TΟΥ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΠΟΥΜΠΟΥΡΗ*
Και να χάσουμε μερικά νησιά δεν πειράζει. Τα νησιά θα τα ξαναπαίρνουμε πάντοτε.
Ανεπιστρεπτί έχουν περάσει οι καιροί που τούρκευαν εδάφη με προοπτική κάποτε να απαλλαγούν από τον τουρκικό ζυγό. Τώρα πλέον υπάρχει πανίσχυρη γεωπολιτικά Τουρκία με ομοιογενή υπερπληθυσμό, που εκτουρκεύει μουσουλμάνους, εξισλαμίζει χριστιανούς ευρωπαίους και γενικά παίζει στα δάκτυλα της τους ισχυρούς της γης. Άλλοτε υπήρχε ένας εθνοτικά ανομοιογενής οθωμανικός στρατός κάτω από ένα μονάρχη που ήξερε να κάνει παραχωρήσεις και να δημιουργεί αυταπάτες στους χριστιανούς της ανατολής για να τους κρατά μακριά τους καθ’ ημάς ευρωπαίους, οι οποίοι ευρωπαίοι για αιώνες αιματοκυλούσαν την Ευρώπη με ατέρμονους θρησκευτικούς πολέμους, σε σχέση με τους οποίους ο λήθαργος στην ανατολή φάνταζε ως ανοχή και ανεξιθρησκεία. Ό,τι τώρα εκτουρκίζεται, δεν μπορεί πλέον να αποτουρκισθεί. Κάτι σαν το «μετά την απομάκρυνση από το ταμείο, ουδέν λάθος αναγνωρίζεται».
Για να μην πω ότι ειδικά για εμάς είναι ανιστόρητη η αισιοδοξία. Διότι ο λαός από τα βάθη της ανατολής ρίζωσε ειδικά σε εδάφη που αποτέλεσαν την κοιτίδα της ελληνορθοδοξίας. Αυτό μου προκαλεί αμηχανία σε τέτοιο βαθμό που τύπτω την ημιμάθεια μου σε ιστορικά θέματα.
Πολλά δε νησιά, παρόλο που είχαν δυσανάλογα μεγάλη συμβολή στον αγώνα του 21, αποδόθηκαν στην Ελλάδα πολύ αργότερα και μέσα από συγκυρίες που πιθανόν να λειτουργούσαν και διαφορετικά. Π.χ. το δίλημμα Βόρεια Ήπειρος αντί νησιά μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Π.χ. τι θα γινόταν αν η Ιταλία έδινε στρατεύματα στους συμμάχους στο δεύτερο παγκόσμιο, και περνούσε όπως και άλλες χώρες του άξονα περίπου την πλευρά των νικητών.
Τη γλώσσα έχει σημασία να μην μας πάρουν».
Αν η πρόταση εσήμαινε υιοθέτηση της γλώσσας μας από ξένους, τότε θα ενθάρρυνα τους ξένους να μάθουν τη γλώσσα μας, διότι πρόκειται για μια ανταλλαγή που θα μας κάνει πλουσιότερους.
Αν η πρόταση σημαίνει εμείς να μην αλλοτριωθούμε γλωσσικά, δηλαδή να μην υιοθετήσουμε άλλη γλώσσα ως μητρική, συμφωνώ και δίνω όλες τις μονάδες στο μαθητή. Έναν ενήλικο όμως θα τον αντιμετώπιζα και με το κριτήριο κατά πόσο οι προσωπικές του αποφάσεις συνάδουν με αυτή την αρχή. Σε μια περίοδο που τις τελευταίες δεκαετίες οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου τουλάχιστον αδρανούν ή και κάποτε συνδράμουν στον προοδευτικό εκτοπισμό της ελληνικής μητρικής από πολλές λειτουργίες της, ένα δημόσιο λειτουργό θα τον έκρινα με βάση την εκ μέρους του έμπρακτη πολιτική και διοικητική εξυπηρέτηση του περιεχομένου αυτής της πρότασης.
Και να χάσουμε μερικά νησιά δεν πειράζει. Τη γλώσσα έχει σημασία να μην μας πάρουν.
Και με όντως σωστό το ένα σκέλος, το δισκελές αυτό σχήμα λόγου, όπως και αν το ονομάσουμε, είναι λανθασμένο ή, με επιεικέστερη κρίση, αφήνει περιθώρια όχι πολλών ερμηνειών, αλλά μιας και μόνης ερμηνείας που διεγείρει συναισθήματα τρισχειρότερα και από τη μελαγχολία όσων έχασαν πατρίδες. Νοηματικά και φιλοσοφικά αν το δούμε, είναι αβάσιμο. Το έδαφος είναι προϋπόθεση, είναι πρωτεύον έναντι της γλώσσας. Αν περάσει το έδαφος σε άλλα χέρια, σε άλλους ανθρώπους με άλλη γλώσσα, που παραμονεύουν να το εποικίσουν, τότε την πρώτη γλώσσα ούτε οι άγγελοι στον ουρανό δεν θα ψάλλουν. Είναι χιλιάδες τα νησιά στον κόσμο που το έζησαν.
Ένα υπουργικό συμβούλιο δεν είναι λέσχη φιλοσοφικών συζητήσεων και κάθε μέλος του πρέπει να μιλά μόνο με γλώσσαπου σημασιοδοτείταιπαντού και από όλους μονοσήμαντα, ειδικά δε από τον πληθυσμό και εντολέα της κυβέρνησης, αλλά όσους βρίσκονται στη γειτονιά. Το πολίτευμα έχει τις πρόνοιες και τις διαδικασίες να απολαμβάνει κάποιος ελευθερία έκφρασης και ασφάλεια σε μια λέσχη φιλοσοφικών συζητήσεων. Στα δώματα της εξουσίας, σ’ αυτό το σημείο ειδικά, τα όρια της ελευθερίας διατύπωσης μιας σκέψης – σε αντίθεση με τα αυξανόμενα όρια εξουσίας – είναι ασφυκτικά περιορισμένα. Και εδώ είναι φωτογραφισμένες ευθύνες που πρέπει να αναληφθούν από τον ένα ή τον άλλο.
*Εκπαιδευτικός
