Γυμνάσιο Φανερωμένης: Φωλιά φυλών και εστία πανανθρώπινων αξιών

Η Γιασμίν Αλκαδί
Σε μια παρέα δύο κορίτσια κάτι λένε μεταξύ τους και γελούν.
Είναι η Γιασμίν Αλκαδί, 15 χρόνων από το Ιράκ. «Μιλώ Αραβικά στο σπίτι γιατί οι γονείς μου δεν γνωρίζουν την Ελληνική γλώσσα. Τους την μαθαίνω εγώ, προσπαθώ τουλάχιστον», λέει γελώντας.
«Η μητέρα μου δεν εργάζεται αλλά ο πατέρας μου είναι στα Ηνωμένα Εθνη. Περνώ ωραία στο σχολείο. Δεν θα ήθελα να επιστρέψω στην χώρα μου. Είμαι πλέον Κύπρια, έτσι νιώθω. Αυτός είναι ο τόπος μου αφού ζω εδώ και επτά χρόνια», είπε.
Η Μέλα Κωνσταντίνου
Η φίλη της, η Μέλα Κωνσταντίνου επίσης 15 χρόνων από τη Ρουμανία λέει ότι ο πατέρας της είναι Σέρβος-Ρουμάνος και η μητέρα της Ρουμάνα. «Δεν θα ήθελα να πάω Ρουμανία αλλά να μείνω στην Κύπρο που την λατρεύω. θα ήθελα να γίνω φιλόλογος Ελληνικής γλώσσας. Μου αρέσει ακόμη η ιδέα να γίνω ηθοποιός ή σεναριογράφος», λέει γεμάτη όνειρα.

Το γραφείο της Διευθύντριας του Γυμνασίου Φανερωμένης Ηβης Σιακαλλή-Αργυρίδου είναι στο δεύτερο όροφο του κτηρίου.
Στον ανελκυστήρα κατά τύχη είναι ένας μαθητής, ένας από τους τέσσερις μόνο Ελληνοκύπριους μαθητές που φοιτούν στο σχολείο.

Γιώργος Αθανασίου:   Έμαθα από μικρός να μην είμαι ρατσιστής
Είναι ο Γιώργος Αθανασίου που φοιτά στην Γ’ τάξη του Γυμνασίου. «Πώς νιώθεις να είσαι μειονότητα ως Ελληνοκύπριος σε αυτό το σχολείο;», πέφτει αυθόρμητα η ερώτηση.
«Νοιώθω ωραία. Έμαθα από μικρός να μην είμαι ρατσιστής γιατί είμαι με μαθητές από άλλες χώρες. Είμαι τυχερός γιατί μαθαίνω πολλά πράγματα από τους συμμαθητές μου. Μου μιλούν για την χώρα τους και μαθαίνω και τη γλώσσα τους. Δεν τους βλέπω ότι είναι διαφορετικοί. Είναι σαν κι εμάς», είναι η απάντηση.

Η Διευθύντρια Ήβη Σιακαλλή-Αργυρίδου
Στο γραφείο της Διευθύντριας Ηβης Σιακαλλή-Αργυρίδου βρίσκονται επίσης, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γονέων Σάββας Τσιάτσιος και ο Διευθυντής του παραπλήσιου Δημοτικού Σχολείου Φανερωμένης Χάρης Χαραλάμπους.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες του σχολείου μας προέρχονται από χώρες με διαφορετική κουλτούρα και συνήθειες, μας ομολογεί η κ. Αργυρίδου στην παρατήρηση μας, ότι συναντήσαμε πολλά παιδιά στο διάλειμμα άλλων εθνικοτήτων.
Σημειώνει με σημασία ότι το διδακτικό προσωπικό με υψηλό αίσθημα ευθύνης ανταποκρίνεται στο έργο που ανέλαβε για να βοηθήσει τα παιδιά να ολοκληρωθούν ψυχικά, πνευματικά και να αποκτήσουν τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες για την αρμονική ένταξή τους στην κοινωνία.

Η πλειοψηφία των μαθητών είναι Ελληνοπόντιοι.
''Η πλειοψηφία των μαθητών είναι Ελληνοπόντιοι. Οι Ελληνοκύπριοι είναι μόνο μερικά παιδιά που προέρχονται ιδιαίτερα από μεικτούς γάμους'', προσθέτει.
Οι ακροατές, μας εξηγεί, αυτοί που δεν γνωρίζουν καθόλου Ελληνικά και φθάνουν το 20% του συνόλου των μαθητών προέρχονται από Ρουμανία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ιράν και Κίνα.
Σημειώνει ότι στο σχολείο λειτουργούν προγράμματα εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας για τους αλλόγλωσσους μαθητές.
Φιλόλογος διορισμένη από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού παραδίδει μαθήματα Ελληνικής γλώσσας στα παιδιά αυτά, ενώ επιπρόσθετα παραδίδονται ενισχυτικά μαθήματα από εκπαιδεύτρια που εργοδοτείται από τα ΖΕΠ (Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας) με προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και την Κυπριακή Δημοκρατία.
«Οι καθηγητές δίνουν την ψυχή τους και εργάζονται περισσότερες ώρες από το ωράριο τους γιατί ενδιαφέρονται για την αναβάθμιση του σχολείου'', σημειώνει.

Δίπλα στη εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης
Παρόλο που παρατηρείται μια φθίνουσα κατάσταση εξαιτίας της υποβάθμισης της παλιάς Λευκωσίας και της μετακίνησης του εντόπιου πληθυσμού εκτός των τειχών, ιδιαίτερα λόγω της τουρκικής εισβολής, αναφέρει η κ. Αργυρίδου, αυτό δεν λειτούργησε ανασταλτικά στο εκπαιδευτικό έργο του σχολείου σε συνεργασία πάντοτε με τις δραστηριότητες της εκκλησίας, του Ιερού Ναού Φανερωμένης.
Γιατί, σημείωσε, ο φυσικός χώρος του Σχολείου είναι δίπλα από την εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης και οποιεσδήποτε προσπάθειες απομάκρυνσης του σχολείου από το φυσικό του χώρο και τώρα και στο παρελθόν απέβησαν άκαρπες.
Η κ. Αργυρίδου μας λέει ότι η παλιά Λευκωσία λόγω των οδυνηρών συνεπειών της τουρκικής εισβολής υπέφερε από εγκατάλειψη και ερήμωση.
Η εγκατάσταση ξένων πληθυσμών στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας, σημειώνει, έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια γεγονός το οποίο αντιμετωπίζει ως προτεραιότητα τόσο το Σχολείο Φανερωμένης όσο και η Εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης.

Το σχολείο έδωσε μια νέα πνοή στην περιοχή
Με την ένταξη του στη Ζώνη Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας, συνεχίζει, το σχολείο έδωσε μια νέα πνοή στην περιοχή. Μετά την αναπαλαίωση του κτηρίου από τον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης στο βόρειο τμήμα του σχολείου στεγάζεται το Δημοτικό Σχολείο Φανερωμένης.
Στο χώρο της αυλής και σε γειτνιάζον με το σχολείο κτήριο στεγάζεται το Νηπιαγωγείο Φανερωμένης. Η Διευθύντρια αναφέρει ότι η Εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης, όπως και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη σοβαρότητα την αναβάθμιση του σχολείου και τη βελτίωση της ποιότητας της προσφερόμενης προς τους μαθητές εκπαίδευση και της στήριξης ιδιαίτερα των αλλόγλωσσων μαθητών.

Αυξήθηκαν οι άπορες οικογένειες
''Η παρουσία απόρων οικογενειών στην Παλιά Λευκωσία έχει αυξηθεί κατακόρυφα και έτσι η Εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης σε συνεργασία με τα Εκπαιδευτήρια Φανερωμένης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο) και με άλλους φορείς, όπως το Γραφείο Ευημερίας, τους Συνδέσμους Γονέων, την Τοπική κοινωνία, την Αστυνομία, το Δήμο, προσπαθεί να απαλύνει τον πόνο των ανθρώπων αυτών, των ξένων μεταναστών στον τόπο μας με θεμέλιο λίθο την αγάπη'', προσθέτει.

«Κιβώτιο Αγάπης»
Ήδη, σημείωσε, τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Αναστάσεως προσφέρεται ένα «Κιβώτιο Αγάπης», με τη βοήθεια και τη συνδρομή της εκκλησιαστικής επιτροπής και διαφόρων επιχειρηματιών.
Πέραν τούτου όμως, συνέχισε, όσες περιπτώσεις μαθητών των σχολείων Φανερωμένης χρήζουν άμεσης ανάγκης οικονομικής ή άλλης, οι διευθύνσεις των σχολείων έρχονται σε συνεννόηση με τους ιερείς ή την εκκλησιαστική επιτροπή προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανάγκη.
Η κ. Αργυρίδου μας αναφέρει ότι είναι πολλές οι άπορες οικογένειες μαθητών της, στην περιοχή της παλιάς Λευκωσίας όπου έχουν εγκατασταθεί μετανάστες και το βιοτικό επίπεδο τους είναι χαμηλό.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γονέων Σάββας Τσιάτσος
Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γονέων του Σχολείου Σάββας Τσιάτσος, επεμβαίνει για να μας εξηγήσει ότι ''οι πλείστοι των μαθητών μας είναι αιτητές ασύλου και σίγουρα υπάρχει πρόβλημα''.
Ξεκαθαρίζει όμως, ότι ''δεν υπάρχουν μωρά που δεν έχουν να φάνε, δεν έχουν ρούχα να φορέσουν''. Σημειώνει ότι υπάρχουν προβλήματα λόγω της ιδιάζουσας κατάστασης στις οικογένειες προσθέτοντας ότι η Εκκλησία της Φανερωμένης προσφέρει δωρεάν πρόγευμα στο σχολείο.
''Η Εκκλησία δεν αρνήθηκε ποτέ να μας βοηθήσει σε οτιδήποτε'', συμπληρώνει. Λόγω της μεγάλης μάζας παιδιών από άλλες χώρες υπάρχει και η διάκριση.
''Δυστυχώς με πολύ πόνο σας το λέω'', είπε η κ. Αργυρίδου, ''ότι τα τελευταία χρόνια οι ντόπιοι αποφεύγουν - αν και ανήκουν στην εκπαιδευτική περιφέρεια του Γυμνασίου Φανερωμένης - να εγγράψουν τα παιδιά τους στο σχολείο''.
Έχουν παρατηρήσει αυτή την απόκλιση του ξένου πληθυσμού, συνέχισε, και τους ενοχλεί. Σημείωσε ότι επειδή υπάρχει φθίνουσα κατάσταση της περιοχής, οι Κύπριοι εγκαταστάθηκαν εκτός κέντρου με αποτέλεσμα να δημιουργείται η εντύπωση ότι το κέντρο της Λευκωσίας κατοικείται εξ’ ολοκλήρου από ξένους.
Το επίπεδο του σχολείου
Σε ερώτηση για το επίπεδο του σχολείου, η κ. Αργυρίδου ήταν κατηγορηματική ότι το επίπεδο δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από άλλα σχολεία και είναι σε πολύ καλά επίπεδα.
Αυτό συμβαίνει, παρενέβη ο Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Φανερωμένης Χάρης Χαραλάμπους, γιατί τα παιδιά αυτά φοιτούν από το Δημοτικό, μαθαίνουν καλά την Ελληνική γλώσσα και αργότερα στο Γυμνάσιο είναι κανονικοί μαθητές.
''Έχουμε δυσκολίες λόγω της γλώσσας και δίνουμε τεράστια σημασία στην εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας'', είπε.
Η κ. Αργυρίδου αναφέρει ότι το Γυμνάσιο Φανερωμένης μέσα στα πλαίσια της λειτουργίας των ΖΕΠ, βασισμένο στην αρχή της θετικής διάκρισης προσφέρει με διαφορετικό τρόπο ίσες ευκαιρίες σε όλους. Έχει γίνει υλοποίηση προγραμμάτων εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, που στοχεύει στην άρση του κοινωνικού αποκλεισμού και μειώνει την επίδραση της ανισότητας για τη σχολική επιτυχία όλων των παιδιών.

Πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό
Επίσης, οι εκπαιδευτικοί μας στο Σχολείο Φανερωμένης, συνεχίζει, παρέχουν πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους και τους παρέχουν πρόσθετη ψυχοκοινωνική στήριξη.
''Προσπαθούμε ακόμα να παρέχουμε οι Διευθύνσεις των σχολείων Φανερωμένης προσφορά δημιουργικής απασχόλησης σε πρωινό χρόνο με την αγορά πρόσθετων εκπαιδευτικών υλικών από τους ειδικούς και άνοιγμα του σχολείου προς την κοινότητα, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού'', σημειώνει.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, αναφέρει, θα προσφέρει κατά τη σχολική χρονιά 2011-2012 προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας και δημιουργικής απασχόλησης στο χώρο του σχολείου σε απογευματινό χρόνο, στα Ελληνικά, Μαθηματικά, Πληροφορική, Ξένες Γλώσσες, Δημοσιογραφία, Φυσική Αγωγή, Θέατρο, Μουσική και Τέχνη.
Όπως μας είπε, για τις ανάγκες λειτουργίας των προγραμμάτων αυτών θα αγοραστούν υπηρεσίες από ειδικούς εκπαιδευτές, ενώ γίνονται τακτές συνεδρίες της Διευθύντριας του Γυμνασίου με το Διευθυντή του Δημοτικού Φανερωμένης στην παρουσία τοπικών συντονιστριών των ΖΕΠ για ανταλλαγή απόψεων για την πορεία των προγραμμάτων.

Τακτικές συναντήσεις με γονείς
Γίνονται, επίσης ανέφερε, τακτικές συναντήσεις με γονείς και ειδικούς κοινωνικούς λειτουργούς με θέματα που ενδιαφέρουν εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές και τις σχέσεις μεταξύ τους, καθώς και θέματα βίας και παραβατικότητας στο χώρο του σχολείου και τρόπους αντιμετώπισης τους.
Στο Γυμνάσιο Φανερωμένης, είπε η Διευθύντρια του, καλλιεργούμε πανανθρώπινες αξίες όπως είναι η Δημοκρατία, Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη, αλλά και ηθικές αξίες όπως αλληλοσεβασμός, κατανόηση, αλληλοβοήθεια, ανοχή, αγάπη.
''Καλλιεργούμε το σεβασμό στις παραδόσεις, την ιστορία, τη θρησκεία, τη γλώσσα και τα ιδιαίτερα εθνικά μας χαρακτηριστικά'', σημείωσε.

Ερωτηθείσα αν υπάρχει ενδιαφέρον από τους αλλοδαπούς γονείς για τα παιδιά τους απάντησε καταφατικά αναφέροντας ότι ''όταν τους το επιτρέπουν οι συνθήκες έρχονται διότι είναι σκληρά εργαζόμενοι, οι περισσότεροι από αυτούς''.

Το σχολείο τιμά την εθνική μας παράδοση
Ενδιαφέρονται αλλά στα πλαίσια στα δυνατοτήτων τους, σημείωσε. Στις μεγάλες εθνικές μας επετείους, όπως και άλλες επετείους που το σχολείο τιμά την εθνική μας παράδοση, όπως και άλλα σημαντικά ιστορικά γεγονότα, είπε η κ. Αργυρίδου, οι μαθητές μας που στην πλειοψηφία τους προέρχονται από άλλες εθνότητες, συμμετέχουν ενεργά σε αυτές και τις τιμούν με απόλυτο σεβασμό και προσήλωση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σημείωσε, ο πρόσφατος εορτασμός της γιορτής της Σημαίας και της Εθνικής μας επετείου της 28ης Οκτωβρίου.
''Οι μαθητές/τριες μας συμμετείχαν σ’ αυτές και τίμησαν τα εθνικά και κρατικά μας σύμβολα με απόλυτο σεβασμό και προσήλωση», σημείωσε.

Όλες οι ξένες οι μαθήτριες στο άγημα
Είναι αξιοσημείωτο να αναφέρω, είπε με δάκρυα στα μάτια η κ. Αργυρίδου, ότι οι μαθήτριες, γιατί ήταν μόνο μαθήτριες τη φετινή σχολική χρονιά, που αποτελούσαν το άγημα του σχολείου μας κατάγονταν όλες από ξένες εθνότητες, γεγονός που προκάλεσε ρίγη συγκινήσεως τόσο στη Διευθύντρια που τους παρέδιδε τα σύμβολα, όσο και στο κοινό που παρευρισκόταν και παρακολουθούσε την εκδήλωση.
''Γιατί εκείνη τη στιγμή νιώθαμε όλοι ότι γινόταν σύζευξη του ελληνικού πολιτισμού και του ιστορικού μας παρελθόντος με άλλους πολιτισμούς. Θα έλεγα καλύτερα, μεταλαμπαδευόταν ο ελληνικός πολιτισμός σε άλλους λαούς και εθνότητες. Η συγκίνηση ήταν πραγματικά μεγάλη για όλους'', είπε.
Στη συνέχεια της σχολικής χρονιάς, ανέφερε, προγραμματίζουμε και άλλες δραστηριότητες και εκδηλώσεις, όπου μέσα από αυτές, όπως το χορό και το τραγούδι, το θέατρο, την κοινωνική προσφορά, τον εθελοντισμό θα προάγουμε αυτές τις αρχές και αξίες που προανέφερα και θα μας δοθεί η ευκαιρία να αναδείξουμε όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μαθητών του Σχολείου μας.

Στο σπίτι μιλάμε Ρωσικά και Ελληνικά
Φεύγοντας από το γραφείο της Διευθύντριας, η Μαρία Ιατζέν 14 χρόνων από τη Γεωργία τρέχει χαρούμενη στον διάδρομο.
«Η μαμά μου είναι πωλήτρια και ο μπαμπάς μου δουλεύει στις οικοδομές. Γεννήθηκα στη Γεωργία αλλά από μικρή ζούσα στην Ελλάδα. Αισθάνομαι όμορφα εδώ, περνώ ωραία στο σχολείο, έχω τους φίλους μου, διασκεδάζω», λέει. Η Ελίνα Κασουλίδου 14 χρόνων από τη Ρωσία λέει ότι στο σπίτι μιλάνε Ρωσικά αλλά και Ελληνικά.
«Ήρθαμε στην Κύπρο για μια καλύτερη ζωή. Νιώθω ότι έχω δύο πατρίδες αλλά μου αρέσει να ζω στην Κύπρο», λέει. Ένα άλλο παιδί στην ερώτηση αν τυγχάνει καλής αντιμετώπισης στην Κύπρο, αναφέρει ότι για το ίδιο δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. «Γνωρίζω άπταιστα τα Ελληνικά και περνώ απαρατήρητος. Οι γονείς μου που δεν γνωρίζουν και τόσο καλά την γλώσσα έχουν κάποια προβλήματα… Νοιώθουν ξένοι.. και ναι υπάρχουν και κάποιες ρατσιστικές τάσεις στην Κύπρο».

Η ιστορία του Γυμνασίου Φανερωμένης
Η εκπαιδευτική προσφορά του Γυμνασίου Φανερωμένης ξεκινά με την εμφάνιση των πρώτων σχολείων στη Λευκωσία. Από το 1852, έτος κατά το οποίο ιδρύεται αλληλοδιδακτικό σχολείο για αγόρια.
Σύντομα όμως, το 1859 η ανάγκη για παροχή μόρφωσης και στα κορίτσια οδηγεί τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Α’ να παραχωρήσει το κτήριο του Αρρεναγωγείου Φανερωμένης, για να στεγαστεί το πρώτο Παρθεναγωγείο της Λευκωσίας, το Παρθεναγωγείο Φανερωμένης.
Από το 1903 μέχρι το 1907 λειτουργεί ως διδασκαλείο αναγνωρισμένο ως ισότιμο με το Αρσάκειο Αθηνών από το Υπουργείο Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας.
Σε αυτό φοιτούν μόνο μαθήτριες. Λόγω όμως της πληθώρας των διδασκαλισσών, το 1937 αποφασίστηκε να σταματήσει η λειτουργία του διδασκαλείου και το σχολείο να αποτελέσει παράρτημα του Παγκυπρίου Γυμνασίου.
Έτσι από το 1937 ως το 1961 το σχολείο λειτουργούσε ως τμήμα Θηλέων Φανερωμένης – Παγκύπριο Γυμνάσιο, με κατεύθυνση Κλασσική.
Με την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το σχολείο έπαυσε να λειτουργεί ως παράρτημα του Παγκυπρίου Γυμνασίου και αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο αυτοτελές εξατάξιο σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης, το Παγκύπριο Γυμνάσιο Θηλέων Φανερωμένης.
Το εκπαιδευτήριο μετεξελίχθηκε σε διάφορες μορφές μέχρι των ημερών μας.

ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΟΥΝΑ (ΠΗΓΗ ΚΥΠΕ)