζεται πλέον τόσο από τα λεγόμενα παλιά μέσα  (τύπος, ραδιόφωνο τηλεόραση) όσο και από τη διευρυνόμενη χρήση των νέων (ιστοσελίδες, youtube, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ηλεκτρονική αλληλογραφία κ.λπ.) στην ενημέρωση αλλά και την οριζόντια διακίνηση του περιεχομένου των παλιών μέσων (λ.χ. των ηλεκτρονικών εκδόσεων των εφημερίδων), αλλά ακόμα και τον τρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας (λ.χ. συχνότερη εμφάνιση «πολυδύναμων» δημοσιογράφων που συντάσσουν ρεπορτάζ και ταυτοχρόνως βιντεοσκοπούν, κάνουν μοντάζ κ.λπ.) .

Σημαντική παράμετρος αυτής της πραγματικότητας είναι οι αλλαγές που υφίστανται τα παλιά μέσα από την παρουσία των νέων (λ.χ. σχολιασμός και αντισχολιασμός των άρθρων των παραδοσιακών μέσω στις ηλεκτρονικές εκδόσεις) ή ακόμα και η διαμόρφωση της θεματολογίας των παλιών μέσων από θέματα που αναδεικνύονται στα νέα μέσα και γενικότερα στη λεγόμενη «δημοσιογραφία των πολιτών».  Η τελευταία αποτελεί ένα διαρκώς διευρυνόμενο τμήμα της συνολικής δημοσιογραφίας που όπως προαναφέρθηκε αλλάζει την άσκηση της δημοσιογραφίας ακόμα και στα παλιά μέσα. 

1)    Με γνώμονα αυτή την πραγματικότητα, για  την οποία το πρόγραμμα παρέχει εξειδικευμένη γνώση στους φοιτητές, οργανώθηκαν οι δυο κατευθύνσεις του προτεινόμενου ΠΜΣ.

• Η πρώτη εξειδίκευση (Δημοσιογραφία και ΜΜΕ σε Περίοδο Κρίσεων και ΜΜΕ ) έχει στο επίκεντρο μια σημαντική παράμετρο της σύγχρονης πραγματικότητας της κοινωνίας της πληροφορίας, την κρίση, τόσο την οικονομική όσο και άλλες μορφές κρίσης (πολιτικές, πολεμικές, ανθρωπιστικές κ.λπ.) η κάλυψη των οποίων  στο ως άνω περιβάλλον, της κοινωνίας της πληροφορίας,  καταλαμβάνει κεντρική θέση στο περιεχόμενο τόσο των παλιών μέσων, όσο και, ιδιαίτερα, των νέων.

Λόγω της έκτασης, της συχνότητας, της πολυμορφίας, αλλά και της σημασίας που έχει αποκτήσει η κάλυψη της κρίσης, η εστίαση και η μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη δημοσιογραφία και τα ΜΜΕ γενικώς, τόσο των επαγγελματιών δημοσιογράφων όσο και των μελετητών της δημοσιογραφίας και των ΜΜΕ δεν είναι επαρκής. Άλλωστε στις έρευνες σχετικά με την κάλυψη των κρίσεων τονίζεται συχνά πως μια σημαντική αδυναμία της κάλυψης των κρίσεων με σημαντικές επιδράσεις τόσο στην κοινή γνώμη όσο και στο πολιτικό σύστημα είναι οι ελλείψεις των δημοσιογράφων που καλύπτουν  τις οικονομικές, πολεμικές, πολιτικές κ.λπ. κρίσεις και αφορούν τόσο τους αντίστοιχους θεσμούς στους οποίους αυτές ξεσπούν όσο και στη στάση των μέσων κατά την κάλυψη.  Με άλλα λόγια το πρόγραμμα παρέχει εξειδίκευση όχι γενικά στη δημοσιογραφία (που σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί επανάληψη όσων διδάσκονται στις προπτυχιακές σπουδές), αλλά  στις σπουδές δημοσιογραφικής κάλυψης και ιδιαίτερα της δημοσιογραφικής  κάλυψης κρίσεων στην κοινωνία της πληροφορίας. Με την έννοια αυτή το ΠΜΣ προσφέρει πραγματική και όχι πλασματική μεταπτυχιακή εξειδίκευση.

• Η δεύτερη  εξειδίκευση (ΜΜΕ, Δημοσιογραφία και Εκπαίδευση ) την οποία προσφέρει το προτεινόμενο πρόγραμμα είναι η κατανόηση και κυρίως η αξιοποίηση της θέσης και του ρόλου που έχουν τα ΜΜΕ όχι γενικά, αλλά στη σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας και σε θεσμούς πέρα από τα ίδια τα ΜΜΕ. Καθώς η εκπαίδευση είναι αν όχι ο αμέσως σημαντικότερος μετά τα ΜΜΕ τομέας, πάντως από τους πιο σημαντικούς στην παραγωγή της πληροφορίας, αποτελεί εκείνο τον τομέα στον οποίο το ΠΜΣ παρέχει εξειδίκευση. Πιο συγκεκριμένα, παρέχει εξειδικευμένη γνώση αναφορικά με το ρόλο των   ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας στην εκπαίδευση, στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας.  Η γνώση αυτή αποτελεί σημαντικό εφόδιο για εκείνους που θέλουν να εμβαθύνουν την  επιστημονική  τους κατάρτιση για τον  ρόλο των ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας αναφορικά με την εκπαίδευση (λ.χ. το ρόλο των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής, των στάσεων των μαθητών απέναντι στο σχολείο, τη σχολική γνώση και τους εκπαιδευτικούς, το ρόλο των νέων και παλαιών μέσω στην εκπαιδευτική διαδικασία κ.λπ.

2)    Όπως προκύπτει από τα εκτεθέντα, το πρόγραμμα είναι πρωτότυπο, όχι μόνο για τα κυπριακά δεδομένα. Για το λόγο αυτό και επειδή παρέχει γνώση αναφορικά με τη σύγχρονη πραγματικότητα των ΜΜΕ και του ρόλου της στην κοινωνία της πληροφορίας, παρέχει σημαντικά εφόδια για την επαγγελματική πορεία των αποφοίτων όχι μόνο των Τμημάτων δημοσιογραφίας αλλά και για μια μεγάλη γκάμα πανεπιστημιακών Τμημάτων.

3)    Επίσης, όπως προκύπτει από τα ανωτέρω και ειδικότερα επειδή  το πρόγραμμα είναι ακαδημαϊκά πρωτότυπο  και κοινωνικά επίκαιρο, οδηγεί τόσο στην απόκτηση σημαντικών γνώσεων και εκπαιδευτικών διαπιστευτηρίων που είναι απαραίτητα για την επαγγελματική σταδιοδρομία  των αποφοίτων σήμερα, όσο και στη συνέχιση των σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο, για όσους επιδιώκουν ακαδημαϊκή καριέρα.

*Αναπληρωτή Καθηγητή, Κοσμήτορα της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Frederick