*Συνέντευξη στο Paideia-News
*Τα κατασκευαστικά σχέδια για ανέγερση του υπερσύγχρονου κτηρίου Absolute Institute of Technical Education, βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ολοκλήρωσής τους
*Νέες Τεχνικές σε Λάρνακα και Λεμεσό, το 2022 και 2025, αντίστοιχα
*Γίνεται μεικτό σχολείο το Λύκειο Έμπας τη νέα σχολική χρονιά
Ο Διευθυντής της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας Ηλίας Μαρκάτζιης αναφέρεται στην στροφή που διαπιστώνεται, τα τελευταία χρόνια, από τους μαθητές για τους κλάδους τεχνικής κατεύθυνσης και στους σχεδιασμούς του Υπουργείου Παιδείας ώστε να ανταποκριθεί στο αυξημένο ενδιαφέρον.
Αναφερόμενος στο θέμα της αξιολόγησης εκπαιδευτικών, ο κ. Μαρκάτζιης σημειώνει ότι εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί η ανεπάρκεια κάποιου εκπαιδευτικού, η δυσκολία έγκειται στη βελτίωσή του ή στην απομάκρυνσή του.
Παραθέτουμε τη συνέντευξη
ΕΡ: Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον από μαθητές για φοίτηση σε Τεχνική και Επαγγελματική Σχολή Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, όμως οι θέσεις είναι περιορισμένες. Πώς αντιμετωπίζεται το ζήτημα από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού;
ΑΠ: Πράγματι, παρατηρείται σημαντική αύξηση του αριθμού των μαθητών και μαθητριών που επιλέγουν να φοιτήσουν στις Τεχνικές και Επαγγελματικές Σχολές Εκπαίδευσης και Κατάρτισης-ΤΕΣΕΚ. Επειδή σε κάποιους κλάδους, όπως των ξενοδοχειακών και επισιτιστικών επαγγελμάτων, της μηχανολογίας, και της κομμωτικής, οι ενδιαφερόμενοι μαθητές είναι περισσότεροι από τις δυνατότητες σε χωρητικότητα, ιδιαίτερα των εργαστηρίων, η διεύθυνση Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης εφαρμόζει σύστημα μοριοδότησης ως ένα προσωρινό μέτρο.
Με στόχο την αύξηση των διαθέσιμων θέσεων στις ΤΕΣΕΚ, ιδιαίτερα σε κλάδους οι οποίοι έχουν μεγάλη ζήτηση, έχει δρομολογηθεί η ανέγερση νέων Τεχνικών Σχολών στις επαρχίες Λάρνακας και Λεμεσού. Η νέα Σχολή στη Λάρνακα αναμένεται να λειτουργήσει το 2022 και στη Λεμεσό το 2025.
Θέλω επίσης, να αναφέρω ότι από την επόμενη σχολική χρονιά 2019-2020, το Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους Έμπας θα λειτουργήσει ως μεικτό, δηλαδή Λύκειο και Τεχνική Σχολή, προσφέροντας τον κλάδο των ξενοδοχειακών και επισιτιστικών επαγγελμάτων και τις ειδικότητες κομμωτικής, ηλεκτρονικών υπολογιστών και βιομηχανικού σχεδιασμού. Για τον σκοπό αυτό, έχουν αρχίσει οι απαραίτητες μετατροπές για τη δημιουργία των κατάλληλων εργαστηρίων.
Επιπρόσθετα, γίνονται ενέργειες για εισαγωγή δύο νέων ειδικοτήτων Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, της Γαλακτοκομίας -Τυροκομίας και της Οινοποιίας στο εξατάξιο Γυμνάσιο Ομόδους.
Θέλω ακόμη να αναφέρω ότι, έχει ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός επέκτασης του θεσμού των Εσπερινών Σχολών Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης παγκύπρια, με την ίδρυση τριών νέων Σχολών στη Λάρνακα, την Πάφο και στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, οι οποίες θα λειτουργήσουν τον Σεπτέμβρη του 2019.
ΕΡ: Η φοίτηση σε Τεχνική Σχολή δημιουργεί προοπτικές εισαγωγής σε πολυτεχνείο;
ΑΠ: Το απολυτήριο της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης-ΜΤΕΕ, είναι αναγνωρισμένο ως ισοδύναμο με το απολυτήριο της Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης-ΜΓΕ. Τα εξεταζόμενα μαθήματα της ΜΤΕΕ είναι αναγνωρισμένα και μέσα από αυτά ένας μαθητής ΜΤΕΕ μπορεί να εισαχθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων των πολυτεχνείων.
ΕΡ: Ο θεσμός των ΜΙΕΕΚ φαίνεται να κερδίζει έδαφος, πώς αποτιμάτε τη λειτουργία του;
Μετά από την πιστοποίησή τους από τον Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης το 2017, τα ΜΙΕΕΚ, ως Δημόσια Σχολή Ανώτερης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης πλέον, έχουν την προοπτική να καλύψουν το κενό που άφησε ο τερματισμός της λειτουργίας του ΑΤΙ, προσφέροντας αναγνωρισμένα προγράμματα ανώτερης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης διετούς διάρκειας. Η επιτυχημένη ολοκλήρωση της φοίτησης στα ΜΙΕΕΚ μπορεί να τύχει αναγνώρισης από Πανεπιστήμια για περαιτέρω σπουδές. Επιπρόσθετα, οι σπουδαστές των ΜΙΕΕΚ, όπως και όλοι οι φοιτητές Ανώτερης Εκπαίδευσης, δικαιούνται να διεκδικήσουν όλα τα ωφελήματα που απολαμβάνουν οι φοιτητές. Ως εκ τούτου, η πιστοποίηση των ΜΙΕΕΚ ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την ελκυστικότητα της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Κύπρο. Η σημασία των ΜΙΕΕΚ φαίνεται και από το γεγονός ότι το ποσοστό εργοδότησης των αποφοίτων είναι εξαιρετικά υψηλό, αφού τα ΜΙΕΕΚ εφοδιάζουν την αγορά εργασίας με άρτια εκπαιδευμένους επαγγελματίες, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας.
Το Absolute Institute of Technical Education
ΕΡ: Πού βρίσκεται το θέμα ανέγερσης του υπερσύγχρονου κτηρίου των ΜΙΕΕΚ στη Λεμεσό που θα κτιστεί με ρωσική δωρεά;
ΑΠ: Τα κατασκευαστικά σχέδια για ανέγερση του υπερσύγχρονου κτηρίου ΜΙΕΕΚ στη Λεμεσό, το οποίο θα ονομάζεται Absolute Institute of Technical Education, βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ολοκλήρωσής τους και θα παρουσιαστούν από τους μελετητές στο Υπουργείο Παιδείας, εντός των επόμενων ημερών, στις 29 Μαΐου. Αφού τα σχέδια τύχουν της έγκρισης θα κατατεθούν στα αρμόδια τμήματα για τις σχετικές άδειες.
Επαγγελματικός προσανατολισμός
ΕΡ: Γονείς συχνά διαμαρτύρονται ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν δίνει ολοκληρωμένο υπόβαθρο επαγγελματικού προσανατολισμού, πώς σχολιάζετε;
ΑΠ: Σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης, παρατηρείται μια ευγενής άμιλλα, ή ακόμα και ένα είδος ανταγωνισμού μεταξύ της Μέσης Γενικής και της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Στην Κύπρο, δυστυχώς, ο ανταγωνισμός είναι πιο έντονος, τόσο για ιστορικούς, όσο κοινωνικούς και άλλους λόγους. Το γεγονός ότι ο ένας εκ των ανταγωνιστών, η Μέση Γενική Εκπαίδευση, έχει τη θεσμική ευθύνη, μέσω της Υπηρεσίας Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής, για την ενημέρωση γονέων και μαθητών σε σχέση με τις μελλοντικές τους επαγγελματικές και εκπαιδευτικές επιλογές περιπλέκει κάπως τα πράγματα.
Όπως και να το δει κάποιος, τα παιδιά χρειάζονται παραστάσεις για να αποφασίσουν για το επάγγελμα που τους ταιριάζει και, κατ’ επέκταση, για τη μορφή εκπαίδευσης που θα ήθελαν να ακολουθήσουν. Οι παραστάσεις αυτές πρέπει να δίδονται με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο στα χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από το εκπαιδευτικό σύστημα.
Παραβατικότητα και σχολείο
ΕΡ: Τα κρούσματα παραβατικότητας αυξάνονται, παρά τα μέτρα που λαμβάνονται, φαίνεται να μην αποδίδουν τα αναμενόμενα. Μήπως ευθύνεται και η φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος;
ΑΠ: Το πρόβλημα της παραβατικότητας στα σχολεία, και όχι μόνο, δεν αποτελεί κυπριακό φαινόμενο. Το φαινόμενο παρατηρείται σε όλες τις χώρες του κόσμου και είναι στην πραγματικότητα προέκταση κάποιων δυσλειτουργιών της ίδιας της κοινωνίας. Η τάση για παραβατική συμπεριφορά υπάρχει σε όλες τις κοινωνίες και υπήρχε πάντα, άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό. Εάν η κοινωνία, και ασφαλώς το σχολείο ως προέκτασή της, δεν καταφέρουν μέσα από μια συστηματική και ολιστική προσπάθεια να την μειώσουν αυτή αυξάνεται.
Εκτιμώ ότι είναι ουτοπία να νομίζει κανείς ότι μέσα από μια δέσμη μέτρων, όποια και να είναι αυτά, εντός του σχολείου και μόνο, η σχολική παραβατικότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί και μάλιστα άμεσα.
Πιστεύω ότι οι παιδαγωγικές προσεγγίσεις και η φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος μπορεί να επηρεάσουν, σε μικρό βαθμό, τη συμπεριφορά των παιδιών. Ο κύριος όμως παράγοντας που δημιουργεί τις παραβατικές συμπεριφορές είναι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και οι συνθήκες που επικρατούν εντός της κοινωνίας ευρύτερα.
Αξιολόγηση εκπαιδευτικών
ΕΡ: Η αξιολόγηση εκπαιδευτικών είναι ζήτημα καίριας σημασίας και είναι γνωστό ότι ανεπαρκείς εκπαιδευτικοί κατέχουν έδρα. Η έκθεση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης χαρακτηρίζει τον επιθεωρητισμό ξεπερασμένο μοντέλο αξιολόγησης. Πώς προσεγγίζετε το θέμα;
ΑΠ: Θεωρώ ότι το θέμα των ανεπαρκών εκπαιδευτικών δεν θα έπρεπε να συνδέεται σε τόσο μεγάλο βαθμό με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και το σύστημα αξιολόγησης. Εάν όντως υπάρχουν ανεπαρκείς εκπαιδευτικοί, θα πρέπει να απαντηθεί πρώτα το ερώτημα γιατί υπάρχουν. Μήπως δεν υπάρχει ο κατάλληλος μηχανισμός επιλογής των εκπαιδευτικών ή κάποιοι εκπαιδευτικοί καταλήγουν ανεπαρκείς αφού μπουν στο εκπαιδευτικό σύστημα και γιατί συμβαίνει αυτό; Υπάρχουν οι μηχανισμοί στήριξης, εάν ο εκπαιδευτικός χρειάζεται επιπλέον στήριξη, υπάρχουν οι μηχανισμοί κινήτρων αρνητικών ή θετικών όταν το ενδιαφέρον του εκπαιδευτικού είναι σε περιορισμένο βαθμό;
Ο εντοπισμός ενός ανεπαρκούς εκπαιδευτικού είναι συνήθως εύκολος. Ας μην κρυβόμαστε, τις περισσότερες φορές οι περιπτώσεις ανεπάρκειας γίνονται αντιληπτές πριν ακόμα ο εκπαιδευτικός αξιολογηθεί από τον επιθεωρητή ή τον διευθυντή στην τάξη. Η δυσκολία έγκειται στη βελτίωσή του ή σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιτευχθεί, στην απομάκρυνσή του. Όλα αυτά δεν έχουν να κάνουν με το σύστημα αξιολόγησης. Το σύστημα αξιολόγησης στοχεύει, κατά την άποψή μου, στη βελτίωση του καλού εκπαιδευτικού και στην επιλογή του άριστου από μια ομάδα καλών εκπαιδευτικών για προαγωγή και ανέλιξη.
Όσον αφορά τον «επιθεωρητισμό» θεωρώ ότι ακόμα και στο υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης δεν νομιμοποιείται ο επιθεωρητισμός. Η λέξη «επιθεωρητής» είναι πολύ άστοχη, αφού ο λεγόμενος επιθεωρητής δεν επιθεωρεί αλλά αξιολογεί, αυτός είναι ο ρόλος του σύμφωνα με τη νομοθεσία. Αν κάποιος μελετήσει με προσοχή τη νομοθεσία, θα αντιληφθεί ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει δεν είναι η ίδια η νομοθεσία, αλλά ο τρόπος που εφαρμόζεται. Δυστυχώς, κάποιες διαχρονικές ανεπίσημες διευθετήσεις συνεννοήσεις, κατέληξαν επικρατούσες πρακτικές, οι οποίες όμως, απέχουν μερικές φορές τόσο από το γράμμα, όσο και από το πνεύμα του νόμου: όπως ελάχιστη ή μέγιστη πρώτη βαθμολογία, συνεχής αύξηση της βαθμολογίας χωρίς αυτή ποτέ να μειώνεται, αξιολόγηση μόνο όταν φτάσει η στιγμή για προαγωγή, είναι μερικές από τις επικρατούσες πρακτικές που δεν συνάδουν με τη νομοθεσία.
Η πρόκληση του Υπ. Παιδείας
ΕΡ: Πρόσφατα διετελέσατε αναπληρωτής γ.δ. στο Υπουργείο Παιδείας. Ποια θα λέγατε είναι η μεγαλύτερη αδυναμία και πρόκληση για το Υπουργείο;
ΑΠ: Στο Υπουργείο υπάρχουν ικανοί και φιλότιμοι λειτουργοί οι οποίοι ενδιαφέρονται και υπερβάλλουν εαυτό για την επίτευξη των στόχων του. Το πρόβλημα που παρατηρείται είναι η αξιοποίηση του κάθε λειτουργού, έτσι ώστε να δημιουργηθεί εκείνη η προστιθέμενη αξία στη λειτουργία του Υπουργείου ως οργανισμού. Όταν κάποιος μελετήσει τα χαρακτηριστικά ενός υγιούς οργανισμού θα ξεχωρίσει 5-6 χαρακτηριστικά που αφορούν τη σωστή διαχείριση των διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων, τον εξορθολογισμό των καθημερινών διαδικασιών, τον καθορισμό μιας λειτουργικής μη συγκεντρωτικής οργανωτικής δομής, τον ακριβή προσδιορισμό των καθηκόντων του κάθε λειτουργού και της κάθε διοικητικής ομάδας - διεύθυνσης ή τμήματος. Η αμφίδρομη επικοινωνία και οι υγιείς σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων εντός του οργανισμού είναι επίσης υψίστης σημασίας. Η πρόκληση λοιπόν, για το Υπουργείο μας είναι η βελτίωση όλων αυτών.
Θεωρώ λοιπόν, ότι η προοπτική υπάρχει και βρίσκεται εντός των πλαισίων των δυνατοτήτων μας. Ως εκ τούτου, η βελτίωση είναι στο χέρι όλων μας.
ΑΝΤΩΝΙΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ
