ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΑΒΒΑ ΣΕΠΟΥ*
“Αλίμονο στην κοινωνία που δεν έχει δασκάλους αληθινά ερωτευμένους μ΄ αυτό που κάνουν”
Ευ. Παπανούτσος
΄Εχω ζήσει τα σχολεία ως δάσκαλος και ως γονιός κι έμαθα να ξεχωρίζω και να σέβομαι βαθύτατα εκείνους τους δασκάλους που καθημερινά ντύνονται τη νεανική τους πρωτεϊκότητα, αγνοί, δροσεροί κι ωραίοι, ίδιοι αρχάγγελοι της παιδείας, ανεβαίνουν στην έδρα, πυρπολούν ψυχές, διαλέγονται με τα ερωτήματα, τους φόβους και τις ανησυχίες των παιδιών που η πολιτεία τους έχει εμπιστευθεί και βήμα βήμα τα οδηγούν στο κατώφλι της γνώσης και της αρετής. Αυτή η ποιότητα, αυτή η στόφα δασκάλου εκλείπει οσημέραι δίνοντας τη θέση της σ΄ ένα στυγνό καλοπληρωμένο δημόσιο υπάλληλο που φορές εκπορνεύει το υψηλό του λειτούργημα με το παράνομο φροντιστήριο. Ο άκρατος συντεχνιασμός και η άκρα ιδιοτέλεια έχουν αποϊερώσει το υψηλό λειτούργημα, έχουν υποβιβάσει την κατά Πλάτωνα αγαπητική σχέση σε σχέση συναλλαγής και “αμοιβαίας χρησιμότητας”.
Ο αληθινός δάσκαλος είναι γέφυρα παιδείας, καρδιά του εκπαιδευτικού συστήματος, εμφορείται από προσωπικό συγκινησιακό ενέργημα, μιαν οιονεί ερωτική σχέση που χωρίς αυτήν δεν μπορεί να υπάρξει ούτε διάδραση ούτε αληθινή παιδεία.
Το έργο του δασκάλου, δύσκολο από τη φύση του, καθίσταται πραγματικά σισύφειο στα πλαίσια της διεφθαρμένης κοινωνίας που τίποτε όρθιο δεν έχει αφήσει, ούτε αρχές, ούτε αξίες, ούτε ιδανικά, ούτε θεσμούς, ούτε ήθος χρηστόν.
Ωστόσο ο Κύπριος δάσκαλος απολαμβάνει ακόμα κοινωνική εκτίμηση και η πολιτεία τον τοποθετεί στις υψηλές κλίμακες του δημόσιου μισθολογίου που σύμφωνα με το δίκτυο “Ευριδίκη” παίρνει διπλάσια από τον ΄Ελληνα και επταπλάσια από τον Ρουμάνο συνάδελφό του.
Παράλληλα, τα εκπαιδευτικά μας επίπεδα από το 1995 που πρωτομπήκαμε στη διαδικασία αξιολόγησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι σταθερά στον πάτο της Ευρώπης, χειρότερα και από εκείνα της Βουλγαρίας και της Τουρκίας. ΄Ενας στους τέσσερις απόφοιτους του δημοτικού αδυνατεί να ορθογραφήσει το όνομά του και να πολλαπλασιάσει δύο μονοψήφιους. Αυτή η ντροπιαστική αθλιότητα δεν απασχολεί τους συντεχνιακούς, ως να μην είναι έργο των χειρών τους, απότοκο του κομματικού συντεχνιασμού που κρατά τα σχολεία στην εκπαιδευτική καθυστέρηση.
Οι εκπαιδευτικές κινήσεις, κομματικά παραμάγαζα, μόλις άρχισε να θαμποφέγγει η επί δεκαετίες παλινωδούσα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση βάλθηκαν για λόγους προεκλογικούς να την σβήσουν επιμένοντας στη διατήρηση της τριτοκοσμικής επετηρίδας και την αντισυνταγματική μονιμοποίηση κομματικών τους φίλων. Η εκπαιδευτική πολιτική ασκείται από την αρμόδιο αρχή και ελέγχεται από τους εκπροσώπους του λαού.
Η πεισματική εμμονή των δασκαλοπατέρων να νεκραναστήσουν την επετηρίδα την οποία έχει καταργήσει η βουλή συνιστά έλλειμμα δημοκρατικό και ύβριν απαράδεκτη κατά της δημοκρατικής αρχής της πλειοψηφίας.
Στο πελατειακό μας κράτος ο προνομιούχος ευρύτερος δημόσιος τομέας συνάπτει συμμαχίες με τους εκάστοτε κρατούντες, τους παρέχει κομματική στήριξη και με τον μπαμπούλα της απεργίας εξασφαλίζει μισθούς, ωφελήματα και εξωφρενικά επιδόματα πέρα από τις δυνατότητες της οικονομίας και σε βάρος των ειλώτων του ιδιωτικού τομέα.
Η απεργία, ειδικά στην εκπαίδευση, αντί ως όφειλε να αποτελεί το έσχατον μέτρον, αποτελεί δυστυχώς το πρώτιστον.
Ο ευήθης δάσκαλος παρασυρόμενος από τους κομματικούς δασκαλοπατέρες απεργεί καμιά φορά και χωρίς να ξέρει το γιατί. Πριν από κάποια χρόνια μάλιστα οι εκπαιδευτικοί, μόνοι αυτοί από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αρνήθηκαν για λόγους γοήτρου να ακυρώσουν εξαγγελθείσαν απεργία παρόλο που εν τω μεταξύ τα σχετικά αιτήματα είχαν πλήρως ικανοποιηθεί. Απεργούν ακόμα οι εκπαιδευτικοί και για το ψευδοπρόβλημα των αντικαταστατών, αγνοώντας ότι σε Ευρώπη και Αμερική τα σχολεία λειτουργούν με συμβόλαια με την τοπική εκπαιδευτική αρχή (Local Education Authority) να προσλαμβάνει και να απολύει (hiring and firing) ανάλογα με τις ανάγκες της.
Η απεργία δεν αποτελεί βασικό δικαίωμα, μιας και εκατομμύρια άνθρωποι σ΄ όλο τον κόσμο, γιατροί, νοσοκόμοι, αστυνομικοί, πυροσβέστες, στρατιωτικοί, ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και άλλοι που επανδρώνουν ουσιώδεις υπηρεσίες το στερούνται ab initio. Στις ΗΠΑ πάρα πολλές εκπαιδευτικές οργανώσεις έχουν αποποιηθεί το δικαίωμα της απεργίας και το έχουν διαγράψει από το καταστατικό τους.
Αποδεχόμενοι ότι η ύψιστη προτεραιότητα του σχολείου είναι η μόρφωση του μαθητή τότε κανένα συναφές δικαίωμα δεν μπορεί να την παρακωλύει. Συνεπώς το δικαίωμα του δασκάλου στην απεργία δεν είναι ούτε υπέρτερο, ούτε ιερότερο από το δικαίωμα του μαθητή στην απρόσκοπτη, σταθερή, τακτική και ποιοτική εκπαίδευση που σημαδεύει ανεξίτηλα όλη τη μετέπειτα ζωή του.
Ολόκληρος ο λαός είναι ο εργοδότης του δασκάλου κι όταν αυτός απεργεί αυτόν τιμωρεί και όχι την κυβέρνηση. Ο απεργός του δημοσίου, ιδιαίτερα όταν απαιτεί τη χάραξη της δικής του εκπαιδευτικής πολιτικής κόντρα στο σύνταγμα και τις αποφάσεις της βουλής αντιστρατεύεται ουσιαστικά την κυβερνητική πολιτική που με το συμβόλαιό του έχει ταχθεί να υπηρετεί.
Αν οι δασκαλοπατέρες της Κύπρου και της Ελλάδας επικοινωνούσαν με τον έξω κόσμο θα έβλεπαν ότι στις 38 πολιτείες των ΗΠΑ η απεργία στα σχολεία είναι παράνομη και τιμωρείται με πρόστιμο, απόλυση, ή και φυλάκιση, όπως ακριβώς και η άρνηση του γονιού να στείλει το παιδί του στο σχολείο. Στις πολιτείες που η απεργία δεν είναι παράνομη, για κάθε μια μέρα αποκόπτονται δύο μεροκάματα παρόλο που το σχολείο αναγκάζεται να επεκτείνει το σχολικό έτος για να καλύψει τις 180 διδακτικές ημέρες.
Η καταχρηστική μονοπωλιακή δύναμη της ΠΟΕΔ κατάφερε όλα αυτά τα χρόνια να επιτύχει διοικητικό έλεγχο επί των σχολείων και εξουσιαστική παρέμβαση στη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής ακυρώνοντας την επί δεκαετίες παλινωδούσα μεταρρύθμιση εις βάρος της εκπαιδευτικής ανάπτυξης και της κοινωνίας γενικότερα.
Ο κόσμος έχει απαυδήσει από τα συνδικαλιστικά νταηλίκια, την αλαζονεία, την ανευθυνότητα, τα πολιτικά παίγνια που παίζουν εις βάρος των παιδιών και της ερευνητικής παιδείας.
* Φιλόλογος εταίρος του London University Institute of Education
Πρώην Γυμνασιάρχης, Λυκειάρχης, Επιθεωρητής και Επαρχιακός Μέσης Εκπαίδευσης
