Γυρίσαμε πιο πίσω από τη δεκαετία του ..1980.

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*

Τη δεκαετία του 1980 οι συνθήκες εργασίας των δασκάλων ήταν πολύ πίσω και έγιναν μεγάλοι αγώνες για τη βελτίωση τους.

1. Η αξιολόγηση του 1981 τοποθέτησε τους νεοδιοριζόμενους δάσκαλους στις κλίμακες Α5 – Α7 – Α8, ενώ οι καθηγητές διορίζονταν στις κλίμακες Α8 – Α10. Η σημερινή εξίσωση στη μισθοδοσία δασκάλων και καθηγητών ήταν άπιαστο όνειρο. Ο ετήσιος βασικός μισθός του πρωτοδιόριστου δασκάλου ήταν £ 1415  ενώ του καθηγητή £ 2272. Η ετήσια προσαύξηση ήταν £ 90 για το δάσκαλο και £ 111 για τον καθηγητή.Έπρεπε να δουλέψουμε 10 ολόκληρα χρόνια για να φθάσουμε εκεί που άρχιζαν οι συνάδελφοι της μέσης. Λόγω της  διαφοράς στην προσαύξηση η μισθολογική διαφορά σε απόλυτους αριθμούς αύξανε χρόνο με το χρόνο.
2. Η μισθολογική διαφορά πρωτοδιόριστου δασκάλου και καθηγητή έφτανε το 60,56%.
3. Εργαζόμαστε έξι μέρες την εβδομάδα μέχρι το σχολικό έτος 1990 - 1991. Ο εβδομαδιαίος διδακτικός μας χρόνος ήταν 34 περίοδοι όταν διορίστηκα το 1987.
4. Οι τάξεις είχαν μέχρι 35 παιδιά τη δεκαετία του 1980, πρέπει όμως να ομολογήσω ότι τότε το τέρας της παραβατικότητας δεν υπήρχε.
5. Οι συμβασιούχοι της σχολικής χρονιάς 1987-88 διορίστηκαν με εντεκάμηνες συμβάσεις και χωρίς δικαίωμα καταβολής ανεργιακού επιδόματος. (Αν αυτό σας θυμίζει τις δεκάμηνες συμβάσεις της σχολικής χρονιάς 2016-2017 είναι απλώς σύμπτωση! )

Η ιδιοτελής στάση της τότε ηγεσίας της ΠΟΕΔ

1. Η  ηγεσία της συντεχνίας  «έθαψε» τους δασκάλους που διορίστηκαν μετά την 1/1/1981, αφούσυμφώνησε με την κυβέρνηση ότι όσοι ήταν εν υπηρεσία μέχρι την 31/12/1980 εξασφάλισαν ως προσωπική κλίμακα την Α9, ενώ οι «νεοδιοριζόμενοι» έφταναν μόνο στην Α8.
2. Κάτι ανάλογο έγινε και με τους βοηθούς διευθυντές που όσοι ήταν εν υπηρεσία το 1980 έφταναν στην κλίμακα Α9(ii) προσαυξήσεις, ενώ θα προάγονταν από 1/1/1981 θα ανελίσσονταν μόνο στην Α9.
3.  Η δημιουργία εκπαιδευτικών δύο ταχυτήτων έθρεψε την αγανάκτηση των νέων δασκάλων της εποχής εκείνης οι οποίοι αγωνίστηκαν για την ίση μεταχείριση των εκπαιδευτικών. Η ΑΚΙΔΑ δημιουργήθηκε  (1992) και εξέφραζε τον πόθο των νέων  για να τοποθετηθεί ο δάσκαλος στη θέση που του αξίζει. Το δίκαιο αυτό αίτημα, κερδήθηκε μερικώς με τους αγώνες των νέων δασκάλων της δεκαετίας του  1985 - 1995.
4. Όπως θα δούμε και αργότερα, το ξεπούλημα των νέων από τους παλιούς θα επαναλαμβανόταν τρεις δεκαετίες αργότερα.

Η συμφωνία κυβέρνησης ΠΟΕΔ του 1986.

1. Το κύριο επιχείρημα της επίσημης πλευράς για την άνιση μεταχείριση δασκάλων καθηγητών ήταν το γεγονός ότι οι δάσκαλοι δεν είχαν πτυχίο ισότιμο με πρώτο πανεπιστημιακό τίτλο.
2. Με τη συμφωνία κυβέρνησης - ΠΟΕΔ του 1986 οι δάσκαλοι αναλάμβαναν την υποχρέωση να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα επιμόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου διάρκειας δύο ετών, για να θεωρηθούν πτυχιούχοι.
3. Στο πρώτο έτος οι δάσκαλοι παρακολουθούσαν τα μαθήματα, ενώ στο δεύτερο έτος έκαναν τις γραπτές εργασίες.
4. Το πρόγραμμα επιμόρφωσης άρχισε το  σχολικό έτος 1988-89 με τους δασκάλους με 20+ έτη υπηρεσίας και τέλειωσε το σχολικό έτος 1993-1994. Κάλυψε όλους τους δασκάλους που ήταν στην  υπηρεσία μέχρι το 1992.
5.  Όσοι τελείωναν επιτυχώς το πρόγραμμα, έμπαιναν οριζόντια στις συνδυασμένες κλίμακες Α8-Α10. Έτσι εξασφάλιζαν ότι η ανέλιξη τους δεν θα σταματούσε στην κορυφή της κλίμακας Α8 αλλά θα προχωρούσαν έξι προσαυξήσεις πιο πάνω μέχρι την κορυφή της Α10.
6. Όσοι βρίσκονταν κάτω από τη βάση της Α8 συμφωνήθηκε να φτάνουν μέχρι τη βάση της Α8 με εξάμηνες αντί ετήσιες προσαυξήσεις, γεγονός που  έδινε στους νεαρούς δασκάλους σημαντικό οικονομικό όφελος. [ Μια επιπλέον προσαύξηση κατ’ έτος κατά το μεταβατικό στάδιο].
7. Η κυβέρνηση Βασιλείου (1988 – 1993) αντέδρασε και ζήτησε επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας. Ως αποτέλεσμα απειλήθηκε κρίση.  Στο τέλος επήλθε επώδυνος για τους δασκάλους συμβιβασμός. Οι εξάμηνες προσαυξήσεις μετετράπησαν   σε οκτάμηνες με σημαντική ζημιά για τους νέους δασκάλους. Επιπλέον οι νεότεροι δάσκαλοι χρεώθηκαν με 30 επιπλέον περιόδους επιμόρφωσης.

1997: Η μισθολογική εξίσωση δασκάλων και καθηγητών

1. Το 1997 έληξε η μεταβατική περίοδος των οκτάμηνων προσαυξήσεων και οι πρώτοι δάσκαλοι διορίστηκαν απευθείας στην κλίμακα Α8.
2. Το 1996 αποφοίτησαν οι πρώτοι δάσκαλοι από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, ενώ ήδη από το 1994 είχαν διοριστεί οι πρώτοι δάσκαλοι απόφοιτοι Ελληνικών Πανεπιστημίων. Όλοι αυτοί έδρεψαν τους καρπούς των δικών μας αγώνων γιατί διορίστηκαν απευθείας στην Α8.
3. Οι δάσκαλοι που διορίστηκαν την περίοδο 1987 – 1996 κατέληξαν να παίρνουν  τον ίδιο μισθό γιατί, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, κάθε δάσκαλος που διοριζόταν έμπαινε με το  μισθό του πλέον χαμηλόμισθού δασκάλου που βρισκόταν  ήδη στην υπηρεσία.
4. Η βάση της κλίμακας του δασκάλου μετακινήθηκε  σταδιακά από την Α5 στην αρχική κλίμακα της Α8 την περίοδο 1992-1997.
5. Ο αγώνας που κάναμε  είχε ως αποτέλεσμα τη μισθολογική εξίσωση των δασκάλων που διορίστηκαν κατά και μετά το 1997 με τους καθηγητές. Όσοι διοριστήκαμε τη δεκαετία 1986 -1996 δεν εξισωθήκαμε γιατί καρπωθήκαμε τις ίδιες κλίμακες με καθυστέρηση μέχρι 8 έτη.

Απαρχή της νέας χιλιετηρίδας φέρνει  νέες κατακτήσεις

1. Η περίοδος 1999 – 2005 αποτέλεσε την κορύφωση των αγώνων και των κατακτήσεων των δασκάλων με κινητήριο δύναμη την ΑΚΙΔΑ.
2. Η αμφισβήτηση της Ακαδημαϊκής Αξίας του Διπλώματος Επιμόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου οδήγησε την ΠΟΕΔ σε συμφωνία με τα Κρατικά Πανεπιστήμια της Ελλάδος και του Πανεπιστημίου Κύπρου για διενέργεια Προγράμματος εξομοίωσης. Ως αποτέλεσμα όσοι δάσκαλοι δεν  είχαν Πτυχίο απέκτησαν το πιο πάνω ακαδημαϊκό προσόν το 1997.
3. Το 2001 κερδήθηκε η κλίμακα Α11 για τους απλούς δασκάλους, η Α11(ii) για τους Βοηθούς διευθυντές και η Α12(ii) για τους διευθυντές. Η αναβάθμιση των ακαδημαϊκών προσόντων των δασκάλων με τα προγράμματα εξομοίωσης αποτέλεσε ουσιαστικό επιχείρημα για την επίτευξη του αιτήματος αυτού.
4. Κατά τη διάρκεια της κυβερνήσεως Παπαδόπουλου (2003-2008) κερδήθηκε, το γραμματειακό προσωπικό στα δημοτικά σχολεία.

Οι κατακτήσεις γίνονται πύργοι από ..τραμπουλόχαρτα

1. Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση έφερε την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δημιούργησαν υπερπαραγωγή δασκάλων για να αυξήσουν τα κέρδη τους, ενώ τις θέσεις εργασίας μπορούσαν πλέον να διεκδικούν και δάσκαλοι από την  Ελλάδα.
2. Το πρώτο μαύρο σύννεφο ήταν οι μηδενικές γενικές αυξήσεις τη διετία 2004-2005 για να καλύψουμε τα κριτήρια της ΟΝΕ και να ενταχθούμε στο.. ευρώ.
3. Το  2009 καταργήθηκε το επίδομα ανεργίας για αφυπηρετούντες δημοσίους υπαλλήλους.
4. Η εφαρμογή των εναρμονιστικών νόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έφερε μια τρομακτική αύξηση της γραφειοκρατίας και συνακόλουθα του όγκου εργασίας των δασκάλων.
5. Το 2010-2011 δεν δόθηκαν γενικές αυξήσεις μισθών. Αλλά τα χειρότερα έπονταν.
6. Οι δάσκαλοι που αποφοίτησαν την τελευταία δεκαετία (2006-2016) αντιμετωπίζουν πολυετή ανεργία και υποαπασχόληση. Ο άμεσος διορισμός και η μηδενική ανεργία έγιναν όνειρο απατηλό.
7. Οι δάσκαλοι στο Ολοήμερο και  το θερινό σχολείο εργοδοτούνται με αγορά υπηρεσιών. Κυριολεκτικά πουλούν τον εαυτό τους με την ώρα. Δεν έχουν ούτε αργίες, ούτε άδειες ασθενείας, ούτε επίδομα ανεργίας,  ούτε προϋπηρεσία. Όσο μπορούν να δουλεύουν έχουν εισόδημα, όσοι αρρωστήσουν μένουν στο έλεος του θεού ή του..πολυδιαφημιζόμενου ΕΕΕ
8. Ο λογαριασμός για το οικονομικό έγκλημα  των τραπεζιτών  πληρώθηκε από  τους δημόσιους υπάλληλους και τους εκπαιδευτικούς.
9. Τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα όσων διορίστηκαν πριν ή κατά την 1/9/1979 εξασφαλίστηκαν σχεδόν πλήρως, αφού το πετσόκομμα στις συντάξεις αφορά όσους διορίστηκαν από τη δεκαετία του 1980 και μετά. Η υπηρεσία από 1/1/2013 αποφέρει μειωμένα συνταξιοδοτικά ωφελήματα.
10. Έναντι της εξασφάλισης όσων διορίστηκαν τη δεκαετία του 1970, καταργήθηκε το συνταξιοδοτικό σχέδιο για όσους διορίστηκαν μετά το 2011.
11. Αυξήθηκε η ηλικία υποχρεωτικής συνταξιοδότησης κατά δύο (2) χρόνια. [ έξι μήνες κάθε χρόνο την τετραετία 2013-2016 ]
12. Πάγωσε η καταβολή των προσαυξήσεων για 5 χρόνια (2012-2016) με αποτέλεσμα επιπλέον μισθολογική υστέρηση όσων ευρίσκονταν στην  υπηρεσία την μαύρη αυτή πενταετία κατά 15% κατά μέσο όρο.
13. Η μισθολογική υστέρηση λόγω του παγώματος των προσαυξήσεων θα επηρεάζει αρνητικά όσους βρίσκονταν στην υπηρεσία την πενταετία 2012-2016 μέχρι να αφυπηρετήσουν.
14. Οι κλίμακες των νεοεισερχομένων μειώθηκαν επιπλέον 10% . Χρειάζεται να δουλέψεις 2 χρόνια για να φτάσεις τον αρχικό μισθό του πρωτοδιόριστου εκπαιδευτικού.
15. Όσοι αφυπηρετούν πρόωρα έχουν επιπλέον πρόστιμα.(Penalties) Τα Penalties αφορούν την υπηρεσία μετά το 2012. Καθιερώθηκε έτσι η πρωτοφανής αρχή « Όσο πιο νέος είσαι, τόσο πιο πολλά χάνεις».
16. Η περίοδος αναμονής για διορισμό έφτασε στα 10 χρόνια.
17. Το νέο σύστημα διορισμού με «αδιάβλητες» εξετάσεις και πλουσιοπάροχη μοριοδότηση στα μαστερ και τα δοκτοράτα, οδηγεί στη βεβαιότητα ότι κάποιοι δεν θα διοριστούν ποτέ.
18. Το Πτυχίο υποβαθμίστηκε σε κουρελόχαρτο, αφού πρέπει να αποδείξεις την κατοχή των γνώσεων με τις εξετάσεις διορισμού.
19. Με το μνημόνιο κλειδώθηκαν οι ακόλουθες μόνιμες αποκοπές.

Μόνιμη κλιμακωτή αποκοπή 3,8% έως 17,5%

Έκτακτη εισφορά 2,5% - 3,5% για την περίοδο 2012 – 2016

Αύξηση των συνταξιοδοτικών εισφορών του επαγγελματικού σχεδίου συντάξεων από 0,75% σε 5%.

Επιβολή εισφοράς για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ύψους 1,5%.

1. Τα ΜΜΕ και οι εργοδότες έστρεψαν τον κόσμο εναντίον των δασκάλων. Ως αποτέλεσμα αυξήθηκε η παραβατικότητα και οι καταγγελίες με ψύλλου πήδημα. Η παραβατικότητα αυξήθηκε επίσης λόγω της ατιμωρησίας και  της έμφασης στα δικαιώματα και όχι στις υποχρεώσεις των μαθητών.
2. Το 2011 ένας διευθυντής δημοτικού σχολείου στην κορυφή της κλίμακας του, έπαιρνε περισσότερο καθαρό μισθό από το μισθό που παίρνει σήμερα (2016) ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας.
3. Το 2011 ο καθαρός μισθός ενός διευθυντή δημοτικού σχολείου ήταν € 4000. Όσοι από αυτούς πρόλαβαν να αφυπηρετήσουν  πριν την μεγάλη καταστροφή παίρνουν σήμερα δύο συντάξεις [Καθαρό μηνιαίο ποσό € 2700].  Σήμερα η κορυφή της κλίμακας του διευθυντή είναι μόνο €3200 καθαρά. Λόγω της εφαρμογής του θεσμού της προαγωγής με μηδενική αύξηση, οι διευθυντές που προήχθησαν το 2012 παίρνουν καθαρό μισθό € 2800 έως €3000.
4. Όσοι διευθυντές πρόλαβαν να εγκαταλείψουν το καράβι λίγο πριν να βυθιστεί παίρνουν σήμερα καθαρή σύνταξη ίση με το 90% του μισθού εν ενεργεία διευθυντή. Όσοι μπήκαν στην υπηρεσία μετά το 2011 δεν θα πάρουν επαγγελματική σύνταξη.  Αν αυτό σας θυμίζει το μεγάλο ξεπούλημα της συμφωνίας του 1981 μάλλον είναι..σύμπτωση. 
5. Τα τελευταία τρία χρόνια (2014-2016) όσοι προάγονται δεν παίρνουν προσαύξηση. Αν συνδυαστεί αυτό με την μακρινή μετάθεση που ακολουθεί συνήθως την προαγωγή, καθιερώθηκε η πρωτοφανής κατάσταση προαγωγή να σημαίνει μείωση μισθού.

Στο τριακοστό έτος της υπηρεσίας  μου με λύπη διαπιστώνω ότι όσα είχαμε κερδίσει στην αρχή της καριέρας μας έχουν δυστυχώς χαθεί. Έχουμε γυρίσει, δυστυχώς, εκεί που ξεκινήσαμε,  στη δεκαετία του 1980, ίσως και πιο πίσω. Για μας ίσως είναι αργά. Ελπίζω ότι οι νεότεροι θα έχουν το θάρρος, την επιμονή και την υπομονή να δοκιμάσουν να αντιστρέψουν αυτή την πτωτική πορεία. Αν επαναπαυτούν σύντομα θα διαπιστώσουν ότι δεν έχουν φτάσει ακόμα στον πάτο του πηγαδιού.

*ΒΓΓ ΑΚΙΔΑ 2016-17