ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ*
Η εδραίωση της παγκοσμιοποίησης και η έξαρση του πολυπολιτισμού φέρνουν στο προσκήνιο την νέα τάξη πραγμάτων που καλείται να αφομοιώσει το κάθε συγκείμενο σε ολόκληρη την υφήλιο. Οι κέρβεροι και θιασώτες των παραπάνω σύγχρονων τάσεων εκθειάζουν την νέα πραγματικότητα και τίθενται υπέρ της επικαλούμενοι σωρεία επιχειρημάτων για να αποδείξουν το «μεσσιανικό» της χαρακτήρα. Βέβαια, υπάρχουν λεπτά ζητήματα ή και προβλήματα τα οποία δημιουργούνται από την εξάπλωση της παγκοσμιότητας και του πολυπολιτισμού, προβλήματα που καλείται να επιλύσει η κάθε κοινωνία εάν καθολικός στόχος είναι η διασφάλιση μιας διεθνούς συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης των εθνών.
Η γλώσσα αποτελεί το ισχυρότερο όπλο κατατρόπωσης των προβλημάτων που συνοδεύουν τις σύγχρονες τάσεις και δημιουργούν συνθήκες εξωτερικής και εσωτερικής ανελευθερίας.
Ο γλωσσικός κώδικας έχει επινοηθεί εδώ και αιώνες για να ανακύψει μία νέα μορφή επικοινωνίας, τον γραπτό λόγο. Μέσα στην γλώσσα ο άνθρωπος κατάφερε να εγκιβωτίσει ολόκληρο τον εσωτερικό του κόσμο και η ίδια έμελλε να αποτελέσει για αυτόν τρόπο έκφρασης και σκέψης. Ένιωσε την ανάγκη να αφήσει γραπτά μνημεία ως ιερά κειμήλια της ιστορίας για τους μεταγενέστερους για να μη λησμονήσουν τα προγονικά επιτεύγματα και για να ενστερνίζονται τις πρωτινές αξίες και ήθη ανάγοντάς τα στο βωμό της διαχρονικότητας. Μέσα από τα σπουδαία καλλιτεχνικά έργα του λόγου αφυπνίστηκαν λαοί και εμποτίστηκαν με περίσσιο θάρρος για να διεκδικήσουν ιδανικά που ανήκουν στον πολιτισμό και τον ελεύθερο άνθρωπο. Δεν θα ήταν παράτολμο να ειπωθεί ότι ο φίλος του λόγου και ο «πλάστης» της ορθής γλώσσας είναι καλλιτέχνης εφόσον αξιοποιώντας την ορθά την γλώσσα μπορεί να επιτύχει ένα σκοπό.
Οι πολυπολιτισμικές κοινωνίες φυλάττουν στα σπλάχνα τους άτομα με διαφορετικούς πολιτισμούς, διαφορετικά ήθη και ιδανικά αλλά και διαφορετική γλώσσα. Από τη στιγμή που κανείς δεν μπορεί να κοντραριστεί με τα διαμορφωθέντα τεκταινόμενα στόχος του οφείλει να είναι η αποδοχή τους και η άμβλυνση όσων δεινών κουβαλούν μαζί τους. Σε κοινωνίες περήφανες, μικρές, που φέρουν ένα δοξασμένο και υπέρλαμπρο πολιτισμό –όπως είναι και ο τόπος μας – η νέα τάξη πραγμάτων φαντάζει άπεπτη και δυσνόητη. Η κατανόηση και η αποδοχή του Άλλου βρίσκει εμπόδια για αυτό άλλωστε σε αρκετές περιπτώσεις εκδηλώνονται ρατσιστικές τάσεις ενάντια σε οποιονδήποτε ή οτιδήποτε αποκλίνει από το δικό μας.
Η γλώσσα αναντίρρητα αποτελεί στοιχείο συνοχής και συσπείρωσης του λαού. Η γλωσσική ομοιογένεια που χαρακτηρίζει ένα λαό παρέχει την δυνατότητα σε αυτόν να παραμείνει ενωμένος υπό μία ενιαία «ομπρέλα». Η έννοια των εθνών – κρατών αναδύθηκε τον 19ο αιώνα και ο καθορισμός των κρατικών συνόρων έλαβε υπόψη σε σημαντικό βαθμό –αν όχι στο σημαντικότατο –τη γλωσσική ομοιογένεια των ομάδων. Η συνειδητοποίηση της ύπαρξης κοινών χαρακτηριστικών ανάμεσα στους ανθρώπους αμβλύνει το χάσμα ανάμεσά τους και τους καθιστά «ομοίους».
Περνώντας στο δικό μας συγκείμενο, η διδασκαλία του Ελληνικού Γλωσσικού μαθήματος στους αλλόγλωσσους οφείλει να αλλάξει πορεία πλεύσης λαμβάνοντας υπόψη την προβληματική της διάσταση. Οφείλουν να τεθούν νέες βάσεις που θα περιλαμβάνουν τη θέσπιση νέων μεθόδων διδασκαλίας αξιοποιώντας σύγχρονα μοντέλα διδασκαλίας. Το όφελος από την ορθή μεταλαμπάδευση της Ελληνικής γλώσσας σε αλλόγλωσσους είναι διττό. Από την μία, συμβάλλει στην αποφυγή της καταρράκωσης του εσωτερικού κόσμου του ξένου μαθητή εφόσον γνωρίζοντας καλά την γλώσσα θα μπορεί να επικοινωνεί επαρκώς και χωρίς αισθήματα κομπλεξισμού στο περιβάλλον όπου ζει και πιθανώς δραστηριοποιείται. Από την άλλη, παραγκωνίζει ρατσιστικές τάσεις εναντίον του αλλόγλωσσου από τη στιγμή που ο ίδιος θα είναι σε θέση να εκφράζεται στην Ελληνική όπως όλοι οι άλλοι. Από την στιγμή που η καταπολέμηση της μη αποδοχής του Άλλου φαντάζει δύσκολη έως ουτοπική ας μεταπλάσουμε το Άλλο σε Ίδιο. Συνεπώς, ο αλλόγλωσσος διασφαλίζει τη ψυχική του γαλήνη και γίνεται αποδεκτός από το υπόλοιπο σύνολο αφού μπορεί να θεωρείται και να θεωρεί τον εαυτό του «ένα από αυτούς».
Η γλώσσα οφείλει να χρησιμοποιηθεί σαν μία κοφτερή ρομφαία που θα αποδώσει το «κύκνειο άσμα» σε κάθε μορφή ρατσισμού και θα γεφυρώσει το χάσμα των κοινωνικών ανισοτήτων. Δεν αποτελεί μονάχα την έκφανση ενός μακραίωνου και ατέρμονου πολιτισμού αλλά και το μέσο που θα προσφέρει αφενός την διασφάλιση της ψυχικής γαλήνης των αλλόγλωσσων και αφετέρου τηνυγιή ανάπτυξη ολόκληρης της κοινωνίας. Μέσα από αυτή την λειτουργία της η γλώσσα αποδεικνύει την ανθρωπιστική της όψη και την ύψιστη χρησιμότητά της. Ο άνθρωπος καθώς προοδεύει και αναπτύσσεται οφείλει να ανακαλύψει όλες τις λανθάνουσες λειτουργίες του γλωσσικού κώδικα και να τις εφαρμόσει σε κάθε τομέα της ζωής του, αυτό άλλωστε επιβάλλουν οι νέες συνθήκες.
*Φιλόλογος
