ΤΗΣ ΛΟΥΚΙΑΣ ΒΟΥΡΓΙΑ –ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ*
Το κατοικίδιό μας πεθαίνει… Δεν είναι άνθρωπος, είναι ένα ζώο… Έφθασε το τέλος του… έχουν λιγοστό χρόνο ζωής τα μικρά σκυλάκια… Ο αχώριστος φίλος του ανθρώπου! Η απώλεια, φέρνει στον ιδιοκτήτη πολύ πόνο και θλίψη! Ο άνθρωπος τιμά τον αγαπημένο του φίλο και στον θάνατο… Το ζώο θάβεται σε μια γωνιά στον κήπο… Γαληνεύει πλέον, περνώντας από τη ζωή στο θάνατο… Ο άνθρωπος φυτεύει λουλούδια, τιμά το πλάσμα αυτό, που του χάρισε πολλές χαρές, την αγάπη του, σε όλη τη σύντομη ζωή του…
Πόσο πολύ περισσότερο , όταν πρόκειται για συνανθρώπους μας, αγαπημένα μας πρόσωπα, φίλους ή γνωστούς, του στενού οικογενειακού μας περιβάλλοντος… Ο θάνατος είναι πάντα πολύ πικρός, γεμάτος πόνο, δάκρυα, οδύνη…λύπη και στεναγμό.
Έρχεται η ώρα, που οι γέροντες γονείς μας, θα πρέπει να φύγουν πλέον από κοντά μας… Κανείς δεν θέλει, δεν επιθυμεί τον θάνατο… Είναι όμως η σκληρή πραγματικότητα της ζωής, η άλλη όψη του νομίσματος… ποτέ ο άνθρωπος δεν είναι αρκετά προετοιμασμένος για τον θάνατο… Επιθυμεί τη ζωή, για λίγο ακόμη… Τα παιδιά θέλουν κοντά τους τους γονείς τους, έστω και αν βρίσκονται πλέον σε βαθιά γεράματα… Γιατί η παρουσία τους αναπαύει, οι συμβουλές τους δροσίζουν στην κάψα της καθημερινότητας, βγαλμένες μεσ’ από το Πανεπιστήμιο της ζωής… Αποτελούν το κύκνειο άσμα του κάθε ηλικιωμένου, που μέρα με τη μέρα σβήνει.. Το τέλος, ο θάνατος του ανθρώπου, φθάνει κάποια ώρα και αποτελεί πολύ τραγικό γεγονός για τους συγγενείς.
Ο νεκρός ενταφιάζεται με τις πρέπουσες τιμές, αποτείουμε φόρο τιμής, στον άνθρωπο που ως πριν λίγο έστεκε, μιλούσε, γελούσε, έδινε και έπαιρνε χαρά, πρόσφερε στους γύρω του, στα παιδιά του, στην οικογένεια, στην εργασία του… Πίσω του ο καθένας, αφήνει τη δική του φήμη, το δικό του όνομα, ένα ξεχωριστό ιδιαίτερο άρωμα αγάπης και προσφοράς στον κάθε άνθρωπο!
Ο θάνατος είναι αμείλικτος… Δεν ξεχωρίζει γέροντα ή νέο, στο άνθος της ηλικίας του! Δεν κάνει διακρίσεις για πλούσιους ή φτωχούς! Δεν μεροληπτεί υπέρ κανενός! Δεν προσωποληπτεί! Όταν έρθει εκείνη η ώρα, ο χάροντας παίρνει τη ζωή… αν είναι παιδί ή νέος, σπαράζουν οι γονείς, από την απροσδόκητη δοκιμασία…
Τραγικότατη δειγματική φιγούρα μπρος στον πόνο του θανάτου, η Παναγία μας που θρηνεί γοερά : «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατο μου τέκνο» ….
Ακολούθως το νεκρό σώμα δέχεται τις τιμές που επιβάλλουν τα ήθη και τα έθιμα του κάθε τόπου.
Γράφει στο ποίημα του ο Κωστής Παλαμάς:
«Άφκιακτο κι αστόλιστο του χάρου δε σε δίνω…. Μην του φανείς αχάιδευτο και σε παραπετάξει…»
Όταν πάλι ο θάνατος βρει τον άνθρωπο, στον αγώνα, στον πόλεμο, στη μάχη, ο νεκρός τιμάται για πάντα ως ήρωας! Ο τόπος της ταφής του είναι χώρος ιερός, γιατί εκεί αναπαύεται ένα σώμα βασανισμένο, που θυσιάστηκε εν γνώσει του, χάριν των ψηλών ιδεωδών της Ελευθερίας, της Πατρίδας της τιμής και της Ανθρωπιάς!
Πάντα σε κάθε πόλεμο, ενυπάρχει και η μαρτυρική θύμηση όλων αυτών που έφυγαν για τη μάχη και δεν επέστρεψαν ποτέ.. Τους περιμένει η φτωχή μάνα, η γυναίκα, τα παιδιά μια ολόκληρη ζωή… το άδειο πιάτο στο τραπέζι, γι’ αυτόν που λείπει… Οι αγνοούμενοι μας! Κάποια στιγμή, μαθαίνουν οι δικοί τους ότι βρέθηκε ο δικός τους άνθρωπος … ήταν θαμμένος στον τάδε τόπο!
Με απέραντη αγωνία τρέχουν να παραλάβουν τη «σορό», λίγα κόκκαλα σ’ ένα κουτάκι, μαρτυρικά οστά, ενός επώδυνου, βασανιστικού τέλους! Είναι ό,τι απόμεινε από τη ζωή ενός ανθρώπου, που προσέφερε και την τελευταία ρανίδα του αίματός του, γι ‘ αυτό τον τόπο… ύψιστη προσφορά στην Πατρίδα, στην Ελευθερία, στη Δημοκρατία.
Ο Ελληνισμός πάντα παλεύει με χίλια μύρια θεριά του κόσμου τούτου, για την Ελευθερία ! «Μικρός λαός και πολεμά ….»
Το’ γραψε κι ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός στον Εθνικό Ύμνο: «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη , των Ελλήνων τα ιερά…»
Τα κόκκαλα του κάθε ανθρώπου, φεύγοντας από τη ζωή, αποτελούν ιερά κτήματα των δικών, της κοινωνίας, της πατρίδας… είναι ό,τι υλικό απομένει από τη μνήμη ενός νεκρού… η τελευταία ανάμνηση του κάθε νεκρού… Ησυχάζουν οι πονεμένες ψυχές των ανθρώπων… θάβουν τον νεκρό τους με τις δέουσες τιμές, εναποθέτουν λίγα λουλούδια στη μνήμη του, ανάβουν το καντήλι, φροντίζουν τον τάφο… γιατί ξέρουν ότι ο νεκρός τους, πολυαγαπημένος άνθρωπος, τόσο στη ζωή, όσο και στον θάνατο, βρίσκεται εκεί… θαμμένος, στο δικό του ιερό ησυχαστήριο! Γιατί όταν η ζωή κλείνει τις χρυσές της φτερούγες , η μάνα γη ανοίγει τη δική της αγκαλιά!
«Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά!»
Κι αν τα κόκκαλα των ηρώων μας θεωρούνται ιερά στη μνήμη και στη ψυχή του ελληνικού λαού, πόσο μάλλον τα οστά των Αγίων, των μαρτύρων και των νεομαρτύρων της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστης που φέρουν τα στίγματα των μαρτυρίων, και των βασανιστηρίων, ανθρώπων που στη γήινη ζωή τους, σήκωσαν επώδυνο σταυρό, γιατί δεν αρνήθηκαν την Πίστη τους.
Οι αγώνες των Αγίων και μαρτύρων της Ορθοδοξίας, αποτελούν φωτεινό οδοδείκτη για κάθε Ορθόδοξο χριστιανό! Τα οστά των Αγίων της Ορθοδοξίας, επενδυμένα με τη χάρη του Θεού, ιερότατη παρακαταθήκη στους σύγχρονους καιρούς που μαστίζονται από την ανομβρία της ελπίδας, της αισιοδοξίας, πλήθος ανίατων ασθενειών, ψυχολογικών προβλημάτων, κι ό,τι κακό μπορεί κανείς να φανταστεί… Τα λείψανα των Αγίων, Μαρτύρων, νεομαρτύρων, ηρώων, αγνοουμένων, ό,τι πιο ιερό!
Όντας μικρό παιδί, θα’ μουνα 6 χρονών, ακολούθησα τον πατέρα μου στο νεκροταφείο… Νόμιζα ότι θα άναβε το καντήλι της γιαγιάς… Όμως όχι! Ο πατέρας μου άρχισε να σκάβει… Ήταν ψάλτης. Ένα γεροντάκι είχε πεθάνει… Αύγουστος μήνας… Κανείς δεν βρισκόταν να σκάψει το μνήμα… Προσφέρθηκε να βοηθήσει… Κάθησα εκεί κοντά κι έβλεπα τι έκανε… έσκαβε κι έψαλλε… έψαλλε κι έσκαβε…
«Άρα τις εστίν πλούσιος ή πένης, ή δίκαιος ή αμαρτωλός, βασιλεύς ή στρατιώτης»…
Αν και παιδί, μου προκαλούσε δέος το όλο σκηνικό, η γλυκειά ψαλμωδία αντηχούσε στην πένθιμη μοναξιά του νεκροταφείου, τιμούσε την ιερότητα της ενέργειας… Κάποια οστά ξεπρόβαλαν στο βάθος του μνήματος… προσεκτικά τα περιμάζεψε, με μεγάλη σοβαρότητα, τα τοποθέτησε σ’ ένα καινούργιο άσπρο μαξιλαρόντυμα και μου είπε συγκινημένος:
- Βλέπεις κόρη μου, αυτά τα κόκκαλα; Ήταν άνθρωπος κάποτε… Είναι ιερά… είναι ό,τι απομένει από τον κάθε άνθρωπο… Άραγε αυτός ο άνθρωπος έκαμε καλά έργα στη ζωή του, έδωσε χαρά στους άλλους; Είναι ιερά κόρη μου τα κόκκαλα του νεκρού ανθρώπου… Να τα σέβεσαι…
Τον άκουα σιωπηλή… Δεν ταίριαζε να μιλήσω… ήταν τόσο ιερή η στιγμή… Συνέχισε τον ύμνο, βυθισμένος στις σκέψεις του, για το τέλος του ανθρώπου... «΄Αρα τις εστίν »…
Σεβασμός στην μνήμη, τιμή στη μνήμη των ηρώων, μαρτύρων και Αγίων της Πίστης μας!
Έχουμε όλοι δικαιώματα! Δίκαιο και ορθό, γνήσιο συστατικό της δημοκρατίας… Ας έχουν και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί το δικό τους μερίδιο.
*Επιθεωρήτρια Νηπιαγωγείων Λευκωσίας
(Μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό)