ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗ*
Εισαγωγή
Ζούμε σε έναν σκληρό, ανταγωνιστικό και αδίσταχτο κόσμο. Υπάρχουν εθνικά συμφέροντα, γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί, οικονομικά και αδιαφανή συστήματα· αυτός είναι ο κόσμος που ζούμε. Για να επιβιώσουμε σε έναν τέτοιο κόσμο χρειαζόμαστε περισσή ευθυκρισία και ευμάθεια. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι ότι δεν υπάρχουν σωτήρες!
Είμαστε μια κοινωνία η οποία πέτυχε πολλά τα τελευταία χρόνια. Μια κοινωνία που ήταν υπερήφανη γι’ αυτό που είχε δημιουργήσει, παρά την ημικατοχή. Σήμερα κινδυνεύουμε να αφήσουμε στη νέα γενιά μια Κύπρο διαιρεμένη. Δεν έχουμε δικαίωμα να της αφήσουμε και μια Κύπρο καταχρεωμένη. Έχουμε υποχρέωση να ξαναστήσουμε ένα υγιές μοντέλο στον τόπο μας. Έχουμε υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε επιτέλους τις υγιείς και δημιουργικές δυνάμεις της πατρίδας μας!
Ζούμε δύσκολες μέρες. Πρέπει, λοιπόν, να σχεδιάσουμε το αύριο. Η ανάπτυξη δεν θα έλθει πουλώντας σπίτια σε Ρώσους και Κινέζους. Αυτό τo κάναμε και το σύστημα κατάρρευσε. Ο τόπος μας, η οικονομία μας, χρειάζεται ένα καινούργιο μοντέλο, μια καινούργια αρχιτεκτονική ανάπτυξης που θα βάλει στο επίκεντρο την πράσινη οικονομία, την κοινωνία της γνώσης και τη δημιουργικότητα των νέων ανθρώπων, που θα βάλει στο κέντρο τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά της κέντρα. Αυτές τις ώρες, εκτός από μυαλό, λογική και σύνεση, χρειάζεται να είμαστε εμψυχωμένοι και γενναίοι για να μη φοβόμαστε τις τομές και τις ρίξεις, για να μη φοβόμαστε να ανοίξουμε δρόμους για τους εαυτούς μας και την πατρίδα μας. Χρειαζόμαστε σήμερα ως κράτος ξεκάθαρο όραμα που θα το υπηρετήσουμε με συνέπεια, ταλέντο και προσήλωση.
Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός οικονομικών της Σουηδίας μας έλεγε ειρωνικά: «μα τι είναι επιτέλους η Κύπρος; Μερικές παραλίες και μερικές τράπεζες». Όμως, η Κύπρος δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και οι άνθρωποί της, είναι οι αστείρευτες δυνάμεις ενός ολάκερου λαού, είναι η δημιουργικότητα των νέων ανθρώπων της, τα ταλέντα και τα νέα παιδιά της. Οι άνθρωποί της είναι ο διαχρονικός της πλούτος. Η ποιότητα, η σκέψη, η δημιουργικότητα, η εφευρετικότητα και η επιχειρηματικότητα είναι όλα αυτά που αποτελούν τον πλούτο της Κύπρου του σήμερα και του αύριο.
Εμείς, ο κόσμος της Κύπρου, θα σταθούμε στα πόδια μας, θα σταθούμε στη γη που μας γέννησε και θα δημιουργήσουμε και πάλι εκείνες τις συνθήκες μιας καινούριας και ευημερούσας πατρίδας για τα παιδιά μας. Μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια, έστω και αν μας πίκρανε αυτές τις μέρες, θα δώσουμε τη μάχη για ένα καλύτερο μέλλον.
Κτίζοντας μια νέα οικονομία: Πράσινη Πολιτεία
Είναι πλέον φανερό ότι η Κύπρος ως τραπεζικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει υποστεί καίριο πλήγμα. Κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει από τώρα εάν θα μπορέσει η χώρα να αποτελέσει ξανά ένα τραπεζικό κέντρο της προηγούμενης εμβέλειας, εξ’ άλλου τέτοιες εκτιμήσεις είναι αρκετά επισφαλείς. Το ερώτημα τι ποσοστό του ΑΕΠ έχει χαθεί είναι, επίσης, μετέωρο, αφού τέτοιες ώρες οι εκτιμήσεις είναι δύσκολες, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις από το πρόβλημα των τραπεζών σε σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων, είναι άγνωστες. Θα έλεγε κανείς ότι το ποσοστό μείωσης του ΑΕΠ θα κυμανθεί ανάμεσα στο 10% (στην καλύτερη περίπτωση) και στο 25% (στη χειρότερη περίπτωση). Επομένως, αντιλαμβάνεστε ότι οι επιπτώσεις από μία σημαντική απώλεια του ΑΕΠ της κυπριακής οικονομίας θα είναι δραματικές, καθώς η ύφεση που θα ακολουθήσει θα είναι μεγάλη, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας δεδομένη και η αύξηση του ποσοστού της ανεργίας ραγδαία.
Σε αυτές τις δύσκολες ώρες, όπου τα προβλήματα είναι μεγάλα και πιεστικά, χρειαζόμαστε τολμηρές λύσεις· λύσεις που θα είναι έξω από τη συμβατική λογική. Αυτές τις ώρες επείγει η αναζήτηση τρόπων αναπλήρωσης των απωλειών του ΑΕΠ. Εκτιμώ ότι η Κύπρος μπορεί, και μάλιστα γρήγορα, να αναπληρώσει τις απώλειές της και όχι μόνο, εάν επενδύσει σε τρείς βασικούς τομείς:
Α. την Πράσινη Οικονομία - Πράσινη Πολιτεία
Β. την Κοινωνία της Γνώσης: Έρευνα, Καινοτομία, Ανάπτυξη και
Γ. την Ανάπτυξη της Ιατρικής Εκπαίδευσης και των
Ιατρικών Υπηρεσιών.
Παρακάτω αναλύεται ο 1ος τομέας. Τις σκέψεις και τις προστάσεις μου σχετικά με τους 2 τελευταίους τομείς θα διατυπώσω σε ξεχωριστά άρθρα που θα ακολουθήσουν σύντομα.
Κοιτάζοντας και αναλύοντας επιστημονικά το ενεργειακό μείγμα της πατρίδας μας διαπιστώνεται ότι ο μέχρι σήμερα ενεργειακός προγραμματισμός μας δεν βασίζεται σε ορθολογιστικές αναλύσεις, και είναι απλά αποτέλεσμα πολιτικών, κομματικών και συντεχνιακών συμβιβασμών. Ο υφιστάμενος ενεργειακός χάρτης αποτυπώνει καθαρά ξεπερασμένους στόχους και άλλες εποχές.
Χρειαζόμαστε σήμερα έναν άλλον ενεργειακό χάρτη που θα ανταποκρίνεται στις σημερινές μας ανάγκες, αλλά και στις παρούσες οικονομικές συγκυρίες που είναι πιεστικές και επείγουσες. Ένα τέτοιο πρόγραμμα, θα πρέπει να κινείται γύρω από τους εξής επτά βασικούς άξονες:
(1) προσέλκυση ενεργειακών επενδύσεων,
(2) δραστική μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος,
(3) δραστική μείωση της εισαγωγής καυσίμου για την ΑΗΚ και όχι μόνο,
(4) αύξηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας,
(5) ευθυγράμμιση με τις βασικές προτεραιότητες της Ευρώπης σε σχέση με την πράσινη οικονομία,
(6) δημιουργία σημαντικού αριθμού πράσινων θέσεων εργασίας και
(7) μεγιστοποίηση των παράπλευρων κερδών στις συγκοινωνίες, τον τουρισμό και τη γεωργία.
*Πρύτανης Πανεπιστημίου Κύπρου
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΣΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
