Στο μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο του κόσμου, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας (CERN) συμμετέχει πλέον ενεργά η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία θα αποκομίσει τεράστια οφέλη από τη συμμετοχή της τόσο σε επιστημονικό όσο και σε εκπαιδευτικό επίπεδο.
Πρόσφατα, η Κύπρος έλαβε μέρος για πρώτη φορά στο Συμβούλιο των χωρών μελών που συμμετέχουν στα ερευνητικά προγράμματα του CERN, αφού την 1η Απριλίου απέκτησε το καθεστώς του συνδεδεμένου μέλους με την πρόνοια να γίνει πλήρες μέλος μετά από τουλάχιστον δύο χρόνια.
Σε δήλωσή του στο ΚΥΠΕ, ο Καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Κύπρου και Επιστημονικός Εκπρόσωπος της Κύπρου στο CERN, Πάνος Ραζής, είπε ότι η σημασία της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στο CERN είναι τεράστια, τόσο λόγω του σημαντικού ερευνητικού έργου που διεξάγει ο Οργανισμός όσο και για όλα τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η Κύπρος σε ερευνητικό και εκπαιδευτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο αναβάθμισης της βιομηχανίας και της τεχνολογίας καθώς και στην ανάπτυξη και χρησιμοποίηση των σχετικών με την έρευνα στο CERN διαγνωστικών συστημάτων της ιατρικής.
Παράλληλα, επισήμανε και μια άλλη διάσταση της εξέλιξης αυτής λέγοντας ότι η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτόν τον διεθνή οργανισμό αποτελεί και μια πολιτική προβολή της χώρας μας.
Επίσης, άλλο όφελος που αποκομίζει η Κύπρος είναι η συμμετοχή Κυπρίων επιστημόνων, καθηγητών και φοιτητών σε διεθνή συνέδρια που διεξάγονται υπό την αιγίδα του CERN.
Πλήρη- μέλη του CERN είναι μέχρι στιγμής 21 κράτη, ενώ στον Οργανισμό συμμετέχουν σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου.
Στο CERN εργάζονται σήμερα 30 Κύπριοι και υπάρχει τεράστια δυναμική για αύξηση του αριθμού τους, αφού άνοιξε ήδη η δυνατότητα εργοδότησης Κυπρίων επιστημόνων για υποτροφίες αλλά και για οργανικές θέσεις.
Σημειώνεται ότι το διαδίκτυο οφείλει την ύπαρξή του στο CERN.
Στο ερευνητικό κέντρο διερευνώνται πολλά συναρπαστικά μοντέλα του Σύμπαντος όπως νέες διαστάσεις, ενδεχόμενη ύπαρξη πολλών Συμπάντων, η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια του Σύμπαντος.
Το 2013 το CERN έλαβε το Νόμπελ Φυσικής για την ανακάλυψη του λεγόμενου σωματιδίου του Θεού (ανακάλυψη του μποζονίου Higgs) που προσδίδει μάζα στα στοιχειώδη σωματίδια.
Πρώτη συμμετοχή της Κύπρου στο Συμβούλιο του CERN
Κατά την εβδομάδα 12-18 Ιουνίου 2016 διεξήχθη στο CERN, το οποίο βρίσκεται στα σύνορα Ελβετίας-Γαλλίας, το 181ο Συμβούλιο των χωρών μελών που συμμετέχουν στα ερευνητικά προγράμματα του εν λόγω διεθνούς Οργανισμού, με τη συμμετοχή και της Κύπρου, για πρώτη φορά.
`Για μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος το γεγονός αυτό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή που προβάλλει την πατρίδα μας, αφού το CERN αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερo ερευνητικό κέντρο στον κόσμο, με τεράστιο αντίκτυπο στην Επιστήμη` αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Καθηγητής Πάνος Ραζής.
Στο Συμβούλιο έλαβε μέρος η νεοσυσταθείσα, από το Υπουργικό Συμβούλιο, Επιτροπή Κύπρου-CERN η οποία είχε την ευκαιρία να κάνει επαφές με τη νέα διεύθυνση του CERN, με μέλη της αντιπροσωπείας άλλων χωρών, καθώς και με στελέχη του CERN υπεύθυνα για τη μεταφορά γνώσεων (Knowledge Transfer) και τις προμήθειες (Procurement).
"Πέρα από τα επιστημονικά δρώμενα στο CERN, οι δύο τελευταίοι τομείς ενδιαφέρουν σημαντικά την Κύπρο για την αναβάθμιση της τεχνολογίας, των γνώσεων και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και για τη διεκδίκηση της ανάληψης σημαντικών έργων που επιτελούνται για σκοπούς του CERN. Σημαντική επίσης από κάθε σκοπιά είναι και η ανάληψη Διεθνών Συνεδρίων, Ημερίδων και Σχολείων που διεξάγονται κάτω από την αιγίδα του CERN", αναφέρει ο κ. Ραζής.
Εξάλλου, η Επιτροπή Κύπρου-CERN έλαβε μια σειρά από θεσμικές αποφάσεις που θα διευκολύνουν σημαντικά την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της συμμετοχής ερευνητών από τα κυπριακά ιδρύματα σε ερευνητικά προγράμματα του CERN, φοιτητών και καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Οργανισμού και κυπριακών εταιρειών/επιχειρήσεων σε προγράμματα κατάρτισης και διεκδίκησης έργων.
Στα πλαίσια της συνεδρίας της Επιτροπής έγιναν συγκεκριμένες εισηγήσεις για συμμετοχή περισσοτέρων ομάδων από όλα τα ιδρύματα της χώρας στα καινοτόμα προγράμματα του CERN, ώστε να αυξηθεί η μάζα επιστημόνων από την Κύπρο που θα συνεργάζεται με το CERN στους τομείς της Φυσικής, της Μηχανικής, της Ραδιοχημείας, της Επιστήμης των Υλικών, της Πληροφορικής και της Ιατρικής Φυσικής.
Επίσης, το φθινόπωρο σχεδιάζεται εκδήλωση στην Κύπρο για την καλύτερη δυνατή γνωριμία με τις δραστηριότητες του CERN, με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας, του ΚΕΒΕ και της ΟΕΒ, καθώς και όλων των ενδιαφερομένων για συνεργασία με το CERN.
Πολύ σημαντική θεωρείται η συνεργασία με το CERN και άλλων φορέων από την Κύπρο, πέρα από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο συμμετέχει ενεργά από της ιδρύσεώς του εδώ και 25 χρόνια στη διεξαγωγή σημαντικών πειραμάτων διεθνούς συνεργασίας στο CERN.
Το έργο στο CERN
Σημειώνεται ότι στο CERN διεξάγεται έρευνα αναφορικά με τη μικρότερη δυνατή δομή και τους νόμους λειτουργίας του Σύμπαντος που περιγράφουν όλα τα φυσικά φαινόμενα και καθορίζουν την εξέλιξη της πορείας του.
Νέες έννοιες και μοντέλα διερευνώνται λεπτομερώς, όπως ο περίφημος μηχανισμός που προσδίδει μάζα στα στοιχειώδη σωματίδια (ανακάλυψη του μποζονίου Higgs, Βραβείο Nobel Φυσικής 2013), η ασυμμετρία ύλης-αντιύλης στο Σύμπαν, η υπερσυμμετρία, σπάνιες διασπάσεις σωματιδίων, νέες διαστάσεις, η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια του Σύμπαντος, ενδεχόμενη ύπαρξη πολλών Συμπάντων.
`Όλα αυτά τα ενδιαφέροντα θέματα αξιοποιούν τα σχέδια του CERN για ακόμη μεγαλύτερο αριθμό κρούσεων (πάνω από 40 εκατομμύρια ανά δευτερόλεπτο) ώστε να αναδειχθούν τα πιο σπάνια κανάλια των αντιδράσεων που λαμβάνουν χώρα στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων, LHC, τα οποία θεωρούνται και πηγές νέων ανακαλύψεων` αναφέρει ο κ. Ραζής.
Παράλληλα όμως, το CERN είναι πολύ γνωστό και για την επινόηση του παγκόσμιου διαδικτυακού ιστού www στην υπηρεσία της χρήσης του διαδικτύου, για την κατανεμημένη διαχείριση και επεξεργασία τεράστιας ποσότητας δεδομένων μέσω του παγκόσμιου πλέγματος υπολογιστών (GRID), την κρυογενική λειτουργία τεραστίων διαστάσεων επιταχυντικών συστημάτων με μαγνητικά πεδία υψηλής έντασης (π.χ. LHC) και τη χρήση σωματιδιακής ακτινοβολίας και καινοτόμων ανιχνευτικών και ηλεκτρονικών διατάξεων που αποτελούν το άλφα και το ωμέγα στα σύγχρονα διαγνωστικά συστήματα της ιατρικής απεικόνισης (PET/CT, MRI, SPECT, CT, TοF-PET) για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου και άλλων σοβαρών ασθενειών (π.χ. εκφυλιστικές νόσοι του εγκεφάλου).
