ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΠΕΡΣΙΑΝΗ*
Με το τέλος των βουλευτικών εκλογών στις 22 ΜαΊου είχαμε τις καθιερωμένες δηλώσεις των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων ότι πήραν τα μηνύματα που τους έστειλαν οι πολίτες με την ψήφο τους και θα τα μελετήσουν προσεκτικά σε ειδικές συνεδρίες των συλλογικών τους οργάνων, καθώς και τα ποικίλα σχόλια των ΜΜΕ, τόσο για τα εκλογικά αποτελέσματα όσο και για το φαινόμενο του μεγάλου ποσοστού της αποχής(33%). Ειδικά για το τελευταίο, η εξήγηση που έδωσαν τα ΜΜΕ είναι η μεγάλη μείωση της αξιοπιστίας των πολιτικών κομμάτων και γενικά της πολιτικής και η απαξίωση των πολιτών προς «τα παχιά τα λόγια τα μεγάλα» που τους απευθύνουν κατά κόρον οι πολιτικοί και οι υποψήφιοι βουλευτές κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας με κάθε τεχνολογικό μέσο που έχουν στη διάθεσή τους.
Επειδή πιστεύω πως το θέμα της αποχής είναι πολύ ζωτικής σημασίας για την πολιτική ζωή της χώρας αλλά και για την επιβίωση του κυπριακού κράτους και επειδή νομίζω πως η ερμηνεία που δόθηκε στο πρόβλημα είναι ελλιπής, θα ήθελα στο άρθρο αυτό να παρουσιάσω μερικές δικές μου σκέψεις πάνω στο θέμα με την ελπίδα ότι θα συμβάλω στην πληρέστερη κατανόησή του.
Πιστεύω πως η εξήγηση ότι η αποχή οφείλεται στη μειωμένη εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους πολιτικούς είναι, αν όχι εσφαλμένη, τουλάχιστο πολύ ελλιπής, γιατί έρχεται σε αντίθεση με το εύρημα των δημοσκοπήσεων αλλά και των εκλογικών αποτελεσμάτων ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αποχής παρατηρήθηκε μεταξύ των νέων ηλικίας 18 μέχρι 35 χρόνων. Αυτό σημαίνει ότι οι μεγαλύτεροι στην ηλικία, που είναι εκείνοι που κυρίως νιώθουν έλλειψη εμπιστοσύνης, συνεχίζουν να ψηφίζουν. Εκείνοι που δεν ψηφίζουν, οι νέοι, ξέρουμε πως νιώθουν αδιαφορία και όχι έλλειψη εμπιστοσύνης. Αυτό μαρτυρείται και από το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό δεκαοκτάρηδων δεν ενδιαφέρθηκαν να εγγραφούν καν στους εκλογικούς καταλόγους. Άρα, ο κύριος λόγος της αποχής που παρατηρήθηκε είναι κάποιος άλλος και όχι η έλλειψη εμπιστοσύνης. Πιστεύω πως αυτός είναι η αλλαγή της νοοτροπίας των νέων ως αποτέλεσμα της μεγάλης κοινωνικής μετάλλαξης που έγινε στην Κύπρο τα τελευταία τριάντα χρόνια. Οι σημερινοί νέοι διαφέρουν πολύ από τους προηγουμένους από πολλές πλευρές. Σχετικά με το θέμα που μας ενδιαφέρει στην παρούσα συζήτηση, οι νέοι διαφέρουν , πρώτα, στο ότι, επειδή έχουν χειραφετηθεί από τη μεγαλύτερη γενιά, δεν πείθονται πλέον από τις παρακλήσεις και τις πιέσεις των γονιών τους και των συγγενών τους, όπως πείθονταν οι παλαιότεροι, να πάνε να ψηφίσουν το κόμμα που κατά παράδοση ψηφίζει η οικογένεια, και, δεύτερο, δεν κολακεύονται πλέον ούτε νιώθουν την ίδια περηφάνια ή έξαψη για το γεγονός ότι έχουν την ευκαιρία να κάνουν χειραψία με έναν υποψήφιο βουλευτή ώστε να νιώθουν την ηθική υποχρέωση να παν να τον ψηφίσουν, όπως ένιωθαν οι παλαιότεροι (ξέρω πολλούς βουλευτές και βουλευτίνες που κέρδισαν στο παρελθόν βουλευτική έδρα με τη χειραψία). Απεναντίας, οι σημερινοί νέοι νιώθουν φθόνο και θυμό, γιατί κάποιος ίσος ή κατώτερος τους, όπως το βλέπουν οι ίδιοι, απλώς και μόνο επειδή ευνοήθηκε από κάποιες περιστάσεις ή προωθήθηκε από κάποιους κύκλους , ζητά την ψήφο τους για να εκλεγεί σε μια θέση από την οποία όχι μόνο θα προβάλλεται προσωπικά και κοινωνικά αλλά και θα εισπράττει μια υπέρογκη αποζημίωση και θα έχει και αφορολόγητη λιμουζίνα.Ε, λοιπόν, αυτά δεν θα τα πάρει με τη δική τους ψήφο.
Αυτή είναι η κατάσταση πραγμάτων που έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα οι υποψήφιοι βουλευτές, τα κόμματα και οι αρχηγοί τους. Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες, που επιβάλλουν εντελώς καινούργια στρατηγική.
Είναι φανερό ότι η εποχή που τα κόμματα σώζονταν χάρη στη μεγάλη πίεση που από κομματικό πατριωτισμό οι γονείς και οι παππούδες ασκούσαν πάνω στα παιδιά και τα εγγόνια τους να παν να ψηφίσουν και να υπερψηφίσουν το οικογενειακό κόμμα τελείωσε ανεπιστρεπτί. Η μεγάλη κοινωνική αλλαγή που έγινε αφαίρεσε από τους γονείς το μεγάλο σύμμαχο της κοινωνικής πίεσης που μπορούσε να ασκηθεί προηγουμένως για να επιτύχει συμμόρφωση .
Η εξέλιξη αυτή επιβάλλει τεράστια αλλαγή πολιτικής στάσης έναντι των νέων, ιδιαίτερα των μορφωμένων. Οι σημερινοί νέοι δεν μπορούν να ανεχτούν τη στάση που κρατούσαν μέχρι σήμερα τα κόμματα απέναντί τους: να τους αγνοούν κραυγαλέα τόσο ως άτομα όσο και ως επαγγελματίες και μέλη οργανώσεων και οργανισμών πέντε χρόνια και να τους φωνάζουν μόνο όταν προκηρύσσονται εκλογές. Χρειάζεται να βρουν τρόπους να τους καλούν σε ευρείες συσκέψεις, όχι μόνο τα μέλη του κόμματός τους αλλά και όλους όσους θα ήθελαν να συμμετάσχουν, για να λαμβάνουν μέρος σε ευρείες συζητήσεις για φλέγοντα θέματα του τόπου για να τους ακούσουν αλλά και για να εκφράσουν οι ίδιοι τις απόψεις τους προς τους νέους. Οι ευρείες συσκέψεις θα είναι οι «ακαδημίες» από τις οποίες τα κόμματα θα αντλούν τα μελλοντικά στελέχη τους. Και έτσι δεν θα χρειάζεται να επεμβαίνει ο αρχηγός να ορίζει αριστίνδην υποψηφίους της αρεσκείας του οι οποίοι με τη διαφήμιση της οποίας τυγχάνουν με την ευκαιρία αυτή θα αφήνουν έξω από τον κατάλογο επιτυχόντων στελέχη που έχουν δώσει την ψυχή τους γι αυτό.
*Πρώην αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου
