ΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΨΑΛΤΗ*
Παρακολούθησα με μεγάλο ενδιαφέρον το διάλογο που αναπτύχθηκε γύρω από το πιο πάνω θέμα, ιδιαίτερα το μέρος που αφορά τη πτυχή των εξετάσεων και ήθελα να παρατηρήσω πως σημειολογικά εγείρονται μια σειρά από ζητήματα όσον αφορά στη στάση του ΥΠΠ, τα οποία θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε τρεις βασικές περιοχές.
Α. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ:
Η στάση του ΥΠΠ χαρακτηρίζεται, διαχρονικά, από το σύνδρομο της "πρώτης φοράς" και την απόλυτη σιγουριά πως οι αλλαγές που επιχειρούνται αποτελούν πανάκεια για όλα τα προβλήματα της παιδείας. Επωδός αυτής της στάσης είναι η μόνιμη προσπάθεια νομιμοποίησης των όποιων αλλαγών επιφέρει με το επιχείρημα ότι αυτές είναι το προϊόν επιστημονικών επιτροπών και ερευνών.
Β. Η ΟΥΣΙΑ:
Η πραγματικότητα, όμως, είναι κάπως διαφορετική, αφού, αν όχι όλα, τα περισσότερα από τα μέτρα που εισηγείται και στη συνέχεια, με διάφορες αμφιλεγόμενες μεθόδους, καταφέρνει να εφαρμόζει, δεν αποτελούν πραγματικές καινοτομίες, αλλά επιστροφή σε περασμένες πρακτικές τις οποίες οι ίδιοι φορείς είχαν απορρίψει ως αποτυχημένες στο παρελθόν. Παραθέτω κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
1. Η επαναφορά της αριθμητικής βαθμολογία στο Γυμνάσιο, την οποία αναθεμάτισαν ως αντιπαιδαγωγικό μέτρο για να εισαγάγουν την εγγράμματη βαθμολογία, μας παίρνει πίσω στη δεκαετία του 80 με το επαναστατικό επιχείρημα πως … τώρα θα είναι πιο αντικειμενική (διάβαζε ανταγωνιστική) γιατί θα βοηθά στον προσδιορισμό των … αρίστων.
2. Η εισαγωγή αριθμητικής βαθμολογίας στο Δημοτικό ως ένα μέτρο για αντιμετώπιση του χάσματος μεταξύ Δημοτικού-Γυμνασίου κινείται προς αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που η διεθνής πρακτική, έρευνα και βιβλιογραφία εισηγούνται, αφού με βάση αυτά, εκείνο που εφαρμόζεται συνήθως είναι η προσομοίωση των πρώτων τάξεων του γυμνασίου προς το δημοτικό και όχι αντίθετα. (Psaltis 2007)
2. Τα ΝΩΠ του Λυκείου από τη μια μας γυρίζουν πίσω στη δεκαετία του 90 και στα ΛΕΜ, τα οποία οι ίδιοι φορείς δαιμονολόγησαν ως στερούντα τους μαθητές από το δικαίωμα επιλογής για να εισαγάγουν το λεγόμενο ενιαίο λύκειο που θεοποίησαν ως ένα επαναστατικό σύστημα για να το ρίξουν στη συνέχεια στο πυρ το εξώτερο. Στην πραγματικότητα, όπως είναι γνωστό, το σύστημα που έχει υιοθετηθεί σήμερα συνιστά προϊόν συναλλαγής μεταξύ των διαφόρων κλάδων για αυξομειώσεις στις ώρες διδασκαλίας των διαφόρων μαθημάτων και μετατροπή του Λυκείου σε προθάλαμο του πανεπιστημίου,.
3. Η διπλή εξεταστική περίοδος στα Λύκεια, ενώ μας πάει πίσω στην περίοδο της Βρετανικής αποικιοκρατίας, πάσχει επίσης από μια σύγχυση, εύχομαι όχι σκόπιμη, όσον αφορά την ορολογία που χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει την εισαγωγή της, αφού σε καμιά περίπτωση, η εξέταση που θα εισαγάγουν σταδιακά στο Λύκειο, μπορεί να χαρακτηριστεί ως διαμορφωτική. Αυτό γιατί η διαμορφωτική αξιολόγηση χαρακτηρίζεται από μια διαρκή διαδικασία ελέγχου εντοπισμού των αδυναμιών του μαθητή με στόχο τη βελτίωσή του και όχι μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο, εκτός και αν θα αναλώσουν όλο το 2ο τετράμηνο σε επαναλήψεις. Τότε όμως πώς θα καλύψουν την υπόλοιπη ύλη; Εδώ να επισημάνουμε πως όλα αυτά επισυμβαίνουν στην πατρίδα μας τη στιγμή που σε χώρες που διακρίνονται για τις επιδόσεις τους στην παιδεία οι εξετάσεις έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο.
4. Ο διαχωρισμός των εξετάσεων απόλυσης και κατάταξης επαναφέρει και πάλι μέθοδο από το παρελθόν την οποία κατάργησαν οι φορείς του ΥΠΠ πριν καμιά δεκαριά χρόνια, για να εισαγάγουν την «επαναστατική» καινοτομία της μεικτής εξέτασης, ενώ είχε επισημανθεί από τότε πως αυτή η πρακτική ήταν ανορθόδοξη, αφού, όπως είναι γνωστό, στόχος των μεν απολυτήριων εξετάσεων είναι να πιστοποιήσουν κατά πόσον ο μαθητής έχει τις ελάχιστες γνώσεις που του επιτρέπουν να αποφοιτήσει από την Ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ενώ αποκλειστικός στόχος των εισαγωγικών εξετάσεων είναι η αποτελεσματική και διακριτή κατάταξη των υποψηφίων φοιτητών στις διαθέσιμες θέσεις, κυρίως του Πανεπιστημίου Κύπρου, σύμφωνα με τις επιδόσεις και τις επιλογές τους. (Ψάλτης 2006 σ.103). Το περίεργο είναι πως και πάλι αναφέρονται στην εξέταση απόλυσης ως … διαμορφωτική αξιολόγηση. Δηλαδή θα ακολουθεί μεταλυκειακή τάξη για να αντιμετωπίζει τα προβλήματα των παιδιών που χρειάζονται βελτίωση; !!!
Όσον αφορά στη μεταφορά των ανεξετάσεων από το Σεπτέμβρη στον Ιούνη, μόνο θυμηδία προκαλεί ο ισχυρισμός πως θα αντιμετωπιστούν τα κενά των επηρεαζόμενων μαθητών μέσα σε 15 μέρες.
Γ. ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ & ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ:
Είναι καιρός, νομίζω, το ΥΠΠ να ανακοινώσει τα μέλη των συμβουλευτικών και επιστημονικών επιτροπών που χρησιμοποιεί για να υπάρχει διαφάνεια και λογοδοσία εκεί και όπου χρειάζεται, ώστε να μην παρουσιάζεται το τραγελαφικό φαινόμενο κάποιοι να αποτελούν μέλη αυτών των επιτροπών και σε ένα μεταγενέστερο στάδιο να παρουσιάζονται διαφωνούντες με τους εαυτούς τους, απορρίπτοντας ως ξεπερασμένα ή ανεφάρμοστα πράγματα που οι ίδιοι/ες είχαν αποφασίσει πριν.
Αναφορές
Psaltis, I. (2007). School Transfer from Primary to Secondary Education.Nicosia: AphiPublishers
Ψάλτης, Ι. (2006). ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ: Θεωρία και Πράξις. Αθήνα: Εκδόσεις Πάργα
*Διδάκτωρ Επαγγελματικών Σπουδών στην Εκπαιδευτική Διοίκηση
