Έτος μνήμης Κώστα Μόντη


ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΤΟΥΡΗ*

 «Έτος μνήμης Κώστα Μόντη» ανακηρύχτηκε το 2014, κατόπιν αποφάσεως του υπουργικού συμβουλίου της κυπριακής δημοκρατίας. Η απόφαση λήφθηκε ύστερα από σχετική πρόταση του υπουργείου παιδείας και πολιτισμού, εξ αφορμής της συμπλήρωσης (στις 18 Φεβρουαρίου) εκατό χρόνων από τη γέννηση, και (την πρώτη Μαρτίου) δέκα χρόνων από τον θάνατό του. Προσωπικά, θα επιθυμούσα η απόφαση αυτή να λαμβανόταν, παράλληλα, και από την πολιτική ηγεσία και το υπουργείο παιδείας και πολιτισμού του αθηναϊκού κράτους. Θα επιθυμούσα οι ενώσεις ελλήνων λογοτεχνών, τα πνευματικά ιδρύματα και τα πανεπιστήμια να διοργάνωναν εκδηλώσεις και συνέδρια για τον μείζονα ποιητή, και οι δήμοι σε όλη την ελληνική επικράτεια να επικολλούσαν στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στους σταθμούς και στις πλατείες στίχους πικρούς, όπως

«Μητέρα, εισήλασαν απ’ το μέρος που ξαγρυπνούσαμε με τις κιθάρες»,

και

«Μητέρα, θυμάσαι τον ουρανό / που ‘χαμε δεμένο κόμπο στο μαντήλι; / Μας τον πήραν οι ταχυδαχτυλουργοί, μητέρα»

ή στίχους επίκαιρους, όπως

«Να ξέραμε τι υπογράφουμε πίσω απ’ την πλάτη μας / να ξέραμε τι μας σφετερίζεται»

ή στίχους σαρκαστικούς:

«Αν υπήρχε περίπτωση Θερμοπυλών / αναφέρατε».

Αλλά, ας μη γινόμαστε ανεδαφικοί. Σε πόσους, εν Ελλάδι, λέει κάτι το όνομα Κώστας Μόντης; Πόσοι φιλόλογοι γνωρίζουν το έργο του και πόσοι φοιτητές των φιλοσοφικών σχολών διάβασαν ποτέ ένα, έστω, ποίημα του; Οι ερωτήσεις είναι, προφανώς, ρητορικές. «Ελάχιστοι μας διαβάζουν»:

 ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

Ελάχιστοι μας διαβάζουν

ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας

μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι

σ' αυτή τη μακρινή γωνιά,

όμως αντισταθμίζει που γράφουμε ελληνικά

Εξάλλου –σε τελευταία ανάλυση– πόσοι, ακόμη και αν τύχαινε να διαβάσουν, θα συγκινούνταν από την περήφανη «εθνική ευθυτένεια» (ο χαρακτηρισμός ανήκει στον Κώστα Σοφιανό) του «ενοχλητικού ποιητή» (ο χαρακτηρισμός ανήκει στον Μ. Πιερή), ο οποίος ανατέμνει, διαμαρτύρεται, εξεγείρεται, σαρκάζει και αυτοσαρκάζεται, με τον διαβρωτικό, αιρετικό, και ανατρεπτικό λόγο του;

Μητέρα, είν' όλα ένας φαύλος κύκλος,

μητέρα, είμαστε όλοι ένας φαύλος κύκλος,

μια αστειότης.

Καθόμαστε με τις ποδιές και τις φανελλίτσες μας στα θρανία

κι ακούμε τους ομιλητές που ψεύδονται,

καθόμαστε στα θρανία

κι ακούμε τους ομιλητές που ξέρουμε πως ψεύδονται

κι ακούμε τους ομιλητές

που ξέρουν πως ξέρουμε πως ψεύδονται

Εξάλλου υπάρχει, όπως πάντα, και ο αντίλογος: «από πού ως πού μείζων» ο Μόντης; Εδώ όμως οφείλεται μια απάντηση: ο Μόντης είναι μείζων για το σύνολο  επιβλητικό και πολύτροπο έργο του· για τις ακαριαίες, εκρηκτικές, πυρηνικές Στιγμές του, για το επιβλητικό μυθιστόρημά του Ο αφέντης Μπατίστας και τ' άλλα, κυρίως –όμως– για την ποιητική και πολιτική διαθήκη του, όπως είναι καταγεγραμμένη στα τρία ανεπίδοτα γράμματα. Και μόνο αυτά, τα Γράμματα στη μητέρα, θα δικαιολογούσαν τον χαρακτηρισμό «μείζων». Ποιήματα ποιητικής που συντίθενται και αμέσως μετά αυτο-διασπώνται, ελληνικά και παγκόσμια, οδύνης και τρυφερότητας, προσωπικής ομολογίας και εθνικής αυτογνωσίας· ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της σύγχρονης ελληνικής ποίησης

*Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










184