Η αξιολόγηση του μαθητή – Πρέπει η Προσχολική Εκπαίδευση να ανησυχεί;

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΛΟΪΖΟΥ*

Με  αφορμή την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ) για την αξιολόγηση του μαθητή θα πρέπει να ξεκαθαριστούν ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν την Προσχολική Εκπαίδευση. Ως συντονίστρια και επιστημονική υπεύθυνη της διαδικασίας αναθεώρησης του Αναλυτικού Προγράμματος της Προσχολικής Εκπαίδευσης (ΑΠΠΕ) (3-6 χρόνων) νιώθω την ανάγκη αλλά και την ευθύνη να τοποθετηθώ σε θέματα που αφορούν τη χάραξη πολιτικής στην Προσχολική Εκπαίδευση.

Το  νέο ΑΠΠΕ (3-6 χρόνων) όπως έχει διαμορφωθεί στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης διατηρεί μια διαφοροποιημένη δομή ώστε να συνάδει με τις παιδαγωγικές αρχές της Προσχολικής Εκπαίδευσης. Δεν αναφέρεται σε Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας αλλά σε Άξονες, Επιδιώξεις, Πλαίσιο Εξέλιξης Επιδιώξεων και Ενδεικτικές Πρακτικές. Συγκεκριμένα η ιδέα των δεικτών δεν συνάδει με τις παιδαγωγικές αρχές της Προσχολικής Εκπαίδευσης οι οποίες στηρίζουν ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και ξεχωριστό με ατομικούς μηχανισμούς μάθησης, ότι η μάθηση ξεκινά πάντα από το τι μπορούν να κάνουν τα παιδιά αλλά και με την πραγματικότητα των τάξεων στα νηπιαγωγεία, ότι δηλαδή σε πολλές τάξεις υπάρχουν παιδιά μεικτών ηλικιών. Γι’ αυτούς τους λόγους η δομή του ΑΠΠΕ (3-6χρόνων) είναι διαφορετική.

Το νέο ΑΠΠΕ (3-6 χρόνων) αναφέρεται στο κάθε παιδί ως άνθρωπο με παρελθόν, παρόν και μέλλον, σέβεται τις ανάγκες και τις ικανότητες του, αναγνωρίζει ότι το καθένα έχει δυνατότητες μάθησης και ότι δίνεται ο απαραίτητος χρόνος και χώρος για να αναπτυχθεί και να μάθει. Από το ίδιο λοιπόν σκεπτικό πηγάζει και η επιλογή να διασφαλιστεί η ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, κάνοντας αναφορά σε όλους τους τομείς ανάπτυξης, αλλά και σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα. Γίνεται ξεκάθαρο ότι τα γνωστικά αντικείμενα δεν αποτελούν αυτοσκοπό αλλά στηρίζουν την ισορροπημένη ανάπτυξη των παιδιών. Στόχος είναι να διασφαλιστεί η εξέλιξη του κάθε παιδιού, επιπλέον είναι σαφές και αποδεχτό ότι η εξέλιξη του κάθε παιδιού θα είναι διαφορετική.

Επίσης στο νέο ΑΠΠΕ (3-6 χρόνων) έχει προστεθεί ένα μέρος το οποίο αφορά στην Αξιολόγηση-Τεκμηρίωση των παιδιών. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το μέρος αναφέρεται κυρίως στην τεκμηρίωση και εισηγείται διαφορετικές μεθόδους παρατήρησης της μάθησης και ανάπτυξης του παιδιού. Αυτό και πάλι γίνεται διότι βασιζόμαστε στη παιδαγωγική αρχή ότι το κάθε παιδί είναι ξεχωριστή και μοναδική οντότητα, το οποίο αναπτύσσεται και μαθαίνει συνεχώς με το δικό του ρυθμό, αλληλοεπιδρώντας με τους συνομήλικους του και τους ενήλικες.

Οι κοινές κλίμακες αξιολόγησης και κριτηρίων που προτείνονται δεν συνάδουν με το επιστημολογικό πλαίσιο του νέου  ΑΠΠΕ (3-6 χρόνων). Περιορίζουν επικίνδυνα τα περιθώρια της ουσιαστικής τεκμηρίωσης της ανάπτυξης και μάθησης, κατηγοριοποιούν τα παιδιά και αγνοούν:

1. τις πραγματικές ανάγκες και ικανότητες όλων των παιδιών
2. τη φωνή και το δικαίωμα τους για συμμετοχή
3. την ποιότητα των εμπειριών που θα πρέπει να προσφέρονται στα παιδιά
4. την ουσία της προσχολικής εκπαίδευσης

Ελπίζω ότι η παρακάτω εικόνα δεν θα αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η αξιολόγηση του παιδιού στην προσχολική εκπαίδευση.

*Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Τμήματος Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστημίου Κύπρου