Επιστολή «βόμβα» Γ. Ελεγκτή στον Καδή για απαλλαγές από διδακτικό χρόνο και μείωση διδακτικού χρόνου

Θέτει εμμέσως πλην σαφώς θέμα πλεονασμού 554 εκπαιδευτικών 

Ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης με επιστολή του στον υπουργό Παιδείας Κώστα Καδή θέτει επί τάπητος δυο θέματα που η εφαρμογή τους θα προκαλέσουν σοβαρές διαφοροποιήσεις, κυρίως στη σημερινή μορφή στελέχωσης των σχολείων αλλά και διαφοροποίηση του αριθμού διορισμών στη Μέση και Δημοτική Εκπαίδευση. Ο κ. Μιχαηλίδης θέτει, εμμέσως πλην σαφώς, θέμα πλεονασμού 554 εκπαιδευτικών στο δημόσιο.

Παραθέτουμε το πλήρες κείμενο της επιστολής που θα προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις στις τάξεις των εκπαιδευτικών και των οργανώσεων τους:  
«Με αφορμή συζήτηση που διεξάγεται δημόσια αναφορικά με την προώθηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, τις διδακτικές περιόδους εκπαιδευτικών, τις προβαλλόμενες ανάγκες στην παιδεία και τις απαλλαγές από τον διδακτικό χρόνο που παραχωρούνται, και λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντικότητα του θέματος για τη δημόσια παιδεία στη χώρα μας, αλλά και τις τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις στον προϋπολογισμό του Κράτους διαχρονικά, η Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας δίνει στη δημοσιότητα επιστολή που έχει αποσταλεί στον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, ημερ. 11 Μαΐου 2016, η οποία μιλά αφ’ εαυτής:

Κύριο Κώστα Καδή
Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού

Προϋπολογισμός Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για το 
έτος 2017- Διδακτικές περίοδοι εκπαιδευτικών, ανάγκες 
και απαλλαγές από διδακτικό χρόνο
Επειδή διαπιστώνεται εξαιρετικά μεγάλη καθυστέρηση στη συμμόρφωση και εφαρμογή των συστάσεων μας οι οποίες αφορούν σε διαχρονικά θέματα τα οποία επαναλαμβάνονται για αρκετά χρόνια στις Ετήσιες Εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας αναφορικά με το Υπουργείο σας, απευθυνόμαστε σε σας και, παρακαλούμε όπως στα πλαίσια της κατάρτισης από το Υπουργείο σας του Προϋπολογισμού για το έτος 2017 αυτά τύχουν πλέον αποτελεσματικού χειρισμού, σύμφωνα και με τις δεσμεύσεις σας που δόθηκαν στην Υπηρεσία μας στο παρελθόν. 
Αναφέρονται ειδικά τα πιο κάτω θέματα τα οποία θεωρούμε εξόχως σημαντικά σε σχέση με τον Προϋπολογισμό του Υπουργείου σας και τον εξορθολογισμό των δαπανών του, ιδιαίτερα σε σχέση με τις διδακτικές περιόδους των εκπαιδευτικών, τις σχετικές ανάγκες και τις παράτυπες/μη σύννομες απαλλαγές από τον διδακτικό χρόνο που συνεπάγονται τεράστιο οικονομικό κόστος το οποίο επωμίζεται τελικά ο φορολογούμενος πολίτης και για τις οποίες δεν φαίνεται να λήφθηκαν οποιαδήποτε μέτρα κατάργησης στα πλαίσια της λιτότητας και μεταρρύθμισης, παρά την οικονομική κρίση που εξακολουθεί να διέρχεται η χώρα μας.
2. Απαλλαγές από διδακτικό χρόνο. Όπως αναφέρθηκε σε ετήσιες εκθέσεις μας επανειλημμένα, υφίσταται πρόβλημα σχετικά με το θέμα των διδακτικών περιόδων εκπαιδευτικών και των απαλλαγών που τους παραχωρούνται από τον διδακτικό χρόνο, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα το ιδιαίτερα υψηλό κόστος στην εκπαίδευση το οποίο επιβαρύνει άμεσα τις δημόσιες δαπάνες, χωρίς μάλιστα αυτό να αντικατοπτρίζεται ανάλογα στα αποτελέσματα στην κυπριακή δημόσια εκπαίδευση όπως αναφέρεται από ανεξάρτητους μελετητές, γεγονός που θορυβεί ιδιαίτερα. 
Αναφέρεται ιδιαίτερα ότι, παρά τη δέσμευση του Υπουργείου σας ότι το θέμα του αριθμού των ωρών διδασκαλίας θα επανεξεταστεί συνολικά στα πλαίσια της προώθησης της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και ειδικότερα των προτάσεων του που αφορούν στις πολιτικές για τους εκπαιδευτικούς (κυρίως αυτές της επιμόρφωσης και της αξιολόγησης), εντούτοις, όπως διαπιστώνουμε, η δέσμευση αυτή δεν έχει ακόμη τηρηθεί από το Υπουργείο σας, αφού σε σχετική εγκύκλιο του Γραφείου Διευθυντή Μέσης Εκπαίδευσης ημερομηνίας 13.2.2015, που αφορούσε στις οδηγίες συμπλήρωσης και υποβολής αναγκών σε εκπαιδευτικό προσωπικό για το 2015-2016, συμπεριλαμβάνεται σημαντικός αριθμός απαλλαγών από τον διδακτικό χρόνο των εκπαιδευτικών οι οποίες παραχωρούνται σε «αντιστάθμισμα» δήθεν άλλων καθηκόντων που αναλαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί αυτοί, χωρίς αυτό ούτε καν να ελέγχεται ότι ισχύει σε κάθε περίπτωση. 
Θεωρούμε την εν λόγω εγκύκλιο απαράδεκτη, παράτυπη/μη σύννομη εφόσον δεν προκύπτει από οποιαδήποτε νομοθεσία, όπως στις περιπτώσεις ρύθμισης θεμάτων άλλων δημόσιων λειτουργών, ενώ έχει ως αποτέλεσμα και τη σπατάλη δημοσίου χρήματος αντί τον εξορθολογισμό των δημοσίων δαπανών.
Σύσταση: Δεδομένων των πιο πάνω, χρειάζεται η υπό αναφορά εγκύκλιος και οι απαλλαγές που συμπεριλαμβάνει να αποσυρθούν αμέσως και να προωθηθεί νομοθεσία/κανονισμοί οι οποίοι να διέπουν το θέμα για έγκριση/ ψήφιση μέσω του Υπουργικού Συμβουλίου και της Βουλής των Αντιπροσώπων ως ενδείκνυται.
Σημειώνεται ενδεικτικά σε σχέση με τη σχετική επιβάρυνση στο δημόσιο ότι, σύμφωνα με μελέτη του Υπουργείου σας, οι εν λόγω απαλλαγές κατά το σχολικό έτος 2003/2004 ισοδυναμούσαν με ώρες υπηρεσίας 554 εκπαιδευτικών, που αντιστοιχούσαν σε ετήσια δαπάνη ύψους περίπου €10,941,883 (£6.404.000) και, λαμβάνοντας υπόψη το έμμεσο κόστος εργοδότησης, η πραγματική ετήσια δαπάνη ανερχόταν σε €18.242.737 (£10.677.000) γεγονός που καθιστά τη λήψη μέτρων για το υπό αναφορά θέμα ως άμεση προτεραιότητα για τον τερματισμό της εν λόγω συνεπαγόμενης τεράστιας σπατάλης δημοσίων πόρων.
3. Μείωση του διδακτικού χρόνου με τα χρόνια υπηρεσίας. Πέραν των πιο πάνω, σε σχέση με τις διδακτικές ώρες, όπως αναφέρθηκε επανειλημμένα στις ετήσιες εκθέσεις της Υπηρεσίας μας, θωρούμε απαράδεκτή τη μείωση των ωρών των εκπαιδευτικών ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας τους, ενώ αυτό δεν ισχύει σε άλλους ομολογουμένως πιο απαιτητικούς τομείς υπηρεσίας στο δημόσιο, και οπωσδήποτε όχι στον ιδιωτικό τομέα εκπαίδευσης. Στους πιο κάτω πίνακες παρουσιάζεται η εν λόγω μείωση η οποία επίσης επιφορτίζει με τεράστιο οικονομικό κόστος το δημόσιο.
Δημοτική Εκπαίδευση

Μέση και Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση

Στην Ετησία Έκθεση μας για το έτος 2014, όπως και σε προηγούμενες εκθέσεις μας από το 2004 και μετέπειτα, παρατηρούμε ότι ο καθορισμός των διδακτικών περιόδων έγινε στη βάση αξιολόγησης που διενεργήθηκε παλαιότερα για το χρόνο που αναλώνουν οι δάσκαλοι/καθηγητές για άλλα καθήκοντα, όπως ετοιμασία και διόρθωση γραπτών, προετοιμασία για παράδοση στην τάξη, κ.ά., η οποία ζητήθηκε όπως υποβληθεί στην Υπηρεσία μας, επανειλημμένα, αλλά ουδέποτε μας έχει παρουσιαστεί. 
Επίσης, σύμφωνα με πρόσφατη Έκθεση του Δικτύου Ευρυδίκη, ο διδακτικός χρόνος των εκπαιδευτικών στην Κύπρο κυμαίνεται περίπου στα ίδια επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ωστόσο, όπως μας διευκρίνισε το Υπουργείο σας, στα στοιχεία της πιο πάνω έκθεσης δεν συμπεριλαμβάνονται όλες οι απαλλαγές των εκπαιδευτικών από τον διδακτικό τους χρόνο. 
Συναφώς αναφέρεται ότι, σε έκθεσή του για την παιδεία στην Κύπρο, τον Απρίλιο 2013, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναφέρει, σε αντίθεση με τα όσα αναφέρονται στις επιστολές του Υπουργείου σας, ότι οι εκπαιδευτικοί στην Κύπρο έχουν λίγο διδακτικό χρόνο συγκρινόμενοι με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά το γεγονός ότι οι διδακτικές περίοδοι μειώνονται αντιστρόφως ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας, το Υπουργείο σας μάς ανέφερε ότι η μείωση στις διδακτικές περιόδους οφείλεται, μεταξύ άλλων, στον βιολογικό παράγοντα, την κόπωση και τη συνακόλουθη μείωση των αντοχών που επέρχεται με την πάροδο του χρόνου. Προς τούτο, η Υπηρεσία μας θεωρεί ότι ο βιολογικός παράγοντας επηρεάζει όλο τον εργαζόμενο πληθυσμό σε κάποιο βαθμό, χωρίς ωστόσο, στις περιπτώσεις αυτές να μειώνονται οι ώρες εργασίας του και ως εκ τούτου η πρακτική αυτή για μια μόνο ομάδα εργαζομένων, ουδόλως δικαιολογείται. Αν δε ο λόγος είναι η βιολογική κόπωση, είναι άξιο απορίας γιατί θα πρέπει να μειώνεται ο διδακτικός χρόνος ενός 40-χρονου εκπαιδευτικού που διορίζεται στα 25 του χρόνια και όχι ενός 55χρονου που έχει διοριστεί στα 45 του χρόνια.
Σύσταση: Επαναλαμβάνουμε τη σύσταση της Υπηρεσίας μας όπως το Υπουργείο σας εξετάσει πλέον το θέμα των διδακτικών περιόδων των εκπαιδευτικών της Δημοτικής, Μέσης και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και των απαλλαγών από το διδακτικό τους χρόνο, οι οποίες, ας σημειωθεί, διαφέρουν μεταξύ τους, ώστε να επέλθει ο επιθυμητός εξορθολογισμός στην εκπαίδευση, καθώς και τεράστιες εξοικονομήσεις στον κρατικό Προϋπολογισμό. 
4. Συναφώς αναφέρεται ότι, το άρθρο 4Α των περί της Καταθέσεως Στοιχείων και Πληροφοριών στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας και στη Βουλή των Αντιπροσώπων Νόμων του 2002 μέχρι 2014, προβλέπει ότι «με την κατάθεση στη Βουλή των Αντιπροσώπων του Κρατικού Προϋπολογισμού ή των Προϋπολογισμών των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου κατατίθεται, από τους κατά νόμο αρμοδίους για την ετοιμασία των Προϋπολογισμών αυτών, στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στον Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας, λεπτομερής έκθεση συμμόρφωσης και εφαρμογής των παρατηρήσεων του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας που περιέχονται στην τελευταία εκδοθείσα Ετήσια Έκθεσή του και αφορούν στις αρμοδιότητες και δραστηριότητες των υπηρεσιών που αφορά ο υπό έγκριση προϋπολογισμός».
Κλείνοντας υπογραμμίζεται ότι, η Υπηρεσία μας σε καμία περίπτωση δεν εισηγείται τον τερματισμό της εργοδότησης οποιουδήποτε εκπαιδευτικού ως συνέπεια των συστάσεων μας, αλλά ότι οι συστάσεις μας αυτές θα ακολουθηθούν ώστε να μειωθούν ή εξαλειφθούν οι ανάγκες για προσλήψεις εκπαιδευτικών έναντι αφυπηρετήσεων ή/και προβαλλόμενων πρόσθετων αναγκών και ότι θα υπάρξει άμεσα σοβαρή πλέον προσπάθεια για τον εξορθολογισμό και σημαντική μείωση των εν λόγω δαπανών από το Υπουργείο σας.
5. Θα το εκτιμούσα αν είχαμε ενημέρωση για τις ενέργειες σας αναφορικά με όλα τα πιο πάνω σημεία σε σχέση και με τον Προϋπολογισμό του Υπουργείου σας για το έτος 2017 πριν το τέλος Μαΐου 2016.
(Δρ Οδυσσέας Φ. Μιχαηλίδης)
Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας»