Δύο εργαστήρια στην Αρχιτεκτονική Σχολή Δύο εργαστήρια γύρω από την Κοινωνική Αειφορία και την Αειφόρα Δόμηση με χρήση τοπικών υλικών στα πλαίσια της εβδομάδας “CATALYST” διοργανώθηκαν από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Το πρώτο από τα δύο εργαστήρια που επέλεξαν οι φοιτητές του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας έφερε τίτλο «Building Blocks for Social Sustainability: Ledra Palace Crossing, Nicosia» με συντονιστές τους αρχιτέκτονες: δρα. Πέτρο Λαπίθη, Άννα Παπαδοπούλου και Αλέξανδρο Ποστέκκη ειδικούς σε θέματα Κοινωνικής Αειφορίας.
Το δεύτερο εργαστήριο που επιλέγηκε από τους φοιτητές ήταν το «Contemporary Earthen Architecture Around the World», ένα πρακτικό εργαστήριο γύρω από την χρήση τοπικών υλικών και συγκεκριμένα της γήινης δόμησης (πλιθάρια και άλλες τεχνικές), μια αειφόρα αντιμετώπιση των οικοδομικών υλικών που χρησιμοποιούνται στην δόμηση. Συντονιστές αυτού του εργαστηρίου ήταν η Μαρία Κωστή δε Καστρίλιο, Αρχιτέκτονας, Γεωδόμος και ερευνήτρια (ειδική σε θέματα οικοδόμησης με χώμα/ άψητο πηλό) και η Σταυρούλα Θραβάλου, Αρχιτέκτονας και Ερευνήτρια (ειδική σε θέματα Βιοκλιματικού σχεδιασμού και συμπεριφοράς των παραδοσιακών οικοδομών).
«Η ανάγκη για επιστροφή σε αειφόρες πρακτικές στις πόλεις και στην δόμηση κτηρίων είναι μια προτεραιότητα που έχει τεθεί στις πολιτικές χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αειφορία είναι ένα θέμα που πολύ δύσκολα ορίζεται καθότι ποικιλία παραμέτρων την επηρεάζουν ως έννοια και ως πρακτική. Παρόλα αυτά, μπορεί να λειτουργήσει θετικά ώστε να τεθούν συγκεκριμένα ερωτήματα κατά την ώρα του σχεδιασμού που θα βοηθήσουν προς την κατεύθυνση εφαρμογής αειφόρων πρακτικών. Μέσα από το «πνεύμα» των εργαστηρίων αυτών που διοργανώθηκαν από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, προέκυψαν παράλληλα ερωτήματα και συζήτηση γύρω από την εμμονή στην αποκλειστική χρήση συμβατικών υλικών της αγοράς και πρακτικών δόμησης» επισήμανε η Μαρία Κωστή.
Η πρακτική χρήσης τοπικών υλικών (χώμα, πέτρα, ξύλο κ.α.) τα τελευταία 300 χρόνια στην Ευρώπη αλλά και ανά το παγκόσμιο συνδέεται στις πλείστες περιπτώσεις με κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες και πολιτικές κρατών για αναβίωση της υπαίθρου, καλυτέρευση της ζωής των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων, στέγαση προσφύγων μετά από πολέμους, επιστροφή της αυτό-δόμησης, προστασία του περιβάλλοντος, μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των κτηρίων κ.α. Ονόματα όπως τον Λε Κορμπουσιέρ και τον Φρανκ Λόϋντ Ράϊτ που έχουν ταυτιστεί με άλλα κινήματα στην αρχιτεκτονική σχεδίασαν και έγραψαν για την γήινη δόμηση και τα πλεονεκτήματα της ειδικά σε εποχές έλλειψης υλικών λόγω πολέμου ή φυσικών καταστροφών. Η συντονίστρια του εργαστηρίου γήινης δόμησης, ανέφερε επίσης ότι ιδρύθηκε το 2010 στη Λευκωσία ο σύλλογος « Γεωδομώ» με τον οποίο οργανώνονται ετήσια εργαστήρια γήινης δόμησης, με σκοπό την εξάπλωση και την διάχυση πληροφοριών και γνώσεων γύρω από την γήινη δόμηση, ένα θέμα το οποίο παρόλο που αποτελεί κομμάτι της Κυπριακής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, λησμονήθηκε και υποτιμήθηκε τα τελευταία 50-60 χρόνια.
Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Λευκωσίας παρουσίασαν σχέδια, κατασκευές αλλά και κομμάτια τοίχων που κατασκεύασαν οι ίδιοι από το μηδέν με την χρήση τοπικού χώματος και καλουπιών ειδικά μελετημένων και σχεδιασμένων. Οι φοιτητές και οι καθηγητές τους – αρχιτέκτονες βασίστηκαν στην ιδέα του αειφόρου σχεδιασμού αλλά και στις αρχές του «earth building», δηλαδή «το κτίσιμο με γήϊνα υλικά», έννοιες οι οποίες από το 1960-1970 κερδίζουν συνέχεια έδαφος σε πολλές χώρες του κόσμου, καθότι προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη για κοινωνικούς, αλλά και πολιτιστικούς σκοπούς.
Στα συγκεκριμένα εργαστήρια της Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας οι φοιτητές που έλαβαν μέρος επιχείρησαν, με μεγάλη επιτυχία, να αναδείξουν τις αρχές του αειφόρου σχεδιασμού αλλά και να αποδείξουν ότι τα γήινα υλικά δόμησης είναι απόλυτα χρήσιμα στην όλο και αυξανόμενη ανάγκη για αειφόρα δόμηση. Μεγάλο ρόλο διαδραμάτισε η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και άλλων σύγχρονων μεθόδων, που συνέβαλαν στην βελτίωση της αισθητικής έκφρασης των σχεδίων.
