ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΓΑΛΑΖΗ*
Η εξαφάνιση των κλασικών σπουδών αλλά και η αναποτελεσματικότητα της διδασκαλίας του μαθήματος των Νέων Ελληνικών στο Λύκειο, που παρατηρείται εδώ και χρόνια, θλίβει κάθε φιλόλογο αλλά και κάθε πολίτη με ευαισθησίες γύρω από τα ζητήματα της γλωσσικής παιδείας. Αποτέλεσμα αυτής της τραγικής κατάστασης είναι το γεγονός ότι οι νέοι φοιτητές στις Φιλοσοφικές Σχολές Κύπρου και Ελλάδας αρχίζουν τις σπουδές τους χωρίς καθόλου γνώση της Λατινικής γλώσσας, με πενιχρές έως μέτριες γνώσεις στα Αρχαία Ελληνικά και, πολύ συχνά, με ελλείψεις στα Νέα Ελληνικά ή και στην Ιστορία.
Με πόνο ψυχής, λοιπόν, διαβάσαμε το άρθρο “Τα Λατινικά στο Πανεπιστήμιο Κύπρου” του Επίκουρου Καθηγητή Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σπυρίδωνα Τζουνάκα (βλ. http://www.paideia-news.com/index.php?id=109&hid=15131&url), στο οποίο περιγράφεται με μελανά χρώματα η κατάσταση πραγμάτων γύρω από τη διδασκαλία των Λατινικών και των Αρχαίων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο. Με λίγα λόγια, από τη στιγμή που οι πρωτοετείς φοιτητές του Τμήματος Κλασικών Σπουδών αρχίζουν τις Σπουδές τους χωρίς να έχουν διδαχθεί ποτέ Λατινικά, το Πανεπιστήμιο αναγκάζεται να τους προσφέρει τις γνώσεις του λυκειακού επιπέδου, στα πρώτα δύο εξάμηνα των σπουδών τους. Ανάλογες ρυθμίσεις γίνονται και για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι καλώς πράττει το Πανεπιστήμιο, αφού προσαρμόζεται στα δεδομένα της νέας εποχής. Είναι όμως η ρύθμιση αυτή μια μόνιμη λύση; Πώς βλέπει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού την εξέλιξη αυτή και τι σκέψεις κάνει ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων, η ΟΕΛΜΕΚ και οι άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς;
Προφανώς η σπατάλη ενός μέρους των πανεπιστημιακών σπουδών, για να προσφερθούν στους φοιτητές οι γνώσεις τις οποίες όφειλε να τους προσφέρει η Μέση Εκπαίδευση δεν συνιστά τίποτε άλλο παρά υποβάθμιση της φιλολογικής μας παιδείας, στο ανώτατό της επίπεδο. Γι' αυτό πρέπει να ανησυχήσουν οι πάντες και ιδίως όσοι μετέχουν στα κέντρα λήψεως αποφάσεων, ιδίως σ' αυτή τη χρονική συγκυρία που συζητούνται διαρθρωτικές αλλαγές στο Ενιαίο Λύκειο.
Φυσικά, το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στην εξαφάνιση ή υποβάθμιση των κλασικών σπουδών που μετακενώνεται από το Λύκειο αναγκάζοντας το Πανεπιστήμιο να τροποποιήσει (=να υποβαθμίσει) το Πρόγραμμα Σπουδών του, αλλά και στα πενιχρά αποτελέσματα της διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών, και ιδίως του μαθήματος της Έκφρασης-Έκθεσης. Μήπως είναι καιρός να επανεξεταστεί η μέθοδος διδασκαλίας, με έμφαση στα πολύ αμφίβολα αποτελέσματα της αξιολόγησης μόνο σε αδίδακτο κείμενο. Το είδος της αξιολόγησης αυτής ποια κίνητρα παρέχει στον εξεταζόμενο να εκμάθει, να αφομοιώσει και να αντιμετωπίσει κριτικά το περιεχόμενο των διάφορων κειμένων που διδάσκεται σε ολόκληρη τη χρονιά ή να εμπλουτίσει αποτελεσματικά το λεξιλόγιό του και να βελτιώσει την ικανότητά του να διατυπώνει με επάρκεια τις σκέψεις του σε συνεχή λόγο;
Επομένως, εξαιτίας της κρισιμότητας των πιο πάνω ζητημάτων, αλλά και πολλών άλλων που συνδέονται με αυτά, επείγει να δοθούν λύσεις το συντομότερο δυνατόν, ώστε να τοποθετήσουμε τη φιλολογική μας παιδεία εκεί που της αρμόζει και της αξίζει.
*Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας
Βοηθός Διευθυντής Α' Σχ. Μέσης Εκπαίδευσης
