ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΙΕΡΗ*
Η πρωτοβουλία της διοίκησης του Πανεπιστημίου Κύπρου και δη του Πρύτανη να γιορτάσει τα 25χρονα του πρώτου ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος στον τόπο θα ήταν αξιέπαινη, αν δεν ήταν καθόλα εσφαλμένη τόσοως προς το timing, όσο και ως προς τον τρόπο οργάνωσης.
Για όσους δεν θυμούνται —και μάλλον θα θυμούνται αρκετοί αφού το Πανεπιστήμιό μας δεν είναι ούτε εκείνο της Μπολόνιας, ούτε της Οξφόρδης ώστε να μην υπάρχουν ζωντανοί μάρτυρες της απαρχής του— το Πανεπιστήμιο Κύπρου ιδρύθηκε το 1989 και δέχθηκε τους πρώτους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του το 1992 και 1997 αντίστοιχα, γεγονός το οποίο αναφέρεται και στο ιστορικό του στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος. Όποια απ’ αυτές τις χρονολογίες και να λάβει κανείς υπόψη του, τα 25χρονα του Πανεπιστημίου δεν είναι φέτος και αυτό δεν αποτελεί ζήτημα ερμηνείας, αλλά απλής αριθμητικής.
Αν ο Πρύτανης ήθελε να γιορτάσει την επέτειο από την ίδρυση του Πανεπιστημίου, θα έπρεπε να το είχε κάνει πέρυσι. Αν, από την άλλη, ήθελε να γιορτάσει τα 25 χρόνια λειτουργίας του Πανεπιστημίου (όπως δηλώνεται στην πρόσκληση για την «τελετή» στις 18 Σεπτεμβρίου), θα έπρεπε να προγραμματίσει τις επετειακές εκδηλώσεις για το 2017, όπως τις έχει προγραμματίσει το Πολιτιστικό Κέντροκαι το Θ.Ε.ΠΑ.Κ.για τα εικοσάχρονά τους (μάλιστα επ’ αυτού είχα τηνευκαιρία να ενημερώσω τον Πρύτανη: ότι το Θ.Ε.ΠΑ.Κ. σχεδιάζει για το 2017 τον ανέβασμα σε παγκόσμια πρώτη ενός συγκλονιστικού έργου της κυπριακής γραμματείας, το Παγκόσμιο Άσμα, που ο θρυλικός Δήμαρχος της Πάφου Χριστόδουλος Γαλατόπουλος έγραψε στη φυλακή, ύστερα από την απόφαση των Βρετανών να τον φυλακίσουν για τη συμμετοχή του στα Οκτωβριανά). Πάντως, αν ο νυν Πρύτανης είχε οποιαδήποτε αμφιβολία για το πότε πρέπει να γίνει ο εορτασμός της 25ης επετείου του Πανεπιστημίου Κύπρου, ας σεβόταν τουλάχιστον το γεγονός ότι η επέτειος των δέκα χρόνων από τη λειτουργία του Πανεπιστημίου εορτάστηκε (με σωστή αριθμητική!) το 2002, επί πρυτανείας Νίκου Παπαμιχαήλ.
Το μείζον πρόβλημα όμως δεν είναι η χρονική τοποθέτηση των εορτασμών —ας δεχτούμε, όσο παρατραβηγμένο και να φαίνεται, ότι ο νυν πρύτανης και οι περί αυτόν σκοπεύουν να μπουν σ’ ένα πανηγυρικό κλίμα από τώρα και να εορτάζουν για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό που προβληματίζει είναι ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζονται, επιλέγονται, προγραμματίζονται και οργανώνονται επετειακές εκδηλώσεις αυτού του επιπέδου,οι οποίες λογικά θα έπρεπε να μνημονεύσουν και να προβάλουν όλα εκείνα που το Πανεπιστήμιο έχει προσφέρει στην παιδεία, στην επιστήμη, στην έρευνα και στον πολιτισμό του τόπου όλα αυτά τα 23 χρόνια. Για να επιτευχθεί μια τέτοια σφαιρική παρουσίαση της προσφοράς του Πανεπιστημίου οπωσδήποτε χρειάζεται ένα καλά μελετημένο και οργανωμένο σχέδιο το οποίο να αναδεικνύει τα διάφορα άξια επιτεύγματα του Ιδρύματος, ένα σχέδιο το οποίο να έχει καταρτισθεί από ανθρώπους που γνωρίζουν το όραμα και την ιστορία του Πανεπιστημίου, έχουν εποπτεία της εξέλιξής του και κατέχουν την ανάλογη επαγγελματική πείρα και παιδεία ώστε να προβάλλουν αυτή την εξέλιξη με τον καλύτερο και πλέον περιεκτικό τρόπο. Ένα τέτοιο σχέδιο σίγουρα δεν μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή χωρίς καμία συζήτηση εντός του Πανεπιστημίου, πόσο μάλλον χωρίς τη συμμετοχή και την έγκριση της Συγκλήτου.
Κι όμως οι επετειακές εκδηλώσεις για τα “25χρονα” του Πανεπιστημίου έχουν ξεκινήσει – ασχεδίαστες, ασυζήτητες, άκαιρες. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στην ευρέως διαφημιζόμενη «τελετή» που θα λάβει χώρα στις 18 Σεπτεμβρίου 2015 και περιλαμβάνει χαιρετισμούς, «αναφορές» και καλλιτεχνικό πρόγραμμα, το οποίο αν και προσφέρεται από μια αξιόλογη ομάδα καλλιτεχνών από την Ελλάδα, αφήνει μια πικρή γεύση επαρχιώτικου κομπλεξισμού αφού περνά το μήνυμα ότι τίποτα το αξιόλογο δεν έχει παραχθεί στον τομέα του πολιτισμού μέσα στο ίδιο το Πανεπιστήμιο όλα αυτά τα 23 χρόνια. Και αυτό αποτελεί ουσιαστική μομφή σε δυνάμεις που εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες προωθούν την ιδέα ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου δεν αγοράζει, αλλά δημιουργεί, καλλιεργεί και εξάγει πολιτισμό με μια στοχευμένη στρατηγική και ένα συγκεκριμένο σκεπτικό που συνάδουν με το όραμα και την αποστολή του Ιδρύματος.Εκτός και αν ο Πρύτανης (ή οι συμβουλατόροι του) έκριναν ότι το Πανεπιστήμιο δεν έχει δημιουργήσει αυτά τα 23 χρόνια από τη λειτουργία του τίποτε αξιόλογο για να καλύψει το καλλιτεχνικό σκέλος του εορτασμού.
Εν κατακλείδι. Εκείνο που δυσκολεύομαι να καταλάβω είναι γιατί στη συγκεκριμένη συγκυρία που το Πανεπιστήμιο οφείλει να προβάλει και να προωθήσει τα επιτεύγματά του, αγοράζει απέξω μια πολιτιστική εκδήλωση.Η μόνη συνειρμική σχέση που είμαι σε θέση να εντοπίσω είναι ανάμεσα στον τίτλο της παράστασης και στην προοπτική ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου να αντιληφθεί ότι σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα όλες οι πρωτοβουλίες πρέπει να διέπονται από κάποιες δεοντολογικές αρχές. Αλλά φαίνεται ότι και τα δύο είναι, δυστυχώς, ένα «Όνειρο στο κύμα»…
* Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας και Διευθυντής του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου
