Ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω κ. Κωνσταντίνος Πετρίδης έδωσε σήμερα, στο Προεδρικό Μέγαρο, συνέντευξη Τύπου αναφορικά με το θέμα της Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας.
Μιλώντας κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο κ. Πετρίδης ανέφερε τα εξής:
«Θεώρησα ότι μετά την καταψήφιση των τεσσάρων νομοσχεδίων για τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας οφείλω να τοποθετηθώ και να ενημερώσω τους πολίτες επί της δυσμενούς αυτής εξέλιξης, χωρίς να αναλωθώ σε άσκοπους πολιτικούς καβγάδες.
Πρώτα όμως θέλω να διευκρινίσω ότι τα εν λόγω νομοσχέδια αφορούν μόνο τα θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση και αξιοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού της Δημόσιας Υπηρεσίας. Αποτελούν ιδιαίτερα τους πυλώνες της κάθε προσπάθειας για εκσυγχρονισμό αλλά δεν σχετίζονται με άλλες πολιτικές που αφορούν, για παράδειγμα, τη γραφειοκρατία, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση ή άλλες παθογένειες της Δημόσιας Υπηρεσίας. Για την ευρύτερη μεταρρύθμιση υπάρχουν πληθώρα άλλων μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών τόσο από τη Μονάδα Διοικητικής Μεταρρύθμισης της Προεδρίας όσο και από τα Υπουργεία ξεχωριστά. Τον μέχρι τώρα απολογισμό των μεταρρυθμίσεων που προωθήθηκαν από τη Μονάδα Διοικητικής Μεταρρύθμισης (ΜΔΜ) για άλλα θέματα τον θέτω ενώπιον σας, τόσο προς αξιολόγηση όσο και για κατανόηση του εύρους και της τεράστιας προσπάθειας που καταβάλλεται σε όλους τους τομείς και που καταδεικνύει το πόσο τολμηρή και πολυδιάστατη είναι η προσπάθεια της μεταρρύθμισης.
Όσον αφορά τα θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν τις συγκεκριμένες θέσεις και τις συγκεκριμένες προτάσεις όλων μας για τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας.
Το τι ακριβώς ως Κυβέρνηση προτείναμε, τι ακριβώς καταψηφίστηκε και ποια είναι η υφιστάμενη κατάσταση, η οποία και θεωρήθηκε από τα κόμματα που καταψήφισαν τα νομοσχέδια ως προτιμότερη από τις προτάσεις μας, έχει ως ακολούθως:
1η Πρόταση: Βιώσιμο Κρατικό Μισθολόγιο
Προτείναμε τη διασύνδεση της αύξησης του κρατικού μισθολογίου με την ανάπτυξη, αφού χωρίς ανάπτυξη ούτε οι μισθοί στην ευρύτερη οικονομία αυξάνονται ούτε και τα εισοδήματα του κράτους. Ενισχύσαμε μάλιστα και νομοθετικά τη συλλογική διαπραγμάτευση μεταξύ Κυβέρνησης και εκπροσώπων των εργαζομένων σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα. Προτείναμε δηλαδή ότι πρέπει το Κράτος, όπως και κάθε νοικοκυριό, να μετρά τα κουκιά του προτού αποφασίσει να ξοδέψει τα λεφτά του φορολογουμένου, είτε σε αυξήσεις είτε σε προσλήψεις είτε σε επιδόματα. Το να μοιράζεις λεφτά άλλων χωρίς επιπλέον εισοδήματα σημαίνει ελλείμματα που τα φορτώνεις στους νέους, σημαίνει λιγότερα χρήματα σε κοινωνικές παροχές, ή σε υποδομές. Προτείναμε ένα σύστημα που αν υπήρχε δεν θα οδηγούμασταν σε πιο δραστικά μέτρα τον καιρό του μνημονίου.
Καταψηφίστηκε. Οι όποιες αυξήσεις, επιδόματα, αριθμός προσλήψεων, παραμένουν χωρίς καμία οροφή ή έλεγχο και ο καθορισμός τους συνεχίζει να αποτελεί προνόμιο της εκάστοτε κυβέρνησης, η οποία θα μπορεί να το χρησιμοποιεί κατά το δοκούν όπως στο παρελθόν.
2η Πρόταση: Αξιοκρατία και εξετάσεις
Προτείναμε τη δοκιμασμένη διεθνή πρακτική όσον αφορά τις προσλήψεις και τις προαγωγές, που δεν είναι τίποτε άλλο από την καθιέρωση της γραπτής εξέτασης και των Κέντρων Αξιολόγησης. Προτείναμε, επίσης, αλλαγές σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) με την εισαγωγή προκαθορισμένης μοριοδότησης των προσόντων και της πείρας. Ειλικρινά πιστεύω ότι οι γραπτές εξετάσεις και τα προκαθορισμένα και μετρήσιμα κριτήρια μοριοδότησης θα μπορούσαν να διαλύσουν τη διάχυτη καχυποψία και έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών που ευλόγως επικρατεί έναντι των θεσμών.
Ενώ τα πλείστα κόμματα και δημόσια υποστήριξαν τη θεσμοθέτηση των εξετάσεων, το νομοσχέδιο καταψηφίστηκε. Οι προσλήψεις και οι προαγωγές θα συνεχίσουν να γίνονται από τα πέντε πολιτικά διορισμένα μέλη της ΕΔΥ χωρίς εξετάσεις και αντικειμενικές διαδικασίες, με μόνο κριτήριο μια προφορική συνέντευξη και την αρχαιότητα. Το σύστημα παραμένει ανοχύρωτο σε πολιτικές παρεμβάσεις.
3η Πρόταση: Αξιοκρατία - Μη αυθαίρετη προσωπική συνέντευξη
Προτείναμε την αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής της προσωπικής συνέντευξης με την εισαγωγή σύγχρονων μεθόδων και δομημένων συνεντεύξεων.
Καταψηφίστηκε. Η προφορική συνέντευξη συνεχίζει να γίνεται με ένα μη δομημένο τρόπο και κατά το δοκούν από αυτούς που τη διεξάγουν. Το σύστημα παραμένει ευάλωτο στις πολιτικές παρεμβάσεις.
4η Πρόταση: Σύστημα Αξιολόγησης
Η πρότασή μας διασφάλιζε μια μη ισοπεδωτική αξιολόγηση και πραγματικούς μηχανισμούς ελέγχου. Θεσμοθετούσε επίσης συναντήσεις μεταξύ προϊσταμένων και υφισταμένων για να συζητείται η απόδοση και οι ανάγκες εκπαίδευσης των υπαλλήλων.
Καταψηφίστηκε. Παραμένουμε με το «όλοι εξαίρετοι». Ένα αντικίνητρο για τους καλούς και ευσυνείδητους δημόσιους υπαλλήλους αφού οι ικανότητες, η ευσυνειδησία και η αφοσίωση στο καθήκον συνεχίζουν να παραμερίζονται και διαβατήριο ανέλιξης παραμένει η αρχαιότητα και οι πολιτικές προσβάσεις.
5η Πρόταση: Άνοιγμα της Δημόσιας Υπηρεσίας
Προτείναμε να ανοίξουν τα Σχέδια Υπηρεσίας των διευθυντικών θέσεων της δημοσίας υπηρεσίας με τρόπο που να διευρυνθούν οι ευκαιρίες ανέλιξης των ικανών στελεχών, αλλά και να ενισχυθεί η κινητικότητα εντός της Δημόσιας Υπηρεσίας. Δίναμε, όμως, ταυτόχρονα και ευκαιρίες και σε αξιόλογα στελέχη του ιδιωτικού τομέα να διαγωνισθούν και να διεκδικήσουν θέσεις στο δημόσιο επι ίσοις όροις.
Καταψηφίστηκε. Οι δομές της δημόσιας υπηρεσίας παραμένουν «κλειστές» και οι προαγωγές «φωτογραφικές», με μόνους υποψήφιους τους άμεσα υφιστάμενους υπαλλήλους του κάθε τμήματος του δημοσίου και τους γνώστες του πολιτικού παιχνιδιού. Καταψηφίστηκε η αύξηση του αριθμού των υποψηφίων ούτως ώστε επιλογή να γίνεται μεταξύ περισσότερων ικανών ατόμων αλλά και το δικαίωμα στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα να διεκδικούν επί ίσοις όροις θέσεις ευθύνης στο δημόσιο.
6η Πρόταση: Αλλαγή του ρόλου της ΕΔΥ
Είναι κοινά παραδεκτό ότι το υφιστάμενο σύστημα προάγει τη συστημική διαφθορά και τις πελατειακές σχέσεις. Ευρισκόμενοι αντιμέτωποι με την συνταγματική κατοχύρωση της ΕΔΥ, αλλά και αναλογιζόμενοι τον παγκόσμιο αναχρονισμό του να βασίζεται ένα σύστημα προσλήψεων και προαγωγών σε πέντε μόνο άτομα, εξαντλήσαμε την ευελιξία που μας προσφέρει το σύνταγμα προτείνοντας την αλλαγή του ρόλου της ΕΔΥ από εκτελεστικό σε εποπτικό. Προτείναμε δηλαδή ότι αντί τα μέλη της ΕΔΥ να αποφασίζουν για κάθε μία από τις χιλιάδες προσλήψεις και προαγωγές να μετεξελιχθούν 1) σε επόπτες και αναθέτες των εξετάσεων και των Κέντρων Αξιολόγησης που θα διεξάγονται από πανεπιστήμια, και 2) Επιτηρητές του συστήματος αξιολόγησης που θα διενεργείται από τα Υπουργεία.
Καταψηφίστηκε. Τα πέντε πολιτικά διορισμένα άτομα της ΕΔΥ παραμένουν οι απόλυτοι άρχοντες των προσλήψεων και των διορισμών στο δημόσιο.
Παράλληλα, αγνοήθηκε επίσης πρότασή μας όπως, αν υπάρχει συναίνεση από τα κοινοβουλευτικά κόμματα, προχωρήσουμε σε συνταγματική αναθεώρηση για πιο ριζική αντιμετώπιση του συστήματος προαγωγών ενδεχομένως και με πλήρη κατάργηση της ΕΔΥ.
7η Πρόταση: Κατάργηση της προφορικής συνέντευξης για κλίμακες κάτω της Α7
Προτείναμε την κατάργηση της προφορικής συνέντευξης για προσλήψεις που αφορούν τις χαμηλότερες κλίμακες διατηρώντας μόνο τις γραπτές εξετάσεις. Για αυτές τις θέσεις θεωρήσαμε αχρείαστη την προφορική συνέντευξη, αφού οι ικανότητες που απαιτούνται για αυτές τις θέσεις μπορούν κάλλιστα να κριθούν μέσω των εξετάσεων. Οι προφορικές εξετάσεις που γίνονταν πολλές φορές ομαδικά δημιουργούν αχρείαστο κόστος και χρησιμοποιούνταν διαχρονικά ως όχημα εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων.
Και αυτό καταψηφίστηκε. Παραμένει η συνέντευξη, το επιπλέον κόστος, και εύφορο έδαφος για πολιτικές παρεμβάσεις.
8η πρόταση: Κινητικότητα
Προτείναμε τη διεύρυνση της κινητικότητας και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα για να επιτρέπεται η ανακατανομή του προσωπικού της Δημόσιας Υπηρεσίας και των Οργανισμών του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα ώστε να μπορεί να γίνεται το αυτονόητο. Να μπορούν, δηλαδή, να μετακινούνται υπάλληλοι από ένα οργανισμό σε άλλο για να καλυφθούν ανάγκες και να μην χρειάζεται να προσλαμβάνονται, αχρείαστα, νέοι υπάλληλοι.
Το σχετικό νομοσχέδιο θα συζητηθεί εκ νέου.
