ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*
Η χρηματοδότηση του ΓΕΣΥ αποτελεί ένα δύσκολο πρόβλημα, καθώς οι προβλεπόμενες δαπάνες αυξάνονται με ρυθμό γρηγορότερο από την αναμενόμενη αύξηση του Εθνικού Εισοδήματος. Η Αναλογιστική Μελέτη Mercer (2013) δίνει την ακόλουθη Εκτίμηση κόστους του ΓΕΣΥ:
| Έτος | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
| Κόστος Εκατομ. € | 872 | 912 | 947 | 981 | 1015 | 1048 | 1090 | 1133 | 1179 | 1229 |
| Αύξηση 2016=100 | 100 | 104,6 | 108,6 | 112,5 | 116,4 | 120,2 | 125 | 129,9 | 135,2 | 140,9 |
Πηγή: Μελέτη Mercer σελ. 47
Το κόστος της Υγείας μεταξύ 2016-2025 θα αυξάνεται κατά 4% ετήσια κατά μέσο όρο, δηλαδή θα πρέπει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να μπαίνουν στο σύστημα επιπλέον 35 εκατομμύρια ευρώ κάθε επόμενο έτος την περίοδο 2016-2025. Έτσι ενώ το 2016 το σύστημα θα χρηματοδοτείται με 872 εκατομμύρια ευρώ, το 2025 θα χρειάζονται 357 εκατομμύρια επιπλέον! Όταν στα χρόνια της ευημερίας ήταν δύσκολο να έχουμε σταθερή μακροχρόνια αύξηση του ΑΕΠ του ύψους του 4% πώς θα το επιτύχουμε τα χρόνια της ύφεσης;
Θα χώσουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη
Η μελέτη Mercer αναφέρει ότι μισθωτοί συνταξιούχοι και άλλοι εισοδηματίες θα συνεισφέρουν 2,3% των μηνιαίων απολαβών τους στο ΓΕΣΥ από το 2016. Η συνεισφορά των αυτοτελώς εργαζομένων θα είναι 4,09%. Είναι αξιοσημείωτο ότι η μελέτη Mercer υπολογίζει ότι από τις εισφορές αυτές το ΓΕΣΥ θα έχει έσοδα 316 εκ. το 2016, ενώ κάθε επόμενο χρόνο το προϋπολογιζόμενο ποσό εισφορών αυξάνεται κατά 5%. Αυτό σημαίνει ότι με βάση αυτό το υπεραισιόδοξο σενάριο είτε θα αυξηθεί σταθερά η απασχόληση, είτε οι μισθοί. Στην αρκετά πιθανή περίπτωση μη εκπλήρωσης των πιο πάνω προϋποθέσεων, οι εισφορές των μισθωτών θα αυξηθούν περεταίρω.
Περίθαλψη εκπαιδευτικών: Το όνειρο που έγινε εφιάλτης
Μέχρι τον Ιούλιο του 2013 οι εκπαιδευτικοί είχαν δικαίωμα δωρεάν περίθαλψης στα κρατικά νοσοκομεία. Από τον Αύγουστο του 2014 επιβλήθηκε εισφορά 1,5% για την, ελλειμματική έτσι κι’ αλλιώς, περίθαλψη στα κρατικά νοσοκομεία. Η ακαθάριστη μηνιαία συνεισφορά ανά εκπαιδευτικό είναι σήμερα:
Με την εφαρμογή του ΓΕΣΥ οι συνεισφορές μας θα αυξηθούν κατά 0,8% ( Από 1,5% σε 2,3%) και θα διαμορφωθούν ως εξής:
Η εφαρμογή του ΓΕΣΥ εκτός από μνημονιακή υποχρέωση θα αποτελέσει μια ακόμα μείωση μισθών που θα πλήξει τους μισθωτούς τον επόμενο χρόνο.
Το κερασάκι στην τούρτα: Οι συμπληρωμές
Πέραν των αυξημένων εισφορών, οι εργαζόμενοι θα πληρώνουν το 10% του κόστους της ιατροφαρμακευτικής τους περίθαλψης όταν επισκέπτονται τους γιατρούς και τα φαρμακεία. Αυτό σημαίνει μια επιπλέον επιβάρυνση € 5 - € 10 για γιατρό και φάρμακα κάθε φορά που κάποιος αρρωστά. Για μεγαλύτερες ασθένειες και εγχειρίσεις η επιβάρυνση θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Η μελέτη Mercer υπολογίζει ότι οι Κύπριοι ασθενείς θα πρέπει να πληρώσουν, πέραν των μηνιαίων εισφορών τους, ένα ποσό 90 εκ. ευρώ το 2016. Το ποσό των συμπληρωμών θα ανέλθει στα 92 εκατ. Το 2017, 94 εκατ. Το 2018 και σταδιακά το ανεβάζει στα 122 εκατ. Το 2025.
Το συμπέρασμα προκύπτει αβίαστα. Όσοι δεν θα κάνουν χρήση των ιατρικών υπηρεσιών θα πληρώνουν τις τακτικές μηνιαίες αποκοπές, ενώ οι άρρωστοι θα πληρώσουν επιπλέον ανάλογα με τις ιατρικές υπηρεσίες που θα χρειαστεί να αγοράσουν.
Η επιτυχία του ΓΕΣΥ είναι ένα στοίχημα με αβέβαιο αποτέλεσμα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κόστος των ιατρικών υπηρεσιών θα αυξάνεται σταθερά, ενώ η αύξηση του ΑΕΠ και των εισοδημάτων μας παραμένει το μεγάλο ερωτηματικό. Μια εισήγηση που υποβάλλω είναι να χρηματοδοτηθεί το ΓΕΣΥ από ένα μέρος των εσόδων του Φυσικού Αερίου για να καταστεί μακροπρόθεσμα βιώσιμο. Διαφορετικά δημιουργούμε ένα ακόμα πιθάρι των Δαναΐδων προς όφελος των τεράστιων συμφερόντων που λυμαίνονται το χώρο της υγείας.
