ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΟΛΗ*
Εκ των τεσσάρων κανονικών¹ ευαγγελίων που περιέχονται στην Καινή Διαθήκη, αναφορά στη Γέννηση του Ιησού γίνεται στα ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά. Οι δύο διηγήσεις συγκλίνουν και αλληλοσυμπληρώνονται ως προς το θεολογικό τους περιεχόμενο. Ως προς το ιστορικό τους μέρος, οι διηγήσεις αναφέρονται και σε σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής, γεγονός που μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε τη χρονολογία γέννησης του Ιησού με ικανοποιητική ακρίβεια.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος² αναφέρει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας, όταν βασίλευε ο Ηρώδης³ ο Μέγας, ο οποίος ήταν βασιλεύς στην Ιουδαία, υποτελής των Ρωμαίων, την περίοδο 37 π.Χ.-4 π.Χ. Από την Ανατολή ήρθαν να προσκυνήσουν τον Ιησού μάγοι, οι οποίοι έφθασαν στην Ιουδαία από την μακρινή πατρίδα τους, οδηγούμενοι από υπέρλαμπρο αστέρι⁴. Μπορούμε να εικάσουμε ότι οι μάγοι ήταν σοφοί μελετητές των άστρων εκ της Περσίας. Οι τρεις⁵ σοφοί πήγαν στα Ιεροσόλυμα και ρώτησαν τον βασιλιά Ηρώδη να τους πληροφορήσει που βρισκόταν ο νεογέννητος βασιλιάς των Ιουδαίων. Ο Ηρώδης ταράχθηκε από το άκουσμα της Γέννησης γιατί πίστεψε πως ο νέος βασιλιάς θα του έκλεβε το θρόνο. Ακολούθως κάλεσε τους αρχιερείς και τους νομομαθείς της Ιουδαίας και τους ρώτησε που θα γεννηθεί ο Μεσσίας, ο βασιλιάς των Ιουδαίων. Αυτοί του είπαν ότι ο Μεσσίας, σύμφωνα με τις προφητείες της Γραφής⁶, θα γεννηθεί στη Βηθλεέμ. Ο Ηρώδης αποφάσισε να εξοντώσει τον Ιησού γι’ αυτό μίλησε κρυφά στους μάγους και τους είπε να πάνε στη Βηθλεέμ να προσκυνήσουν τον νεογέννητο βασιλιά και ακολούθως να επιστρέψουν στα Ιεροσόλυμα για να του πουν το ακριβές σημείο που γεννήθηκε ο Μεσσίας⁷, για να υποβάλει και αυτός τα σέβη του. Πράγματι, οι μάγοι ακολούθησαν τον αστέρα προς την κατεύθυνση της Βηθλεέμ και όταν σταμάτησε εντόπισαν τον χώρο στον οποίο είχε γεννηθεί ο Ιησούς. Οι μάγοι προσκύνησαν το Θείο Βρέφος και τη μητέρα του και του πρόσφεραν τα δώρα τους που ήταν χρυσός, λιβάνι και σμύρνα⁸
Ακολούθως, ο Ματθαίος αναφέρει δύο προφητικά όνειρα⁹ . Στο πρώτο, άγγελος Κυρίου διατάζει τους μάγους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους από άλλο δρόμο, για να μην πουν στον Ηρώδη το ακριβές σημείο της γέννησης του Ιησού. Αποδέκτης του δευτέρου ονείρου είναι ο Ιωσήφ, ο θετός πατέρας του Ιησού, ο οποίος καλείται από τον άγγελο του Θεού να πάρει τη Μαρία και τον Ιησού στην Αίγυπτο για να αποφύγουν την τρομερή εκδίκηση του Ηρώδη, ο οποίος θα έσπευδε στην Βηθλεέμ για να εξοντώσει τον Ιησού.
Πράγματι, ο Ιωσήφ δεν αργοπόρησε καθόλου και πριν ακόμα ξημερώσει¹° πήρε τη μητέρα και το νεογέννητο παιδί και κατέφυγαν στην Αίγυπτο. Όταν ο Ηρώδης αντιλήφθηκε ότι οι μάγοι τον κορόιδεψαν οργίστηκε πάρα πολύ και εξόντωσε όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν στην Βηθλεέμ μέχρι την ηλικία των δύο ετών, με βάση τις χρονικές αναφορές που του είπαν οι μάγοι¹¹ . Το θηριώδες έγκλημα του Ηρώδη δεν ιστορείται από τα υπόλοιπα ευαγγέλια, ούτε από ιστορικούς της εποχής όπως τον Φλάβιο Ιώσηπο.
Ο Ιησούς, η Μαρία και ο Ιωσήφ έμειναν ως πρόσφυγες στην Αίγυπτο μέχρι του θανάτου του Ηρώδη. Όταν πέθανε ο μοχθηρός βασιλιάς, ο Θεός διάταξε με όνειρο τον Ιωσήφ να επιστρέψει με την οικογένεια του στην Γη Ισραήλ¹². Ο Ιωσήφ επέστρεψε στο Ισραήλ και εγκαταστάθηκε στην Ναζαρέτ της Γαλιλαίας. Δεν πήγε στην Ιουδαία γιατί φοβήθηκε την εκδίκηση του Αρχέλαου¹³ γιου του Ηρώδη που βασίλευε στην Ιερουσαλήμ.
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς¹⁴ τοποθετεί χρονικά τη γέννηση του Ιησού κατά την απογραφή πληθυσμού που διάταξε ο Καίσαρας Αύγουστος σε ολόκληρη την Ρωμαϊκή οικουμένη. Μετά την εκθρόνιση του Αρχέλαου, γιου του Ηρώδη του Μεγάλου, η Ιουδαία έγινε και τυπικά μέρος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και εντάχθηκε στην επαρχία της Συρίας. Όπως μας πληροφορεί ο Λουκάς, εκείνη την εποχή έπαρχος της Συρίας ήταν ο Κυρήνιος¹⁵, ο οποίος διεξήγαγε την τοπική απογραφή πληθυσμού γύρω στο 6 μ.Χ.¹⁶ . Ο Ιωσήφ ξεκίνησε από την Ναζαρέτ για να πάει στη Βηθλεέμ γιατί η καταγωγή του έφτανε «ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυΐδ» ¹⁷. Ως γνωστόν εκ της Παλαιάς Διαθήκης, ο ένδοξος βασιλιάς Δαυίδ καταγόταν από τη Βηθλεέμ. Στο ταξίδι του από την Ναζαρέτ προς την Βηθλεέμ, που σε ευθεία γραμμή απέχουν 80 χιλιόμετρα, ο Ιωσήφ συνταξίδευε με την αρραβωνιαστικιά του Μαρία¹⁸, που βρισκόταν σε προχωρημένη εγκυμοσύνη. Όταν έφτασαν στην Βηθλεέμ ο Ιωσήφ και η ετοιμόγεννη Μαρία δεν βρήκαν κατοικία για να γεννήσει η ταλαιπωρημένη έγκυος. Τελικά η Μαρία γέννησε τον Ιησού σε μια φάτνη ζώων και τον τύλιξε με σπάργανα¹⁹. Στην ύπαιθρο γύρω από τη Βηθλεέμ ξαγρυπνούσαν βοσκοί, οι οποίοι πρόσεχαν τα κοπάδια τους από τα άγρια ζώα και τους κλέφτες. Σε αυτούς παρουσιάστηκε άγγελος Κυρίου²°, ο οποίος εξέπεμπε υπερκόσμιο και εκτυφλωτικό φως. Το ασυνήθιστο θέαμα φόβισε τους βοσκούς, όμως ο άγγελος τους καθησύχασε και τους είπε τη χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Σωτήρα²¹ Χριστού στην πόλη τους. Τους έδωσε ως σημείο αναγνωρίσεως ότι το θείο βρέφος βρισκόταν σπαργανωμένο σε μια φάτνη.
Προς επιβεβαίωση της χαρμόσυνης είδησης ο Λουκάς αναφέρει ότι πλήθος άγγελοι έψαλλαν χαρμόσυνα «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»²². Η φράση σημαίνει: «Ας είναι δοξασμένος ο Ύψιστος Θεός στον ουρανό και ας έλθει στη γη η ειρήνη και η θεία εύνοια».
Όταν οι άγγελοι απήλθαν εις τον ουρανό, οι βοσκοί αναζήτησαν τον νεογέννητο Μεσσία και βρήκαν τη θεία οικογένεια στη Φάτνη. Αναγνώρισαν το Θείο Βρέφος από την περιγραφή του αγγέλου και κοινοποίησαν όσα είπε ο αγγελιαφόρος του υψίστου στον Ιωσήφ και τη Μαρία²³ . Ακολούθως, οι ποιμένες προσκύνησαν, δόξασαν τον Θεό και επέστρεψαν στα ποίμνια τους. Η Θεοτόκος τηρούσε πάντοτε στη μνήμη της τα θαυμαστά γεγονότα της γέννησης του Υιού της²⁴. Οκτώ μέρες μετά τη Γέννηση, του έδωσαν το όνομα Ιησούς, όπως τους είχε πει να κάνουν ο άγγελος που κόμισε στην Μαρία το μήνυμα του ευαγγελισμού.²⁵
Σημειώσεις
*Εκπαιδευτικός
